Insonlarni individual xususiyatlari, organizm rezervlari va adaptatsiya

Sog‘lom turmush tarzi va uning salomatlikni shakllantirishdagi ahamiyati.
Insonlarni individual xususiyatlari, organizm rezervlari va adaptatsiya.
Sog‘lom turmush tarzi tushunchasi, Turmush tarzi katergoriyalari. Sog‘lom turmush tarzi
yaratishni asosiy shartlari. Ovqatlanish omillarini oqilona va to‘g‘ri tashkil etish. Noto‘g‘ri
ovqatlanish bilan bog‘liq kasalliklar va muammolar. Harakatlarni to‘g‘ri yo‘lga
quyish.Gipodinamiyani oldini olish. Valeologiya fan sifatida hayot, gomeostoz, moslashish,
genotip, fenotip, salomatlik (kasallik), turmush tarzi kabi tushunchalarsiz o‘rganilishi mumkin
emas.p
Hayot – bu taraqqiyot davrining ma’lum sharoitlarida qonuniy paydo bo‘ladigan moddiylikning
oliy shaklidir. Hayot ko‘payish va o‘sish, modda almashinuvi va funksiyalarning faol
regulyasiyasi, harakatning turli shakllari va kompensator-moslashuv jarayonlari bilan
xarakterlanadi.
Gomeostaz – bu ichki muhitning doimiyligi, ya’ni organizmning tarkibiy qismi bo‘lgan
moddalar almashinuvi jarayoni, funksional (struktur) faoliyatlarining balansi hisoblanadi.
Boshqacha aytganda – bu organizmning ichki muhit mo‘‘tadilligiga asoslangan holda o‘zining
parmetrlari va funksiyalarining xususiyatlarini ma’lum ijobiy diapozonda saqlab turishdir.
Gomeostazning buzilishi organizmda noqulaylikka va keyinchalik kasallikka olib keladi.
SHuning uchun gomeostazga ko‘pincha salomatlikning biologik asosi sifatida qaraladi.
Adaptatsiya (moslashish) – bu funksional tizimlar, a’zolar va to‘qimalarning o‘‘zaro
aloqadorligi va faol mo‘‘tadil darajasi, shuningdek organizmning normal hayot faoliyatini
ta’minlovchi boshqaruv mexanizmidir. Moslashish imkoniyatlari real hayot sharoitlarida,
organizmning zahira moslashuv imkoniyatlarini tekshirish mumkin bo‘lgan yashash muhitlarida,
jumladan individumning potensial imkoniyatlari maksimal yo‘naltirilishi zarur bo‘lganda
namoyon bo‘ladi. SHuning uchun tirik organizmning moslashish xususiyatini individual
salomatlikning o‘lchovidir deyish mumkin.