Mavzu: shaxs va deviant xulq-atvor sotsiologiyasi

DEVIANT XULQ VA IRSIYAT

Reja:

• 1.SHAXS TUSHUNCHASI VA UNING MOHIYATI;
• 2.DEVIANT XULQ-ATVOR TUSHUNCHASI, TURLARI(DELIKVANTLIK)
• 3.DYURKGEYM VA MORTONLARNING DEVIANT XULQ-ATVOR NAZARIYALARI;
• 4.Z.FREYD VA E.FROMMLARNING DESTRUKTIV NAZARIYASI.

1.SHAXS TUSHUNCHASI VA UNING MOHIYATI

• Har qanday ijtimoiy tizimning bo’laklari kishilar hisoblanadi.Kishilarning jamiyatga kiritilishi turli birliklar orqali amalga oshiriladi.Xar bir aniq shaxs sotsial guruxlar,sotsial institutlar,sotsial tashkilotlar ,jamiyatda qabul qilingan qoida va qadriyatlar tizimi , ya’ni madaniyat orqali gavdalanadi

Shaxs sotsial o’zaro ta’sir va munosabatlarning birlamchi omili bo’lib xisoblanadi.Shu jihatdan qaraganda shaxsning o’zi nima? Bu savolga javob berish uchun ,avvalo inson,individ,shaxs tushunchalarini bir biridan farqlab olish kerak.

• Shaxs sotsial o’zaro ta’sir va munosabatlarning birlamchi omili bo’lib xisoblanadi.Shu jihatdan qaraganda shaxsning o’zi nima? Bu savolga javob berish uchun ,avvalo inson,individ,shaxs tushunchalarini bir biridan farqlab olish kerak.

tushunchasi umumiy ,xamma uchun xos bo’lgan sifat va qobiliyatni izoxlash uchun qo’llaniladi.Demak,insoniyat o’ziga xos moddiy voqelik sifatida mavjud bo’ladi.Ammo, insoniyat o’z xolicha mustaqil mavjud bo’lmaydi.
Insoniyat aloxida vakillarining mavjud bo’lishi tushunchasi bilan ifodalanadi. Individ-bu insoniyat zotining yakka vakili,insoniyat xamma sotsial va ruxiy jixatlarining idrokiy irodasi, extiyojlari,manfaatlari va xokazolarning soxibi xisoblanadi. tushunchasi bu vaziyatda sifatida qo’llaniladi.
bir qator ijtimoiy - gumanitar fanlarning falsafa ,ruxshunoslik,pedagogika va sotsialogiyaning o’rganish ob’yekti xisoblanadi.
Falsafa
shaxsni faoliyat sub’yekti ,ong va ijodiyot sifatida tutgan o’rni, nuqtai-nazaridan qarab chiqadi.
PSIXOLOGIYA
shaxsni ruxiy jarayonlar ,xususiyat,qobiliyat,iroda sifatlari va boshqa jihatlardan barqaror yaxlit xoldao’rganadi.
Sotsiologiya
shaxsni sotsiol tipik jihatini ajratadi.Shaxs sotsiologik nazariyasining asosiy masalasi shaxsning shakllanish jarayoni va uning extiyojlarini qondirish,jamiyat bilan shaxs aloqalari,shaxs va guruxlar,shaxsning sotsiol fe’l atvorini tartibga solish qonuniyatini o’rganish bilan chambarchas bog’liq.
Shaxs bu insonning jismoniy tabiati emas,balki uning ijtimoiy sifatidir.Shaxs ehtiyojlari uning manfaatlari orqali namoyon bo’ladi.Manfaatlar esa uni maqsadli faoliyatiga yo’llaydi.Kishilarning ijtimoiy munosabatlari ularning xulqlarida ,eng avvalo manfaatlar tarzida namoyon bo’ladi.Bu esa o’z navbatida shaxs faoliyatining maqsadini,mazmuni va moxiyatini ifodalaydi