Jigar serrozi

Jigar serrozi

• Jigar hujayrasi –Gepatoselulyar karsinoma
• Jigar ichi safro yo’llari-xolingiyo selulyar karsinoma

Klinik anatomiyasi

• Jigar o’ng va chap qisimlar
• 4ta bo’lak
• 8ta segmentdan iborat
• Segmentlar alohida qon limfa va o’t yo’llariga ega bo’lganligi sababli o’sma tarqalishiga himoya va operatsiyalarda qulaylik tug’diradi

Lokolizatsiyasi

• Asosan o’n tomonida kamroq 2la tamonida
• Kamdan kam holatda chap tomonida tarqalgan bo’ladi
• O’smalar 3xilda bo’adi:
• Tugun
• Mayda tugunli
• Diffuz tarqalgan

• Tugun-massiv shakl –jigar segmentini bo’lagini hattoki bir qismini egallab olishi mumkin.kesilganda aniq chegarali zich kkulrang sariq .
• Mayda tugunli –butun jigarga tarqalgan mayda oq sariq zich
• Diffuz-butun yuzaga atrqalgan bir biri bilan qo’shilib ketgan jigar sirroziga o’xshaydi

Gistologiyasi

• Gepatoselulyar rak
• Xolingulo selulyar rak 15-25%
• Aralash
• Metastaz asosan limfa tugunlari orqali bo’ladi

Yordamchi faktorlar gepato selulyar rak

• Gepatit viruslari B C D (Abunday emas )
• Asosan Bvirusi bilan kasallanganlar 150-200 barobar boshqalarga qaraganda rakga yaqinroq
• Aflotoksinlar ;noto’g’ri ovqatlanish natijasida :mo’g’orlangan un ,makkajo’xori ‘guruch va boshqa narsalar
• Spirtli ichimliklar
• Jigar sirrozi 5-25 %rakga olib keladi.
• Kvashikor –Jigar distrofiyasi kuzatiladigan kasallik

Xolinguloselulyar karsinoma

• Etiologik omillari
• Opistorxoz-gelmentlar tasirida zararlangan go’shtni yeyish natijasida kuzatiladi.
• Safro kislotasi

Klinik ko’rinishi

• Og’riq
• Shish
• Gepatomegaliya
• Istma
• Sariqlik
• Umumiy xolsizlik
• Astit

Og’riq

Jigar va epigastral soxada kuzatiladi

ovqatlanishga bog’liq emas

Dastlab noxushlik xisi bilan boshlanadi

Bazan kun oxiriga borib kuchayadi

Borgan sari kuchayib boradi-o’sgan sari glisson kapsulassi cho’zilib og’riq kuchayadi

Ishtaxani yo’qolishi va Umumiy xolsizlik

• Bemor ko’pincha bemorlar shikoyat qilmaydi faqat og’ir davrlardagina belgilar kuchayadi shunda shikoyat bildiradi

Ko’ngil aynishi va qayd qilish

• 15-20% xolatlarda kuzatiladi
• Nafas siqishi bosh og’rishikabi bel soxasidagi og’riq belgilar bilan kuzatilishi mumkin.

Gepatomegaliya

• –Asosiy belgilaridan biri
• Kindik yoki kichik tos suyagi kirish qismigacha kattalashadi 20 smgacha

Astit

• Asosan kechi bosqichlarda bo’ladi 15 litrgacha suyuqlik yig’iladi
• Sariqlik 1/3 bemorlarda kuzatiladi .

• Splenomegaliya –Jigar serrozi natijasida portal vena bosimi oshishi natijasida taloq kattalashadi.

Diffirensiyal diognostika

• Boshqa organlardan kelgan metastazlar :
• Ko’pinch kichik va og’riqsiz bo’ladi.
• Kistalardan:
• Umumiy xolsizlik va boshqa jigarga bog’liq belgilar kuzatilmaydi
• Gemangioma:
• Yumshoq va elastik sekin rivojlanadigan ,intoksikatsiya belgilari kuzatilmaydi
• Exinokok kistasi :
• Yumshoq allargik reaksiyalar bilan birga keladi ,sekin rivojlanadi

Diognostikasi

• Anamnez:
• Fizikal tekshiruv :kurlov maydoni kattalashganini aniqlash mumkun
• Labarator limfositopeniya ,leykotsitopeniya Anemiya SOE oshishi
• Rentgenologik:
• Immunoximyoviy qon analizida Alfa fetoproteinni aniqlash
• UTT

• KT:
• MRT
• Izotop skaning :198AU yordamida
• Punksiya
• Laporoskopiya

Skrining

• UTT ,AFP ,Gepatit Bantigeni Abella Tatarinov reaksiyasi yordamida amalga oshiriladi
• 50 yoshdan oshganlar xafli guruhga kiruvchilarda amalga oshriladi

davolsh

• Radikal operatsiya
• Transplntatsiya
• Nur terapiya
• Ximya terapiya :Doksorubiyn ,5 ftorasil mitomisin s
• Kam foydali 15-20%