Ion – koordinatsion polimerlanish. Stereoregulyar polimerlar

Ionli polimerlanish
Monomerlarning ionli polimerlanish jarayoni katalizatorlar ishtirokida boradi. Ionli polimerlanish ham radikal polimerlanishga o’xshash zanjir reaktsiyalardan iborat bo’lib, faqat o’sayotgan zanjir uchidagi radikal o’rnida kation yoki anion bo’ladi. O’sayotgan makromolekula o’zining musbat yoki manfiy zaryadlarini zanjir boylab uzatishi orqali polimer zanjirining o’sishiga imkoniyat tug’iladi. Shu sababdan o’sayotgan makroionning zanjir uchida hosil qilgan ionning zaryadiga qarab kationli va anionli polimerlanish sodir bo’ladi.

Shunday qilib, ionli initsiatorlar yoki jarayon tezligini ionlar yordamida tezlashtiruvchi moddalar ishtirokida sodir bo’ladigan polimerlanish jarayoni

i o n l i p o l i m ye r l a n i sh deyiladi.

Organik modda molekulasi tarkibidagi uglerod atomining zaryadlangan zarracha ( ion holida mavjud bo’lishini Valden 1903, Tang 1921 yillarda ba‘zi organik moddalarning eritmalarini elektr o’tkazuvchanlik xossalarini o’rganish natijasida aniqlagan edilar. Keyinchalik N. Berrum 1926 yilda ximiya faniga juft zaryadli ionlar tushunchasini kiritdi. Faynman naftalinning natriyli tuzining EPR spektrini o’rganib, organik anionlarning metall atomlari bilan ion jufti holidatmavjud bo’lishini fizikaviy usullar yordamida isbotladi. Shunday qilib, fanda yuqori reaktsion aktivlikka ega bo’lgan ionlar ta‘sirida yuqori molekulyar birikmalar olish usuli ishlab chiqildi va uning asosida ko’p miqdorda sanoat ahamiyatiga ega bo’lgan polimerlar ishlab chiqarilmoqda. Shuningdek, ionli polimerlanish jarayonida faqat vinil monomerlari asosidagina emas, balki tarkibida aldegid, nitril, oksid gruppalari bo’lgan monomerlar asosida ham yuqori molekulyar birikmalar olish mumkin bo’ldi.

Ionli polimerlanishning qulayliklaridan biri polimerlanish jarayonini nihoyatda past haroratda olib borish imkonini (  50 dan  130⁰ C) beradi.