“kompyuter injiniringi” fakulteti “axborot texnologiyalari” kafedrasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI FARG’ONA FILIALI

“KOMPYUTER INJINIRINGI” FAKULTETI

“AXBOROT TEXNOLOGIYALARI” KAFEDRASI

“ELEKTRONIKA VA SXEMALAR2” FANIDAN

610-20 guruhi talabasi

G`ofurjonov Sarvarbekning

15-16 Laborotoriya ishi Mavzu: Istok qaytargich sxemasini tadqiq etish

Ishdan maqsad: Maydoniy tranzistorda yasalgan istok qaytargich sxemasini
tadqiq qilish va dinamik xarakteristikalari va differensial parametrlarini o‘lchash.

UI sxemada ulangan kuchaytirgich kaskad (istok qaytargich). UI ulangan MT asosidagi kuchaytirgich kaskadning prin-sipial sxemasi 15.1-rasmda ko‘rsatilgan. Sxemada n – kanali p – n o‘tish bilan boshqariladigan MT qo‘llanilgan.

Sxemada stok elektrodi umumiy shinaga kuchlanish manbai YEM ning juda kichik qarshiligi orqali ulangan, ya’ni stok elektrodi kirish va chiqish zanjirlari uchun umumiydir.

Istok qaytargichda chiqish signali amplitudasi kirishdagi signal amplitudasi va fazasini qaytaradi. Bu ikki omil kaskad-ning kuchlanish qaytargich deb atalishiga asos bo‘ldi. Kuchaytirish koeffitsiyentining birga yaqin qiymati 100 % li manfiy TA hi-sobiga hosil bo‘ladi.

15.1-rasm. US ulangan MT asosidagi kuchaytirgich kaskadning sxemasi.

Ushbu kaskadda tranzistorning drenaji to'g'ridan-to'g'ri + EC manbasiga ulanadi. Kutish rejimi kirishida va rezistor R va manba pallasida R1 -R2 rezistor bo'luvchisi tomonidan ta'minlanadi. Kirish voltaji C1 izolyatsiya kondensatori orqali kirishga etkazib beriladi va chiqish kuchlanishi C2 izolyatsiya kondensatori orqali manbadan yukga beriladi.

O'tish nuqtasini tanlayotganda ikkita shartni ta'minlash kerak: U.z.ning noaniq kuchlanishi uzatish xarakteristikasining eng katta qiyalik bilan bo'lgan qismiga to'g'ri kelishi kerak, ya'ni. nolga yaqinroq bo'ling va Rn rezistorining qarshiligi etarlicha katta bo'lishi kerak, ya'ni Ri va Rn. Bu kuchlanish uzatish koeffitsientini oshiradi. Ushbu maqsadga erishish uchun dam olish rejimida koordinatalari bo'lgan tranzistorning uzatish xarakteristikasida nuqta tanlash kerak (15.1, b-rasmlarga qarang)

Uzi.o = 0,25Uzi.ots; Istok kuchlanishi Ui.o = 0,5Es, bundan Zatvor potensiali (rasmga qarang 8.1, b) quyidagini topamiz Uz = Ui.o + Uzi.o =

Ui.o - │Uzi.o│va rezistor bo'luvchisi tomonidan o'rnatiladi Umumiy qarshilikni ularni ketma ketligidan topib olamiz 100 kOm: R2 ni hisoblagandan so'ng, siz R1 qarshiligini hisoblashingiz mumkin.

Manba qaytargichining ishlaydigan nuqtasida uzatish xarakteristikasining qat'iyli. Kuchaytirish koeffitsentini aniqlash quyidagi ifodaga teng: Bo'sh rejimda maksimal koeffitsent nisbati Manba qaytargichining ajratish kondensatorlarining sig'imini hisoblash uchun kaskadning past chastotali qismidagi vaqt doimiyligini aniqlash kerak:

Har bir kondensatordagi vaqt doimiysi ikki marta katta:

τ1= τ2=2 τnch

Har bir kaskadlarning ta’sirlashishiga olib keladigan vaqt doimiyligining qiymatini bilib, izolyatsiya kondensatorlarining qiymatini aniqlash mumkin:

Istok qaytargichni hisoblash uchun variantlar.

Jadval 15.1

№ p/p	Ec,V	Ri,kOm	Fn,Gs	^Uzi.ots^,V	^Is.nach^,mA
1	10	0,5	50	-1,6	4,0
2	12	0,5	40	-2,0	4,8
3	15	0,4	60	-2,4	8,0
4	12	0,3	45	-2,0	8,0
5	15	0,35	75	-2,4	8,8
6	10	0,35	80	-1,6	8,0
7	8	0,25	70	-2,0	12
8	10	0,4	30	-1,6	6,4