Jizzax davlat



Download 261,24 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/7
Sana31.12.2021
Hajmi261,24 Kb.
#236467
  1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Ekosistemadagi biotik omillar MUSTAQIL ISH



MUSTAQIL TA'LIM  

ISHI 


 

JIZZAX DAVLAT  

PEDAGOGIKA INSTITUTI 

 

SIRTQI TA’LIM BO’LIMI 

1-KURS TALABASI 

Fan: Ekologiya  

Mavzu: Ekosistemadagi biotik omillar 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Bajardi: Elmurodova N. 

 

 

 


Mavzu: Ekosistemadagi biotik omillar 

 

   Reja: 

1.  Ekologik tizim tushunchasi. 

2.  Ekotizimda modda va energiya oqimi. 

3.  Ekotizimlarning mahsuldorligi, ekologik piramida va uning 

qoidalari. 

4.  Ekotizimning biotik ta’siri 

 

 

Ekologik tizim tushunchasi  

 

Tirik  organizmlar  jamoasi  abiotik  muhit  bilan  moddiy-energetik  aloqada 



yashaydi. O`simliklar ozuqlanish jarayonida o`lik tabiatdan karbonot angidrid, suv, 

kislorod va mineral tuzlarni oladi ya'ni ular hali iste'mol qilishga tayyor bo`lmagan 

anorganik  moddalarni  olib,  ulardan  organik  birikmalarni  sintezlaydi.  Shuning 

uchun  ham  ularga  avtotroflar,  ya'ni  o`zlari  uchun  o`zlari  ovqat  tayyorlaydiganlar 

deb  nom  berilgan.  Tayyor  ozuqa moddalari  bilan  oziqlanuvchi  organizmlarga  esa 

geterotroflar deyiladi. Bularga barcha o`txo`r va etxo`r organizmlar misol bo`ladi. 

Demak, geterotrof organizmlar avtotrof organizmlar hisobida yashaydi. Ular tashqi 

muhitdan qo`shimcha kislorod va suv ham oladi. 

Avtortrof  va  geterotrof  organizmlarning  olgan  ozuqasi  tarkibidagi  barcha 

moddalarning  o`rni  biogen  modda  aylanishi  davomida  tabiatda  tiklanib  turadi. 

Demak, barcha organizmlar modda aylanish jarayonida ham o`zaro va ham tashqi 

muhit bilan bog`langan yaxlit tizimni hosil qiladi. 

Tirik  organizmlarning  har  qanday  uyushmasi  bilan  ular  yashayotgan 

muhitning birgalikdagi majmuasi  ekotizimlar deb ataladi. Bu  terminni  fanga 1935 

y.,  ingliz  olimi  A.  Tensli  kiritgan.  Ekotizimlar  hajmi  jihatidan  turlicha  kattalikda 

bo`ladilar.  Masalan,  daraxtning  chiriyotgan  poyasini  kichik  bir  ekotizim,  ya'ni 

mikroekotizim  deyish  mumkin.  O`rmon,  ko`l,  o`tloq  va  hokazolarni  o`rtacha 

kattalikdagi  ekotizim,  ya'ni  mezotizim  deyish  mumkin.  Okean,  qit'a  va  shu 




kabilarni yirik ekotizim, ya'ni makrotizim deyish mumkin. Eng yirik ekotizim ya'ni 

megaekotizim – bu biosfera hisoblanadi. 

Ekotizimning  sinonimi  sifatida  fanda  ko`pincha  biogeotsenoz  atamasi  ham 

qo`llaniladi.  Bu  ikkala  tushuncha  bir-biriga  yaqin,  biogeotsenoz  ekotizimning 

muayyan maydondagi bir bo`lagi hisoblanadi. 

 


Download 261,24 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish