Ideal gaz holat tenglamasi

IDEAL GAZ HOLAT TENGLAMASI.
Reja:

1. 
   Ideal gaz holat tenglamasi.
   
2. 
   Asosiy qonunlari.
   
3. 
   Gaz doimiysi.
   

Ideal gazniig holat tenglamasi
Termodinamik tekshirish usullarini soddalashtirish uchun ideal gaz haqida tushuncha kiritilgan.
Ideal gazlarda:
1) Gaz molekulalari orasida o’zaro tortishish kuchlari mavjud emas.
2) Gaz molekulalarining o’lchamlarini hisobga olmasa ham bo’ladigan darajada kichik.
3) Gaz molekulalaring o’zaro to’qnashuvlari xuddi elastik sharlarning to’qnashuvidek sodir bo’ladi.
Siyraklashtirilgan real gazlarning xossalari ideal gazga yaqin (masalan; N, geliy). Xaqiqatda ideal gazning o’zi yo’q. Lekin ideal gaz qonunlarini o’rganish real gazning turli xil sharoitlarda qanday xususiyatda bo’lishini aniqlashga yordam beradi.
Ideal gazning holat tenglamasining keltirib chiqarish uchun ideal gazning asosiy qonunlarini esga olamiz.
Boylь-Mariott qonuni: harorat o’zgarmas bo’lganda bosim o’zgarishi hajm o’zgarishiga teskari proportsional
R v = sonst
Gey-Lyussak qonuni: bosim o’zgarmas bo’lganda hajm o’zgarishi harorat o’zgarishiga to’g’ri proportsional
= const
Ikkala qonunni birlashtirsak holat tenglamasi kelib chiqadi:
=const
Gazning mutloq bosimini hajmiga ko’paytmasining mutloq haroratga nisbati o’zgarmaydi va u R bilan belgilanadi. Bu kattalik gaz doimiysi deb ataladi.
(6)
SHunday qilib, biz gaz parametrlari R, v va T ni o’zaro bog’laydigan tenglamani, ya’ni ideal gazning holat tenglamasini hosil qildik.
R - gaz doimiysi
Gaz doimiysining fizik ma’nosi:
Gaz doimiysi 1 kg gazning 1 ⁰S ga isitilganda R = const sharoitda bajargan kengayish ishidir.
1 kg jism uchun ideal gazning holat tenglamasi:
Rv=RT (7)
m kg gaz uchun holat tenglamasi:
RV=mRT (8)
1 kmolь gaz uchun holat tenglamasi:
R_v=RT (9)
R - universal gaz doimiysi, uning qiymatini normal sharoit uchun hisoblaymiz. Normal sharoitda bosim P=101325 Pa, harorat T=273⁰K va hajm v=22,4 m³/kmolь ga teng.
R= = =8314 (10)
Har qanday gazning gaz doimiysi quyidagicha aniqlanadi:
R_i=
_i – i gazining molekulyar og’irligini toping.
Masala. Kislorodning gaz doimiysini toping.
R₀ = = 260
Havoning gaz doimiysi toping.
R_havo = = 287