Mavzu: Oqova suvning pH muhitini aniqlash Maqsad: Suv tarkibini nazorat qilish Kerakli asbob va jihozlar

Mavzu: Oqova suvning pH muhitini aniqlash

Maqsad: Suv tarkibini nazorat qilish

Kerakli asbob va jihozlar: maxsus sinov naychalari, pH metr

Nazariy ma’lumotlar

1. 
   Vodorod ko‘rsatkich
   

 1.1. pH hosil bo‘lishining omillari

Tabiiy suvlarda vodorod ionlarining tarkibi asosan karbonat kislota va uning ionlari konsentratsiyasining miqdoriy nisbati bilan belgilanadi. Suvda karbonat kislota ajralib chiqadi

H₂CO₃ ↔ H+ +HCO₃^-,

Shu sababli katta miqdorda erigan karbonat oksidi bo‘lgan suv kislota reaksiyasiga ega. Ca(HCO₃)₂ va Mg(HCO₃)₂ uglevodorodlarni ajratishda NSO₃^- ionlari ham hosil bo‘ladi. Ularning konsentratsiyasini kuchaytirish gidroliz tufayli pH ning oshishiga olib keladi

HCO₃^- + H₂O ↔ H₂CO₃ + OH^-.

Kam miqdordagi uglerod qo‘shoksidi bo‘lgan yer usti suvlari uchun gidroksid reaksiya xarakterlidir. pH o‘zgarishi fotosintez jarayoni bilan (suv o‘simliklari tomonidan CO₂ iste’moli tufayli) va organik moddalarning parchalanishi bilan chambarchas bog‘liq.

Vodorod ionlarining manbai ham kislotali tuproqlarda, gumusli suvlarda mavjud bo‘lgan kimyoviy kislotalardir.

Og‘ir metall tuzlarining gidrolizi suvga juda katta miqdordagi temir, alyuminiy, mis va boshqa metallar kiradi. Gidroliz natijasida vodorod ionlari ajralib chiqadi

Fe²+ + 2H₂O ↔ Fe(OH)₂+ 2H+.

Bu jarayon konlar va shaxtalar suvlariga xosdir.

Vulkanik faollik bilan bog‘liq suvlarda pH qiymati erkin kuchli kislotalar mavjudligi sababli juda past bo‘ladi. Kuchli kislotalar va ba’zi sanoat korxonalarining kanalizatsiya suvlarida vodorod ko’rsatkich katta miqdorda bo‘lishi mumkin.