Лаборатория иши. Уч фазали икки чулғамли трансформаторнинг юксиз ишлаш, қисқа туташув ҳолатларидаги тавсифлари ва параметрларини текшириш

Т-1. 1-ЛАБОРАТОРИЯ ИШИ.
Уч фазали икки чулғамли трансформаторнинг юксиз ишлаш, қисқа туташув ҳолатларидаги тавсифлари ва параметрларини текшириш.
1. ИШНИ БАЖАРИШДАН МАҚСАД
1. 1. Уч фазали трансформаторнинг тузилиши ва ишлаш принсипи билан танишиш.
1.2. Трансформаторнинг юксиз ишлаш ҳолати ва унинг параметрларини аниқлаш.
1.3. Трансформаторнинг юксиз ишлаш тавсифларини қуриш.
1.4. Трансформаторнинг қисқа туташув ҳолати ва унинг параметрларини аниқлаш.
1.5. Трансформаторнинг қисқа туташув тавсифларини қуриш.
2. ИШНИ БАЖАРИШ ЮЗАСИДАН ТОПШИРИҚЛАР
2.1. Трансформатор ташқи кўрикдан ўтказилсин ва паспортида кўрсатилган маьлумотлар ҳамда чулғамлар қаршиликлари ҳисобот дафтарига ёзилсин.
2.2. Трансформасиялаш коеффисиенти топилсин, юксиз ишлаш тавсифлари Iо,Pо,cоsφо=f(U0) ни қуриш учун маьлумотлар ёзиб (1-жадвал) олинсин.
2.3. Тажриба маьлумотларидан фойдаланиб юксиз ишлаш параметрлари Iо, Zо, Хо ва юксиз ишлаш токи Iо аниқлансин.
2.4. қисқа туташув тавсифлари Iқт,Pқт,cоsφ_қт=ф(Ust) ни қуриш учун маьлумотлар 2-жадвалга ёзиб олинсин.
2.5. Тажриба маьлумотларидан фойдаланиб қисқа туташув параметрлари Pkt,Zkt, Хkt,Ukt аниқлансин.
3. ИШНИ БАЖАРИШГА ОИД ҚИСҚАЧА НАЗАРИЙ
ТУШУНЧАЛАР
Трансформатор бу статик электромагнит ускуна бўлиб, бирламчи ўзгарувчан ток системасини иккиламчи ўзгарувчан ток системасига айлантириб беради. Бунда частота ўзгармайди. Трансформатор асосий ва ёрдамчи қисмлардан тузилган. Асосий қисмга магнит ўтказгич ва чулғамлар киради. Ёрдамчи қисмларга бак, кенгайтиргич, газ релеси, идиш сопсоғи, радиаторлар, термосифон филтри, ёғ сатҳини кўрсатувчи шиша найча, кўтаргич ҳалқалар, юқори ва паст кучланишлар уланадиган изоляторлар, тозалагич ва бошқалар. Трансформаторнинг иш даврида ҳосил бўладиган уюрма токларини кескин камайтириш мақсадида унинг магнит ўтказгичи бир-биридан изолятсияланган ва қалинлиги 0,15-0,5 мм бўлган электротехник пўлат туникачалардан йиғилади. Трансформатор чулғамлари ясалишида изолятсияланган мис ва алюминий симларидан фойдаланилади. Трансформаторларда мой совутиш ва изолятсия вазифасини бажаради.
4. ИШНИ БАЖАРИШ ВА ҲИСОБОТ ТАЙЁРЛАШ ТАРТИБИ
4.1. Юксиз ишлаш тажрибаси. Тажрибанинг бажарилишидан мақсад трансформаторнинг трансформатциялаш коэффициенти, магнит ўзакдаги
қувват исрофини ва эквивалент алмаштириш схемасининг айрим параметрларини аниқлаш ҳамда юксиз ишлаш тавсифсини қуришдир.
4.1.1. Юксиз ишлаш тажрибасини ўтказиш схемаси 1-расмда кўрсатилган. Трансформатор бирламчи чулғамидаги кучланиш нолдан U=1.2Un гача оширилади. Кучланишнинг бир неча қийматлари учун амперметр, волтметр ва ваттметрларнинг кўрсаткичлари 1- жадвалга ёзиб олинади.
4.1.2. Трансформаторнинг трансформатциялаш коэффициенти:

бу ерда E₁, U₁, W₁ ва E₂, U₂, W₂ – бирламчи ва иккиламчи чулғамларнинг ЭЮК лари, кучланишлари ва ўрамлар сони.
4.1.3. Юксиз ишлаш токининг номинал токи

бу ерда(I – амперметр бир бўлинмасидаги ток қиймати [Ампер].
4.1.4. Фаза кучланишларининг ўртача қиймати
4.1.5. Юксиз ишлаш қуввати
4.1.6. Юксиз ишлаш ва алмаштириш схемасининг баъзи параметрлари

4 .1.7. Трансформаторнинг юксиз ишлаш қувват коэффициенти
4.1.8. Ҳисоблангин қийматлар асосида юксиз ишлаш тавсифлари қурилади (2-расм).

1-жадвал

Ўлчанган қийматлар

Ҳисобланган қийматлар

IA

IB

IC

UA

UB

UC

PA

PB

PC

I0

U0

P0

Cos0

Z0

X0

r0