Kurs loyihasi Kurs bo`yicha: “

“Tasdiqlayman”
Kafedra mudiri__________ Sh.Yuldashev
« » ______ 2023 y.

Kafedra “Texnologik mashinalar va jihozlar”

Kurs loyihasi

Kurs bo`yicha: “Bosim ostida payvandlash”.
Guruh: Talaba Rahbar: Sh.Umarova

10-tоpshiriq «Аvtоmоbil gidrоmuftаsini yig‘ish vа nuqtаli kоntаktli pаyvаndlаsh tеxnоlоgik jаrаyoni»

Birlаmchi mа`lumоtlаr: 1. Mаtеriаl: po‘lаt 20 ГОСТ 1050-74 2. Pаyvаndlаnаdigаn dеtаllаrning qаlinligi 1,5+1,5 mm 3. Unumdоrligi 45 dоnа/sоаt

Grаfik qismi: 1. Buyum chizmаsi– А4 2. Nuktаli kоntаktli pаyvаndlаsh mаshinаsi vа elеktrоd qismi – А1 3. Buyumlаrni yig‘ish vа pаyvаndlаsh uchun mоslаmа – А1 4. Ish jоyi rеjаsi – А4

3. Qo`llanmalar:

1. 
   AbralovM.A., AbralovM.M. Payvandlash ishi asoslari - Toshkent: Talqin, 2004. – 272b.
   
2. 
   Dunyashin N.S., Ermatov Z.D. Bosim ostida pаyvаndlаsh.– Toshkent: TDTU, 2014 – 160b.
   
3. 
   Аbralov М.А., Dunyashin N.S. Kontaktli payvandlash texnologiyasi va jihozlari. O’quv qullanma - Т.: Turon-Iqbol, 2006 – 206 b.
   
4. 
   Abralov M.A., Dunyashin N.S., Abralov M.M., Ermatov Z.D. Eritib payvandlash texnologiyasi va jihozlari – T.: Voris, 2007. – 416 b.
   

Abdulhakimov Sh. A., “Payvandlash asosiy uslublari”. Kurs loyihasini bajarish bo`yicha uslubiy ko`rsatma.
MUNDARIJA
1.Kirish.
2.Avtomobil gidromuftasiga va uning materialiga xarakteristika.
3. Avtomobil gidromuftasining detallarini tayorlash jarayoniga izox.
4. Avtomobil gidromuftasini payvandlash usulini tanlash va tariflash.
5. Payvandlash materiallarini tanlash va ularga tarif berish.
6. Payvandlash rejimini tanlash va hisoblash.
7. Payvand choklarini tekshirish usulini tanlash va izoxlash.
8. Payvandlash jarayoni ketma-ketligini tuzish va izoxlash.
9. Xulosa.

KIRISH

Hozirda mamlakatimiz sanoati va iqtisodiyoti jadal rivojlanib bormoqda va bu O’zbekistonning yetakchi davlatlardan biriga aylanishida muhim ahamiyatga ega . Ayniqsa , mashinasozlik, traktorsozlik , metallurgiya sanoati hozirda rivojlanib dunyo sanoatda sezilarli ahamiyatga ega chunki prezidentimiz Shavkat Mirziyayevning qarorlari buning yaqqol tasdig’idir . Bunga misol qilib prezidentimizning 2021 – yildagi PQ-5128 sonli “MASHINASOZLIK VA ELEKTROTEXNIKA MAXSUS SANOAT XABI” maxsus sanoat zonasini tashkil etish chora tadbirlari to’g’risida gi qarorini oladigan bo’lsak qaror quyidagicha : Mashinasozlik va elektrotexnika sanoatini rivojlantirish bo‘yicha amalga oshirilayotgan islohotlarni yanada chuqurlashtirish, mahalliy xomashyo resurslarini qayta ishlash, import o‘rnini bosuvchi, eksport bozorlarida raqobatbardosh mahsulotlarni ishlab chiqarish jarayonini to‘liq yo‘lga qo‘yish, qulay investitsiya muhitini yaratish hamda yuqori texnologiyali va zamonaviy investitsiya loyihalarini amalga oshirishga, yangi ish o‘rinlari yaratishga va hudud aholisi farovonligini oshirishga hissa qo‘shish maqsadida:Andijon viloyati hokimligi, Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi hamda Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligining Andijon viloyati hududining 105 gektar yer maydonida “Mashinasozlik va elektrotexnika sanoat xabi”ni (keyingi o‘rinlarda — Sanoat xabi) maxsus sanoat zonasi sifatida tashkil etish to‘g‘risidagi taklifiga rozilik berilsin.
Sanoat xabining asosiy vazifalari va faoliyati yo‘nalishlari etib quyidagilar belgilansin:
tashqi bozorlarda talab etilayotgan va import o‘rnini bosuvchi, yuqori qo‘shilgan qiymatga ega mashinasozlik va elektrotexnika mahsulotlarini ishlab chiqarish uchun to‘g‘ridan to‘g‘ri xorijiy va mahalliy investitsiyalarni jalb etish;
3.Viloyatning mashinasozlik va elektrotexnika sanoatidagi ishlab chiqarish va resurs salohiyatlaridan kompleks hamda samarali foydalanishni ta’minlash, mahalliy xomashyo va materiallar negizida mustahkam kooperatsiya aloqalarini o‘rnatish hamda maxsus sanoat zonasi ishtirokchilari o‘rtasida va umuman respublikada sanoat kooperatsiyasini rivojlantirish asosida yuqori texnologiyali mashinasozlik va elektrotexnika mahsulotlari ishlab chiqarishni mahalliylashtirish jarayonlarini chuqurlashtirish viloyatning ishlab chiqarish va resurs salohiyatidan samarali foydalanish asosida mashinasozlik va elektrotexnika mahsulotlari ishlab chiqarishni kengaytirish va ularning eksport hajmini oshirish;
Andijon viloyati hokimligi Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi, manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda Sanoat xabi hududlarining chegaralarini aniqlash va ularni kelgusida kengaytirishni nazarda tutuvchi hukumat qarori loyihasini Vazirlar Mahkamasiga kiritsin;
Ikki oy muddatda Sanoat xabining bosh rejasi belgilangan tartibda ishlab chiqilishini va tasdiqlanishini ta’minlasin.Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi Andijon viloyati hokimligi bilan birgalikda bir oy muddatda:
Sanoat xabi boshqaruvchi kompaniyasini belgilash choralarini ko‘rsin;
Sanoat xabi hududida rejalashtirilayotgan investitsiya loyihalarini amalga oshirish bo‘yicha dastur loyihasini ishlab chiqsin hamda tasdiqlash uchun Vazirlar Mahkamasiga kiritsin.
Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi Andijon viloyati hokimligi bilan birgalikda Sanoat xabining tashkil etilishi, uning hududida mashinasozlik va elektrotexnika sohalariga ixtisoslashgan loyihalar joylashtirilishini tashkil etishga mas’ul hisoblanadi. Sanoat kabi hududida joylashtirish bo‘yicha investitsiya buyurtmanomalarini ko‘rib chiqish muddati Markaz tomonidan xulosa berish jarayoni bilan birga yigirma besh kalendar kundan oshmasligi lozim.
Mashinasozlik sanoati mamlakatimizda rivojlanib borayotgan sohalardan hisoblanib mamlakatimiz taraqqiyotida muhim ahamiyat kasb etadi. Shuningdek mashinalar ham sifatli ham eksportga yaroqli holatda bo’lishi lozim . Bu esa nafaqat tashqi savdoda balki ichki savdoda ham muhim ahamiyat kasb etadi .
Bilamizki , mashinalarning 80 % qismi payvandlash ishlari bilan amalga oshiriladi va yig’iladi . Shu bois mashinasozlikda payvandlash muhim ahamiyat kasb etadi .
Payvandlash tarixiga nazar soladigan bo’lsak , XIX аsr оxiri XX аsr bоshlаridа payvandlash tarixida muhim ahamiyatga ega bo’ldi .
Bosim bilan kontakli uchma-uch payvandlashni London qirollik jamiyatining a’zosi, Peterburg Fanlar Аkademiyasining faxriy a’zosi, ingliz fizigi E. Tompson birinchi bo‘lib 1877-yilda amalda qo‘lladi. 1887-yilda rus ixtirochisi N.N. Bernardes oddiy ombir yordamida ko‘mir elektrodlar orasida nuqtali payvandlashni ixtiro qilib, patent oldi.
Birmuncha keyinroq, N.N. Bernardes tomonidan, hozirgi vaqtda qo‘llanilayotgan mis elektrodlar bilan nuqtali va rolikli kontaktli payvandlash usuli ishlab chiqildi.
1903-yilda eritib kontaktli uchma-uch payvandlpsh ishlab chiqildi.
Kontaktli payvandlash yigirmanchi asrning birinchi choragidayoq keng ko‘lamda qo‘llanila boshladi (ayniqsa AQShda). Kontaktli payvandlashning MDX mamalakatlarida taraqqiy etishi kontaktli payvandlash mashinalari ishlab chiqarish rivojlanish bilan chambarchas bog‘liqdir.
Dastlabki kontaktli payvandlash mashinalari 1920 yilning oxirida "Elektrik" zavodida ishlab chiqarilgan edi. Keyinchalik elektr payvandlash mashinasozligining bu turi anchagina rivojlandi, bu esa sanoatning birqator tarmoqlarida, ayniqsa mashinasozlik, avtomobilsozlik, asbobsozlik va boshqa sohalarda kontaktli payvandlash keng qo‘llanila boshlashiga yordam berdi.