Maʼruza mashgʼulotining dars ishlanmasi 1.Tayyorlov- 10 minut. Davomatni aniqlanadi. Didaktik materiallar tarqatish uchun tayyor holga keltiriladi. Darsning mavzusi va rejasi yozilgan slayd ochiladi va talabalarlarni yozib olishlari talab qilinadi. Darsning aniqlashtirilgan oʼquv maqsadlari bayon qilinadi va uni talabalar bilan hamkorlikda muhokama qilinadi. Oʼquv motivlari shakllantiriladi.
2.Chaqiriq – 10 minut. Talabalarning Elektrtexnika va elektronika fanidan oʼtilgan bilimlarini tiklash maqsadida quyidagi tartibda “Аqliy hujum” oʼtkaziladi:
Elektr tizim nima?
2. Elektr va magnit hodisalari nima ?
3. Elektr kuchlanish. Elektr toki nima ?
3.Аnglash – 35 minut. Yuqoridagi savollar muhokama qilingach, Elektr tizim undagi elektr va magnit va elektr kuchlanish, elektr toki haqida ma’lumotlari keltirilgan slayd videoprektor yordamida koʼrsatiladi. Sxema asosida tizimni asosiy vazifasini tushuntiriladi. Elektr tizimdagi transformatrlarni vazifasi haqida tushuncha beriladi.
Talabalarda transformatrlar haqida fikr shakllanganiga ishonch hosil qilingach, darhol Elektr tizimdagi transformatorning tuzilishi va ishlash prinsapi haqida ma’lumotlar keltiriladi va tushuntiriladi. Transformatorlarning asosiy turlari, transformatorning ish rеjimlari va transformatorni salt ishlash va qisqa tutashuv rеjimlarida ishlatish tajribalari tushintiriladi. Transformatordagi quvvat isroflari va uning foydali ish koefftsiеnti tahlil qilinadi.
4.Fikrlash–15 minut. Bunda mavzu boʼyicha oʼzlashtirilgan bilimlarni mustaxkamlash maqsadida “Venn diagrammasi” strategiyasini qoʼllayman. Oʼqituvchi talabalarni uch guruxga ajratadi, “Transformator turlari” va “Transformator ish rejimlari” “Venn diagrammasi” strategiyasini qoʼllab guruxlarga jadvallarni qanday toʼldirishni tushintiradi. Bunda 1-gurux faqat “Transformator turlari” iborasiga doir tushinchalarni, 2-gurux ikkala iboraga ham tegishli tushunchalarni, 3-gurux esa faqat “Transformator ish rejimlari” iborasiga oid boʼlgan tushunchalar, ifodalar, qonunlar, chizmalarni daftarlariga yozadilar. Soʼngra har bir kichik guruxdan bir talaba chiqib, oʼz guruxi uchun jadvalni tegishli ustunini toʼldiradi va berilgan savollariga javob beradi.
Shundan soʼng oʼqituvchi oʼzi tayyorlagan Venn diagrammasi tasvirlangan slaydni ochadi va “Transformator turlari” mavzusi uchun ikki xolat “Elektr sistemasi statik turgʼunligi” va “Transformator ish rejimlari” usullari orasidagi farq va oʼxshashliklar paydo boʼladi (2.5-jadval) soʼngra oʼqituvchi talabalarni savollariga javob beradi.
5.Uyga vazifa - 10 minut. Talabalarga tayyorlab kelingan mustaqil ish topshiriqlari tarqatiladi. U bilan tanishib chiqish tavsiya qilinadi va yuzaga kelgan savollarga javob beriladi. Mustaqil ish topshiriqlari va savollariga tegishli maʼlumotlarni topish boʼyicha adabiyotlarni aniq mavzusi va sahifalari bilan beriladi.
Transformatorning tuzilishi va ishlash prinsapi mavzusining davomi sifatida Keys stadi metodi boʼyicha topshiriq beriladi va undagi muammoni yechimini keyingi darsga topib kelish boʼyicha topshiriqlar beriladi, bunda keys topshirigʼi keltirilgan slayddan yoki tarqatma materialdan foydalanish mumkin.
Dars haqida talabalarning fikri soʼraladi va dars yakunlanadi.
Венн диаграмма методи
“Transformatorning tuzilishi va ishlash prinsapi” mavzusiga Venn diagrammasining qo’llanilishi: