Mavzu; disbakterioz va disbakteriozning zamonaviy bakteriologik diagnostikasi

Fan: Mikrobiologiya Mavzu; DISBAKTERIOZ va DISBAKTERIOZning zamonaviy bakteriologik diagnostikasi

Toshkent tibbiyot akademiyasi

Tayyorladi: Tibbiy pedagogika fakulteti 203-B guruh talabasi Abdukaxxorova Robiya

Inson organizmida bakteriyalarning ma’lum guruhlari mavjud. Bu holda, har bir muayyan soha uchun, og’iz bo’shlig’i, ichak, tomoq yoki qin bo’ladimi, bu mikroorganizmlar majmui farq qiladi. Bundan tashqari, har bir kishi uchun bu bakteriyalar kombinatsiyalari ko’pincha individualdir. Shifokorlar bu optimal bakteriyalar majmuasini «eubioz«, ba’zan esa ichakning biotsenozi deb atashadi, uning tarkibi, miqdori yoki xususiyatlarining buzilishi esa «disbakterioz» deb ataladi. Ushbu maqolada esa biz disbakteriozning o’ziga xos shaklini — ichak mikroflorasining buzilishini ko’rib chiqamiz.

• Inson organizmida bakteriyalarning ma’lum guruhlari mavjud. Bu holda, har bir muayyan soha uchun, og’iz bo’shlig’i, ichak, tomoq yoki qin bo’ladimi, bu mikroorganizmlar majmui farq qiladi. Bundan tashqari, har bir kishi uchun bu bakteriyalar kombinatsiyalari ko’pincha individualdir. Shifokorlar bu optimal bakteriyalar majmuasini «eubioz«, ba’zan esa ichakning biotsenozi deb atashadi, uning tarkibi, miqdori yoki xususiyatlarining buzilishi esa «disbakterioz» deb ataladi. Ushbu maqolada esa biz disbakteriozning o’ziga xos shaklini — ichak mikroflorasining buzilishini ko’rib chiqamiz.

ICHAK MIKROFLORASI BUZUQLIGI BILAN AXLATNI VIZUAL TAHLIL QILISH

• Shuningdek, ichak disbakteriozida ichak patologiyasi tabiatiga alohida e’tibor beriladi, bu axlat rangi va turiga, shuningdek holatiga qarab osonlikcha aniqlanadi.
• Sarg’ish tusdagi axlat ko’p miqdorda hazm bo’magan ovqat va ortiqcha kraxmaldan dalolat beradi. Bunday holatda vaziyatni rostlash uchun xom sabzavotlar, uglevodlar va sut o’rniga oqsilga boy oziq-ovqatlar tavsiya etiladi (qaynatilgan go’sht, tuxum, pishloq).
• Juda to’q rangli va badbo’y hidli axlat ichakda ishqorli reaktsiya mavjudligini, shuningdek hazm bo’lmagan kletchatka borligini ko’rsatadi. Bu holatda, ratsiondan vaqtincha go’sht va yog’larni chiqarib tashlab, ko’proq qaynatilgan sabzavotlar va sut mahsulotlari iste’mol qilish kerak.

KATTALARDA DISBAKTERIOZNI DAVOLASH

• Boshida ta’kidlanganidek, agar disbakterioz aniqlansa, davolash birinchi o’rinda holat sababchisini bartaraf qilishga qaratilgan bo’ladi: antibiotik qabulini yakunlash, sababchi bo’lgan kasallikni davolash yoki avvalgi ovqatlanish tartibiga qaytish. Ammo aksariyat holatlarda davolanish nafaqat buzilgan mikroflora alomatlarini bartaraf qilishga, balki uni tiklash uchun ham qaratilgan bo’ladi. Ushbu maqsadlar uchun zamonaviy tibbiyot uch turdagi davolashni taklif qiladi.

DISBAKTERIOZ YUZ BERGANDA PAREHEZ

• Ichak mikroflorasi buzilganda to’g’ri ovqatlanish, ayniqsa dastlabki bosqichlarida, disbakterioz muammosini butunlay bartaraf etish imkonini beradi. Biz yuqorida axlat konsistentsiyasini normallashtirish uchun imkoniyatlarni ko’rib chiqdik, endi bu holatda boshqa oziq-ovqat qoidalarini muhokama qilamiz.

Disbakterioz rivojlanganda iste’mol qilinadigan mahsulotlar orasida quyidaglar mavjudligi ham muhimdir:

• Achitqi sut mahsulotlari va tabiiy yog’li sut, chunki ular bifido- va laktobakteriyalar bilan to’yingan ;
• Karam, sabzi, lavlagi va dengiz suvo’tlarida yetarli miqdorda bo’lgan pektinlar va kletchatkalar;
• Glutamin va arginin aminokislotalari, ularning manbalari — tovuq, mol go’shti, sut mahsulotlari, baliq, petrushka, ismaloq, yong’oq, qovoq urug’lari, bug’doy un, no’xat.

ICHAK DISBAKTERIOZIDA PREBIOTIK VA PROBIOTIKLAR

• Disbakteriozni davolashda shuningdek prebiotik va probiotik preparatlar qo’llaniladi, va aytishlariga qaraganda, ular ichak mikroflorasi buzilgan hollarda samarali yordam bermoqda. Nomlanishi o’xshashligiga qaramasdan, prebiotiklar va probiotiklar tubdan farq qiluvchi preparatlar bo’lib, ularning ta’rifini batafsilroq tushunish maqsadga muvofiqdir.
• Prebiotiklar — bu mavjud bo’lgan foydali mikrofloraning o’sishi va faoliyatiga ijobiy ta’sir ko’rsatadigan moddalardir. Prebiotiklar oshqozon-ichak tizimida hazm qilinmaydi, oddiy qilib aytadigan bo’lsak, prebiotiklar bu foydali mikroflora uchun oziq-ovqat hisoblanadi. Prebiotiklarning farmakologik shakllari orasida ko’pincha Laktuloza, Laktitol, Hilak Forte buyuriladi. Bu dorilarning asosiy nomlari bo’lib, ularning o’nlab savdo nomlari mavjud. Bundan tashqari, prebiotik bo’lgan tabiiy mahsulotlar ham mavjud. Ular orasida sut mahsulotlari, piyoz va sarimsoq, donlar mavjud.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT