Iste’mol, jamg‘arish va investitsiya funktsiyalari. Lm egri chizig‘i va uning tenglamasi

2 VARIANT

1. 
   Iste’mol, jamg‘arish va investitsiya funktsiyalari.
   
2. 
   LM - egri chizig‘i va uning tenglamasi
   
3. 
   Fillips egri chizig‘ining mohiyatini ochib bering.
   

1. 
   

C = a + b x Yd , bu erda: a – avtonom xarajatlar; Yd – tasarrufidagi daromad (Yd =Y-T), bu erda: T – soliqlar; b – iste’mol hajmining tasarrufidagi daromadga bog’liqligini ifodalovchi
koeffitsient, boshqacha aytganda iste’molga chegaralangan moyillik.
ΔS
b = --------- x 100
Δ Yd
Demak, iste’mol hajmi avtonom iste’molga, tasarrufidagi daromad hajmiga va iste’mol hajmining tasarrufidagi daromad o’zgarishiga ta’sirchanligiga bog’liq.
Jamg’arish grafigini ham iste’mol grafigiga o’xshab algebraik ifodalash mumkin, ya’ni jamg’arish funktsiyasi quyidagi ko’rinishga ega:
S = -a + (1 -b) x Yd
Iste’mol va jamg’arish hajmiga tasarrufidagi daromad dinamikasidan tashqari quyidagi omillar, to’g’rirog’i bu omillardagi o’zgarishlar ham ta’sir ko’rsatadi:

1. 
   Uy xo’jaliklari daromadlari.
   
2. 
   Uy xo’jaliklarida to’plangan mulk hajmi.
   
3. 
   Narxlar darajasi.
   
4. 
   Iqtisodiy kutish.
   
5. 
   Iste’molchilar qarzlari hajmi.
   
6. 
   Soliqqa tortish hajmi.
   

Dastlabki besh omil ta’sirida iste’mol va jamg’arish grafiklari o’zaro teskari tomonga siljiydi. Bu besh omil ta’sirida joriy tasarrufidagi daromad tarkibida iste’mol va jamg’arish ulushi nisbatlari o’zgaradi. Soliqqa tortish darajasining o’zgarishi ixtiyordagi daromad hajmini o’zgartirgani tufayli uning ta’sirida iste’mol va jamg’arish grafiklari bir tomonga qarab siljiydi. Iste’mol funktsiyasini aniqlash borasidagi tadqiqotlar, uning hajmi shuningdek aholining daromadlari hajmi va to’plagan mulki ko’lamiga ko’ra tabaqalanishi darajasi hamda aholining soni va yoshiga ko’ra tarkibiga ham bog’liqligini ko’rsatdi.
Makroiqtisodiyotda asosiy investitsion funktsiya foiz stavkasiga bog'liq bo'lgan funktsiyadir: I=I(r). E'tibor bering, investitsiyalar real (nominal emas) foiz stavkasiga bog'liq. Investitsion funktsiya kamayib boruvchi bo'lib, foiz stavkasi va asosiy kapitalga investitsiyalar o'rtasidagi teskari munosabatni aks ettiradi. Real foiz stavkasi oshgani sari investitsiyalar kamayadi, chunki kapital birligiga xarajat oshadi, bu esa kapitalning rentabelligini pasaytiradi.

2. 
   LM egri chizig’i o’zgarmas narxlar sharoitida pul vositalari bozorida vujudga keladigan foiz stavkasi va daromadlar darajasi o’rtasidagi o’zaro bog’liqlikni aks ettiradi. LM egri chizig’ining har bir nuqtasida pulga talab Md pul taklifi Ms ga teng bo’ladi (liquidity Preferense = Money Supply). Pul bozorida bunday muvozanatga daromad Y ning oshishi bilan foiz stavkasi R ko’tarilsagina erishiladi. Daromadlarningo’sishi yuqoriroq foiz stavkasiga olib keladi va buni LM egri chizig’i aks ettiradi. U pul bozorida foiz stavkasi va daromad o’rtasidagi munosabatlarni ko’rgazmali tarzda ifodalaydi. Daromad darajasi qancha baland bo’lsa, pulga bo’lgan talab shuncha yuqori va shunga muvofiq muvozanatli foiz stavkasi ham shuncha yuqori bo’ladi.
   

LM egri chizig’i muvozanat grafigi grafigi

LM egri chizig'i likvidlikni afzal ko'rishning Keyns nazariyasiga asoslanadi, unda real pul balansi talab va taklifining nisbati foiz stavkasini qanday aniqlashini tushuntiradi. Haqiqiy pul zaxiralari bu narx darajasidagi o'zgarishlarga qarab tuzilgan va M / R ga teng bo'lgan nominal zaxiralardir. 

Likvidlikni afzal ko'rish nazariyasiga binoan, haqiqiy naqd pulni etkazib berish (M / P) S pul mablag'lari miqdorini boshqaruvchi markaziy bank tomonidan belgilanadi va R, ya'ni. pul bazasi (N - yuqori quvvatli pul; N \u003d S + R). Pul massasi ekzogen miqdor bo'lib, foiz stavkasiga bog'liq emasligi sababli, grafik ravishda vertikal egri chiziq bilan ifodalanishi mumkin.
Haqiqiy pul zaxiralariga bo'lgan talab (M / R) D pulga talabning barcha turlarini o'z ichiga oladi, ya'ni: 1) tovarlar va xizmatlarni sotib olish uchun pulga bo'lgan talab (operatsiyalar uchun pulga talab, ya'ni. e) pul ayirboshlash vositasi sifatida va ularning mutlaq likvidlik xususiyatidan kelib chiqqan holda va daromad darajasiga ijobiy (M / P) D T \u003d (M / P) D (Y); 2) daromad darajasiga ijobiy bog'liq bo'lgan ehtiyot chorasidan kelib chiqqan holda pulga talab; 3) pulning qiymat zaxirasi sifatida ishlashidan kelib chiqadigan pulga spekulyativ talab, ya'ni. moliyaviy aktiv sifatida va foiz stavkasiga salbiy bog'liq bo'lib, u Keyns modelida naqd pulni saqlash imkoniyatini aks ettiradi, agar u o'zining barcha moliyaviy aktivlarini naqd pulda saqlasa, daromadli (foizli daromad) sotib olishni rad etsa, odam yo'qotadi.
Qimmatli qog'ozlar (obligatsiyalar): (M / P) DA \u003d (M / P) D (R). Foiz stavkasi qancha yuqori bo'lsa, naqd pulga ega bo'lish tavsiya etiladi. Foiz stavkasi qanchalik past bo'lsa, likvidlilik xususiyati jozibador bo'lib, odamlar naqd pul miqdorini ko'paytirib, obligatsiyalarni sotishni boshlaydilar. (Keynsning pul nazariyasi "likvidlikni afzal ko'rish nazariyasi" deb nomlanishi bejiz emas). Shunday qilib, kishi pul mablag'lari va qimmatli qog'ozlarni o'z ichiga olgan moliyaviy resurslarning "portfeli" ga ega bo'lishni afzal ko'radi. Portfel tuzilishi, ya'ni. Undagi pul va pul bo'lmagan moliyaviy aktivlarning nisbati foiz stavkasi dinamikasiga qarab o'zgaradi. Agar u minimal xavf bilan maksimal daromad keltirsa, maqbul bo'ladi.
Natijada, agar pulga talab funktsiyalari chiziqli bo'lsa, pulga bo'lgan umumiy talab funktsiya sifatida yozilishi mumkin: (M / P) D \u003d (M / P) D T + (M / P) D A \u003d kY - hR, bu erda (M / P) D T - pulga nisbatan real tranzaktsion talab, (M / P) D A - bu pul uchun haqiqiy spekulyativ talab, Y - real daromad, k - daromad yoki likvidlik koeffitsienti bo'yicha pulga talabning sezgirligi, ya'ni. bir birlikdagi daromad darajasi o'zgarganda pulga bo'lgan haqiqiy talab qanchalik o'zgarishini ko'rsatadigan ijobiy koeffitsient;
R - foiz stavkasi, h - pulga bo'lgan talabning foiz stavkasiga nisbatan sezgirligi yoki foiz stavkasi bir foizga o'zgarganda pulga real talab qanday o'zgarishini ko'rsatadigan ijobiy koeffitsient; h oldidagi minus belgisi teskari munosabatni anglatadi (foiz stavkasining oshishi pulga bo'lgan talabni pasaytiradi va aksincha).
Natijada, pulga bo'lgan jami talabning egri chizig'i uning foiz stavkasiga teskari bog'liqligi sababli salbiy qiyalikka ega. 
Pul massasi (M) markaziy bankni aniqlaganligi sababli, bu qiymat ekzogen va qat'iydir va grafikada vertikal egri chiziqni ifodalaydi.
Pul bozorida muvozanat pul talablari egri chizig'i bilan pul taklifi egri chizig'ining kesishmasida o'rnatiladi. Foiz stavkasi va obligatsiyalar narxi o'rtasidagi salbiy bog'liqlikni ta'minlashga asoslangan likvidlikni afzal ko'rishning Keyns nazariyasi ushbu muvozanatni o'rnatishning iqtisodiy mexanizmini ham tushuntiradi.
Foiz stavkasi muvozanatga tomon siljiydi, chunki odamlar o'z aktivlari portfelining tuzilishini o'zgartirishni boshlaydilar. (Muvozanat foiz stavkasida, portfelda pul va pul bo'lmagan aktivlarning nisbati maqbuldir). Foiz stavkasining o'zgarishi pulga bo'lgan talabning o'zgarishi va pul taklifining o'zgarishi bilan izohlanadi. Agar pulga talab oshsa va taklif o'zgarmasa, foiz stavkasi ko'tariladi, chunki odamlar obligatsiyalarni sotadilar. Obligatsiyalar bozorida taklif talabdan oshib keta boshlaydi va obligatsiyalar narxi tushadi. Va obligatsiya narxi foiz stavkasi bilan teskari bog'liq bo'lganligi sababli, stavka o'sib bormoqda. 
Markaziy bank pul taklifini kamaytirganda ham foiz stavkasi oshadi. Pul massasining pasayishi odamlarni obligatsiyalarni sotishga majbur qiladi, natijada yuqorida keltirilganga o'xshash natija bo'ladi. Va teskari. Agar pulga talab kamaysa yoki Markaziy bank pul taklifini ko'paytirsa, foiz stavkasi tushadi.
Biroq, bu nafaqat pul stavkasi, balki pul bozorining muvozanatiga ta'sir qiluvchi real pul zaxiralariga bo'lgan talabni ta'sir qiluvchi R darajasi emas. Y daromad ham pul talabiga ta'sir qiladi. Daromad yuqori bo'lganda, xarajatlar ko'p bo'lsa, odamlar ko'proq operatsiyalarni amalga oshiradilar, ko'proq tovarlar va xizmatlarni sotib oladilar va pulga tranzaktsion talab ortadi. 
Ushbu bog'liqliklardan foydalanib, pul bozorining muvozanat egri - foiz stavkasi (R) va daromad darajasi (Y) o'rtasidagi bog'liqlikni ko'rsatuvchi LM egri chizig'ini qurish mumkin.

3. 
   Fillips egri chizig'i bu ishsizlik va inflyatsiya o'rtasidagi makroiqtisodiy savdoni tavsiflashga urinishdir. 1950 yillarning oxirlarida A.V. kabi iqtisodchilar. Tarixga ko'ra, Fillips ishsizlikning past darajasi yuqori inflyatsiya davri bilan o'zaro bog'liqligini va aksincha. Ushbu topilma yuqoridagi misolda ko'rsatilgandek, ishsizlik darajasi va inflyatsiya darajasi o'rtasida barqaror teskari bog'liqlik mavjudligini ko'rsatdi.
   

Fillips egri chizig'idagi mantiq yalpi talab va yalpi taklifning an'anaviy makroiqtisodiy modeliga asoslanadi. Inflyatsiya ko'pincha tovar va xizmatlarga bo'lgan talabning ortishi natijasida yuzaga kelganligi sababli, inflyatsiyaning yuqori darajasi ishlab chiqarishning yuqori darajasi va shuning uchun ishsizlikning pasayishi bilan bog'liq bo'lishi mantiqan to'g'ri keladi