Inflatsiya qisqacha ma’lumot

INFLATSIYA

QISQACHA MA’LUMOT

“Inflatsiya” – so`zi “shish, bo`rtish, ko`pchish ” degan ma`nolarni anglatadi. U iqtisodiy termin sifatida ishlatilishidan oldin tibbiyotda xavfli o`simta kasalligini ifodalashda ishlatilgan.

Inflatsiya – bu muomalada mavjud bo`lgan tovarlar va ularning bahosiga nisbatan ko`p pul chiqarishdir.

• Muomaladagi pul massasi – 496 kvin-trillion markaga yetgan

• Fransuz inqilobi davrida

• Napoleon urushi davrida

• Fuqarolar urushi davrida – 450 mln grin bek

AQShning Shimoliy va Janubiy shtatlari

Angliyada XIX asrning boshida

Germaniyada 1923-yida bo`lib o`tgan

Fransiyada

Inflatsiya turlari

Inflatsiyaning sabablari

Inflatsiyaning asosiy sababi – bu xalq xo`jaligining turli sohalari o`rtasida vujudga kelgan nomutanosiblik. Bu, avvalambor, jamg`arma va iste`mol o`rtasidagi, talab va taklif, davlatning daromad va xarajatlari o`rtasidagi muomaladagi pul massasi va xo`jaliklarning naqd pulga bo`lgan talabi o`rtasidagi nomutanosibliklardan iboratdir.

“O’zbekistonda 2017- yil yakunlari bo’yicha inflatsiya 11-12% bo’lishi kutilmoqda. Keyingi yilda esa biz inflatsiya darajasini 10% dan past bo’lishini oldimizga maqsad qilib qo’yganmiz” deb xabar bergan edi Markaziy bank Monetar siyosati departamenti rahbari Ilxom Norqulov. U yana, inflatsiya darajasining 2017- yilning 1- yarim yilligidayoq paydo bo’lgan va kichik darajada so’m devalvatsiyasi bila bo’g’liq sabablar tufayli o’sganligini qo’shimcha qildi. “Inflatsiyaning o’sishi iqtisodiyotni kreditlashning o’sishi bilan bog’liq”, - deb aniqlik kiritdi Norqulov.

Inflatsiya o’sishiga rahbarlarning javobi

Inflatsiyaning oshishi

• 2015- yilda inflatsiya 5,6 % ni,
• 2016- yida inflatsiya 8 % ni,
• 2017- yilda inflatsiya 13% ni,
• 2018- yilda inflatsiya 14% dan ko’proqni tashkil qildi. Vaholanki, 2018- yilga kelib inflatsiya darajasini sezilarli darajada tushurishni maqsad qilishgan edi.

Inflatsiyaning Qayta moliyalashtirish stavkasiga ta`siri

Har yili 2015- yilgacha pasayib borayotgan Qayta moliyalashtirish stavkasi 2016- yilgan boshlab o’sishni boshladi. Ya`ni :

• 2016- yilda 9% ni,
• 2017- yilda 14% ni,
• 2018- yilda 16% ni tashkil qilmoqda.

Inflatsiya bizga nima uchun kerak

Agar jamiyatda ishlab chiqarilgan tovarlar summasi jami muomalaga chiqarilgan summaga teng bo’lsa, bu holda ishlab chiqaruvchilar foyda olmaydi va ishlab chiqarish to’xtab qoladi.

Shuning uchun ham har qanday davlatda inflatsiya darajasi kamida 5-6% bo’lishi lozim.

Inflatsiyaning oldini olish yo’llari

• Denominatsiya - baholar masshtabini yiriklashtirish, yani pul birligidagi «0» larni qisqartirishdan, pul birligida ko’rsatilgan nominalni kamaytirishdan iborat;
• Pul islohoti - pul muomalasini barqarorlashtirish maqsadida davlat tomonidan pul tizimini o’zgartirish (ya`ni yangi valyuta turini joriy qilish);
• Revalvatsiya - bu pul birligining oltin qiymatini tiklashdan iborat (bunda mamlakatning oltin zaxiralariga mamlakatning pul birligi tenglashtiriladi).

E`tiboringiz uchun rahmat