Mavzu: Rangshunoslik va kompozitsiya asoslari

Mavzu: Rangshunoslik va kompozitsiya asoslari

Yarasheva Sevinch
Toshkent davlat pedagogika universiteti
Reja
I. Rangshunoslik va kompozitsiya asoslari.
Spektr ranglar va rang aylanmasi. Politrani tashkil qilish.
II. Axromatik va xromatik ranglar.
KIRISH

Rangshunoslik va kompozitsiya asoslari fanni oʼqitishdan maqsad – sanoat maxsulotlari kompozitsiyasining fazoviy-hajmiy shaklini tushunish, tahlil qilish va eskizlarda aks ettirish koʼnikmasini hosil qilishdan iborat.
Ushbu maqsadga erishish uchun fan talabalarni nazariy bilimlar, amaliy koʼnikmalalar, ijodiy va jarayonlarga uslubiy yondashuv hamda ijodiy dunyoqarashini shakllantirish vazifalarini bajaradi.
Fan boʼyicha talabalarning bilim, koʼnikma va malakalariga quyidagi talablar qoʼyiladi.
Talaba: Kompozitsiya asoslari va rangshunoslikning vazifasi, qoʼllanish sohasi haqida toʼgʼrisida tasavvurga ega boʼlishi;
turli tus, intensivlikdagi ranglarning psixologik assotsiatsiyalari, taassurotlari va hissiyotlarini, sanoat maxsulotlari dizaynidagi kompozitsiya asoslarini jarayonlarning xususiyatlarini bilishi va ulardan foydalana olishi;
talaba turli munosabatlarda boʼlgan rang birikmalaridan abstrakt kompozitsiyalar tuzish muammolar boʼyicha yechimlar qabul qilish koʼnikmalariga ega boʼlishi kerak.
KIRISH

RANGSHUNOSLIK
Tabiatdagi yorug‘lik manbayi quyosh bo‘lib, uning nuri juda murakkab yorug‘lik hisoblanadi. Ingliz olimi Isaak Nyuton o‘z laboratoriyasida birinchi marta quyosh nurini uchburchakli shisha prizmadan o‘tkazib, tajriba qilib turadi va ekranda bir necha tusga ajralib ko'rinishini kuzatadi. Olim qorong‘i xonaga kichkina teshikdan quyosh nurini tushirgan va nur uch yoqli shisha prizmadan o‘tkazilganda ekran sirtida spektr ranglarining hosil bo'lishini aniqlagan. Ekran sirtida hosil bo‘lgan ranglarning eng kam singan pastki qismi qizil rang, eng ko‘p singani esa binafsharang bo‘lib, uning oralig'ida rang tasmalari o'rtasida m a’lum bir chegara bo'lmagan, har qaysi rang tuslari asta-sekin o'zgarib, boshqa rang tusiga o'tuvchi zarg‘aldoq, sariq, yashil, havorang, zangori ranglar tasmasining joylashishini ko‘radi.