Икки компонентли системалар

Reja

• Reja
• Asosiy tushunchalar: termodinamik sistema, izolyatsiyalangan sistema, yopiq sistema, ochiq sistema, gomogen va geterogen sistemalar, uzluksiz sistema.
• Sistemaning holati, termodinamik parametrlar,
• Termodinamik jarayon, holat funksiyasi, aylanma jarayon, izobar, izoterm, adiabat, izoxor, izobar-izoterm va izoxor-izoterm jarayonlar, qaytar va qaytmas jarayonlar,
• Intensiv va ekstensiv kattaliklar.
• Fizikaviy kimyo fanini rivojlanishida O‘zbekiston olimlarining xizmatlari.

1. Asosiy tushunchalar

• Termodinamika XIX asrning birinchi yarmida endi rivojlanayotgan issiqlik texnikasi asosida vujudga keldi. Termodinamika so’zi grekchadan olingan bo’lib, termos-issiqlik, dinamos-kuch, quvvat degan ma’noni anglatadi (Issiqlik bilan bog’liq kuch-energiya to’g’risidagi fandir).
• Termodinamikaning ilk vazifasi issiqlik mashinalarida issiqlikning ishga aylanish qonuniyatlarini va bu aylanishning optimal sharoitlarini o’rganishga qaratilgan edi.
• Termodinamikaga asos solgan Karno (1792-1832) aynan shu maqsadni ko’zlagan (“Termodinamika” atamasini birinchi bor 1854 yil Tomson taklif qilgan). Keyinchalik termodinamika bu texnik vazifa chegarasidan ancha chiqib ketdi. Endi uning diqqat markazi fizik hodisalarni o’rganishga qaratildi va fizikaviy termodinamika vujudga keldi. Uning vazifasi materiya harakatining issiqlik shakllari qonuniyatlarini o’rganishdan iborat edi. Klassik (fenemonologik) termodinamika makroskopik sistemalarda issiqlik bilan ishni o’rganadi. U harorat, bosim va hajm singari sistemaning umumiy xossalarini qarab chiqadi. U indvidual zarrachalarning harakati, ularga ta’sir etuvchi kuchlar va zarrachalarning o’zaro ta’sirini qarab chiqmaydi.