Kirish §. Biomexanika fani

KIRISH

1. 
   §. Biomexanika fani.
   

Odam butun hayoti davomida tashqi muhit bilan doimo muloqotd a bo'ladi. Tashqi muhit odam organizmiga, odam organizmi esa, o'z navbatida, tashqi muhitga ta'sir ko'rsatadi. Bunda, odam tanasining harakatlari muhim rol o'ynaydi. Bu esa odam tanasining harakatlarini biomexanika jihatidan o'rganishga alohida e'tibor berishni talab qiladi.
Biomexanika — tirik sistemalarning mexanik harakatlarini o'rganuvchi fan hisoblanadi. Tirik organizmlarga butun bir organizm, masalan, odam tanasi, uning ayrim organlari, to'qimalari, organizm ichidagi suyuqliklar va gazlar, organizmlar birlashmasi (masalan, hamkorlikda mashq bajarayotgan akrobatlar, kurash tushayotgan kurashchilar) kiradi.
Jismoniy mashqlar biomexanikasi haqidagi hozirgi tushunchalar: biologiya, mexanika va jismoniy tarbiya nazariyasiga asoslangan. Shu boisdan har bir talaba biomexanika kursini yaxshi o'zlashtirishi uchun sportchi tanasining harakatlarini mustaqil biomexanik tahlil qila olishi, sport texnikasini o'rganishda o'z malakasini oshirishi lozim bo'ladi.
Sport biomexanikasi odam tanasi jismoniy mashqlar bajarishi vaqtida yuzaga keladigan harakatlarni o'rganadi. Harakatlarning o'zinigina o'rganib qolmasdan, balki ularni yuzaga keltiruvchi sabablarni ham o'rganadi. Harakatlar sabablarini o'rganishda, ayniqsa, biologik va mexanik sabablarga katta ahamiyat beriladi.

2. 
   §. Harakat shakllari haqida qisqacha tushuncha
   

Odam tanasining mexanik harakatlarini yaxshi tushunish uchun harakatning o'zi nimaligini bilib olishimiz kerak. Dunyoda hamma jism harakatda bo'ladi. Galaktika, Yer, odam tanasi va uning qismlari, hujayra molekulalari, atomlar va ularning tarkibiy qismlari: odam ongi ham materiya harakatining bir turidir.
Harakatning murakkab shakllari oddiy shakllarini o'z ichiga oladi. Harakatni oddiy shakllari orasida eng oddiysi mexanik harakat hisoblanadi. Mexanik harakatlar hamma harakatlarning tarkibiy qismini tashkil etadi.
Sport biomexanikasida o'rganiladigan odam harakatlari ham mexanik harakatlardan tashkil topgan. Lekin bu mexanik harakatlar murakkab harakatlarning bir qismi bo'lib, odam ongiga, ihtiyoriga bo'ysunadi. Shuning uchun biologik mexanika (biomexanika) jonsiz jismlar mexanikasidan birmuncha farq qiladi.

.1