Laboratoriya ishi Mavzu: Kwrish maydonini aniqlash

- laboratoriya ishi
Mavzu: Kwrish maydonini aniqlash
Kwz bir nuqtaga qarab turganda, atrofdagi kwzga kwrinaёtgan maydoni kwrish maydoni deb ataladi. Odamlarda kwrish maydon h’ar xil bwlib, bu kwz soqqasining formasiga, uning joylanish chuqurligiga, qosh usti ёyi va burunning shakliga h’amda twr qavatning funktsional h’olatiga bog’liq. Rang (xromatik) va rangsiz (axromatik) kwrish maydoni farqlanadi. Axromatik kwrish maydoni xromatik kwrish maydonidan katta bwladi, chunki axromatik kwrish twr qavatning asosan chet (periferik) qismida joylashgan taёqchalarning faoliyati bilan bog’langan. Har xil ranglar uchun kwrish maydoni bir xil bwlmay, balki sariq rang uchun eng katta, yashil rang uchun esa eng tor. Axromatik kwrish maydonining chegarasi quyidagicha: tashqaridan — 100° gacha, ichki va yuqoridan — 60° va pastdan — 65° (75-rasm).



75-rasm. Axromatik va xromatik kwrish maydonining perimetrik surati.
Shartli belgilar: 1) oq-qorani kwrish maydoni; 2) sariq rang uchun
kwrish maydoni; 3) kwk rang uchun kwrish maydoni; 4) qizil rang
uchun kwrish maydoni; 5) yashil rang uchun kwrish maydoni.


İsh anjomlari: Forster perimetri, h’ar xil rangli markalar (belgilar), tsirkul, chizg’ich, rangli qalamlar.
Tajriba wtkazish tartibi. Kwrish maydoni Forster perimetri ёrdamida aniqlanadi. Perimetr ёrug’lik qarshisiga wrnatiladi. Tekshiriluvchi ёrug’likka nisbatan orqa tomoni bilan wtirgach, perimetr shtativining wyilgan joyiga iyagini qwyadi. Agar chap kwzning kwrish maydoni aniqlanadigan bwlsa, iyak taglik (podstavka)ning wng qismiga qwyiladi. Taglikning balandligi shunday boshqariladiki, bunda kwz kosasining pastki chegarasi shtativning yuqori chegarasiga twg’ri kelsin. Tekshiriluvchi nigoh’ pe-rimetr markazidagi oq nuqtaga qaratilgani h’olda, ikkinchi kwz qwl bilan ёpilishi kerak (76-rasm).

Perimetr ёyi gorizontal h’olatga qwyilib, wlchash boshlanadi. Buning uchun oq marka ёyning ichki yuzasi bwylab 90° dan 0° ga tomon sekin olib kelinadi va tekshiriluvchi oq nuqtaga qarab turgani h’olda markani kwraёtganini aytish kerak. Tekshiruvchi twg’ri kelgan burchakni aniqlab, ikkinchi marta yana tekshiradi. Kwzning qancha kwp meridiani bwyicha kwrish maydoni aniqlansa, shuncha u aniq bwladi. Bu usulni egallab olish uchun 2 ta asosiy meridian: gorizontal (tashqi, ichki) va vertikal (yuqori, pastki) bwyicha aniqlash bilan chegaralanish mumkin.
Oq marka rangli markaga almashtirilib, yuqoridagi usulga asosan rang kwrish maydoni aniqlanadi va tekshiriluvchi faqat markani kwrMNSdan, balki uning rangini h’am aniq bilishi kerak. Kwrish maydonini kwk ёki bir necha ranglarda aniqlash mumkin.