Mavzu: Organik moddalarni tozalash usullari-qayta kristallash, haydash, ekstraksiyalash, sublimatsiya. O’qituvchi: norberdiyeva m

Organik moddalarni tozalash usullari-qayta kristallash, haydash, ekstraksiyalash, sublimatsiya

MAVZU: Organik moddalarni tozalash usullari-qayta kristallash, haydash, ekstraksiyalash, sublimatsiya. O’QITUVCHI: NORBERDIYEVA M.

ORGANIK KIMYO FANIDAN LABORATORIYA MASHG’ULOTI 201-202-203-205 GURUHLAR UCHUN

ORGANIK MODDALARNI AJRATISH, TOZALASH VA TUZILISHINI O’RGANISH USULLARI

• 
  Organik moddalarni ajratib olish va tozalash H ar qanday kimyoviy m oddalarni o'rganish uchun ularni so f holda ajratib olish zarur. Organik moddalarni tozalab olish birm uncha qiyinchilik tug'diradi, chunki organik m oddalar juda ko'p b o 'lib , ularni ajratib olish usullari ham turlichadir. Organik m oddalarni tozalash, tuzilishini aniqlash va sifat tahlili har xil bo 'lib, bu usullar organik kimyo laboratoriya praktikum larida batafsil yoritilgan. Biz ushbu bo'lim da oddiy hollardagi umumiy va eng sodda tozalash usullarini ko'rib chiqamiz. Organik m oddalarni tekshirishda ko'pincha qattiq yoki suyuqliklarga duch kelam iz. Q attiq m oddalarni tozalashda ularning har xil eruvchanligidan (kristallash va qayta kristallash usullari) foydalanadilar. B a’zida h ar xil erituvchida qattiq aralashm adagi m oddalarning eruvchanligi yaqin bo'lsa, ularni kristallash usuli bilan tozalab bo'lm aydi. Bunday organik m oddalarni s u v b u g i b i la n h a y d a s h yoki q u r u q h a y d a s h ( s u b li m a tl a s h ) usullari yordam idaajratib olish m um kin.Suyuq aralashmadagi kom ponentlarni ajratib olish uchun ularning boshqa erituvchida yaxshi erishidan, ikki aralashm aydigan erituvchilarda eritib, ajratish voronkasiga solibtindirilganda ikki qatlam hosil bo'lishi orqali ajratiladi (ekstraksiya). So'ngra erituvchilar alohida haydalib yoki bug'Iatilib, individual sof organik m odda tozalab olinadi. Eruvchanligi orqali suyuqliklarni ajratish qiyin bo'lsa ularning qaynash haroratidagi farqiga k o'ra h a y d a s h u s u l i bilan ajratiladi. Dastlab xomaki ajratilgan suyuqliklar qaytadan f r a k s i y a l a b h a y d a s h  orqali m a’lum harorat chegarasida haydash bilan toza m oddalar olinadi. Ba’zi birikm alar suyuq yoki qattiq bo'lishidan q a t’iy nazar suv bug'i bilan yaxshi haydaladi. Bu hollarda s u v b u g ' i b i la n h a y d a s h usuli q o 'l keladi.