Mavzu: O‘quv-metodik ta’minot va uni tashkil etish

2-Seminar mashg‘uloti.
Mavzu: O‘quv-metodik ta’minot va uni tashkil etish
Reja:
1. Fanni o’qitishda o’quv materiallar ta’minoti(darslik va o’quv qo’llanmalar).
2. O’qitishda metodik ta’minot.
3. O ’qitishda interfaol metodlar
1. O’zbekiston Respublikasida о’quv jarayonida elektron darsliklar keng qо’llanilmoqda. о’quv-uslubiy adabiyotlarning yangi avlodini yaratish konsepsiyasi, an’anaviy materiallardan foydalanishdan tashqari, quyidagi elektron о’quv-uslubiy materiallarni ishlab chiqishni nazarda tutadi.
 elektron ma’lumotnomalar;
 elektron о’quv qо’llanmalar;
 elektron darsliklar;
 elektron ensiklopediyalar;
 elektron plakatlar
 elektron laboratoriya ishlari va hokazo.
An’anaviy o‘qitish metodlari, ularning afzallik va kamchiliklari xususida An’anaviy o‘qitish modellari O’nlab yillar o’tkazilgan tadqiqotlar natijasi shuni ko’rsatadiki, an’anaviy dars o’tish ta’limning o’ziga xos modellaridan biri bo’lib qolmoqda. An’anaviy dars – muayyan muddatga mo’ljallangan, ta’lim jarayoni ko’proq o’qituvchi shaxsiga qaratilgan, mavzuga kirish, yoritish, mustahkamlash va yakunlash bosqichlaridan iborat ta’lim modelidir. O’quv materiali yangi va ancha murakkab bo’lganda, an’anaviy dars – ko’p hollarda ta’lim jarayonining birdan-bir metodi bo’lib qolmoqda. Ma’lumki, an’anaviy darsda ta’lim jarayonining markazida o’qituvchi turadi. Shu bois ba’zida an’anaviy darsning markazida o’qituvchi turgan o’qitish usuli deb ham atashadi. Markazda o’quvchi bo’lgan o’quv jarayonining, darsning maqsadi va uning ijobiy jihatlari quyida keltirilgan asoslarga tayanadi:
 O‛quvchining o’qishga bo’lgan ishtiyoqini oshirib borish;
 Ilgari egallagan bilimlarni ham inobatga olish;
 O’qish jarayoni tezligini muvofiqlashtirish;
 O’quvchi tashabbusi va majburiyatini qo’llab-quvvatlash;
 Amaliyot orqali o’rganish;
 Ikki tomonlama fikr-mulohazalar bilan ta’minlash;
 O’qish jarayonini to’g’ri yo’lga qo’yish;
 O’qituvchi-o’quvchilar uchun o’quv jarayonini engilashtiruvchi shaxs;
 O’quv jarayonini baholas

2. O‘qitish metodlari o‘quv jarayoni samaradorligini oshiruvchi omil sifatida Ba’zi didaktik metodistlar ta’lim metodlarini o’quvchilarni bilmaslikdan bilishga borish yo’li, ayrim olimlar esa, ularni o’qituvchi va o’quvchi faoliyatini o’zaro bog’lovchi metodlar, deb qarashadi. Ta’lim metodlarini o’quv ishlari majmui, shuningdek, ta’lim mazmuni shaklida qarash g’oyasi ham bor. Bu qarashlarning qay biri asosida ta’lim metodlarining mohiyati, o’quv-tarbiya jarayonidagi funksiyalarini batafsilroq tasavvur etish mumkin? Didaktikada hali ham keng munozarali muammolardan biri ta’lim metodlari tasnifi masalasidir.Ularni ta’lim manbalari, didaktik vazifalar, mantiqiy fikrlash shakllariga qarab tasnif etish moyilligi mavjud. Ta’lim metodlarini tasnif etishda shu yo’nalishlardan qay biri ma’qul? Yoki ta’lim metodlarini tasnif etishning boshqa mezonlari ham mavjudmi? Adabiyotlarda «o’qitish metodlari», «o’qish metodlari» kabi terminlar qo’llanadi. Shunday bo’lgach, «ta’lim metodlari» iborasini ishlatishga ehtiyoj bormi? “Metod” termini yunonchadan tarjima qilinganda ma’lum bir maqsadga erishish yo’li, faoliyat usuli ma’nolarini anglatadi.

3. Ta’lim metodi deganda ta’lim jarayonida o’qituvchi va o’quvchilarning kutilgan maqsadga erishishga qaratilgan hamkorlikdagi faoliyat usullari tushuniladi. Ularga ko’ra ta’lim mazmunini o’zlashtirishga mos faoliyat tanlanadi. Ta’lim metodlari o’quv-tarbiya jarayonining tarkibiy qismi bo’lib, ularsiz ta’lim maqsadi, vazifalarini amalga oshirish, o’quv materiallari mazmunini o’zlashtirish mumkin emas. Ta’lim metodlari ham o’quv materiali mazmuniga, binobarin, bolalarning ma’lumoti, taraqqiyoti, tarbiyasiga, shuningdek, o’qitish, o’qish faoliyatlarining bir-biriga kirishuvi va shu asosda o’zaro ta’sirning yuzaga chiqishiga yo’nalgan. Ta’lim metodi vositasida o’qituvchi va o’quvchining faoliyati o’zaro muvofiqlashadi. Ta’lim metodi-o’qituvchi va o’quvchilarning ma’lumot mazmuniga yo’nalgan faoliyatini tartibga solish yo’lidir. Ta’lim metodlari tarkiban o’qitish metodlari va o’qish metodlaridan iborat.