5140500 – «Geografiya oqitiw metodikasi» bakalavr talim bagdarı 1-kurs, ta`lim tili qaraqalpaq «Geologiya» pa`ninen 2-AB ushin test sorawları
(testler sani 100)
##
1. Geologiya so`zi qaysı tilden aling`an?
A) nemis tilinen, jerdin` ishki ha`m sırtqı bo`limin
V) grek tilinen, okean ha`m ten`izlerdi
S) grek tilinen, jerdin` ishki ha`m sirtqi bo`limin
D) ispan tilinen, jer forması ha`m du`zilisin
##
2. Litologiya qanday pa`n?
A) sho`gindi jınıslardın` quramın u`yrenedi
V) sho`gindi jınıslardın` payda bolıwın, olardın` quramın u`yrenedi
S) paydali qazilmalardı u`yrenedi
D) taw jınıslarinin` unırawın u`yrenedi
##
3. Paleontologiya qanday pa`n?
A) A`yyemgi haywanlardı u`yrenedi
V) A`yyemgi o`simlikler Jerdi u`yrenedi
S) A`yyemgi tasqa aylang`an o`simlik ha`m haywanlardı u`yrenedi
D) A`yyemgi du`nya ta`riyxın u`yrenedi
##
4. Geologiya-minerologiya ilimine u`lken u`les qosqan 18-a`sirde jasag`an rus alımı kim?
A) Obruchev
V) Vavilov
S) Pavlov
D) Lomonosov
##
5. Jerdin` maydanınin` birinshi ma`rte esaplap shıqqan alım kim?
A) Aristotel
V) Galiley
S) Ptolomey
D) Eratosfen
##
6. Jerdin` ekvatorial radiusi neshe km?
A) 6378,2 km
V) 6372,1 km
S) 6370,0 km
D) 6378,8 km
##
7. Silikat, alyuminiy Jerdin` qaysı bo`limin quraydı?
A) Jerdin` u`stingi bo`limin
V) jer yadrosın
S) jer mantiyasın
D) jerdin` ha`mme bo`limin
##
8. Jerdin` u`stingi qatlaminan keyin qaysı qatlam jaylasqan?
A) magma
V) yadro
S) mantiya
D) gidrosfera
##
9. Jer mantiyası tiykarınan qanday jınıslardan ibarat?
A) altın, gu`mis
V) platina, altın, gu`mis
S) silikat, magniy
D) nikel, temir
##
10. Jer beti qalın`lıg`ı qurg`aqlıqta neshe km ge ten`?
A) 10-20 km
V) 20-75
S) 40-75
D) 75-100
E) 20-100
##
11. Jerdin` ishki bo`limine barg`an sayın temperaturanın` artıp barıwı ne dep ataladı?
A) geotermik basqısh
V) temperaturanın` turaqlılıg`ı
S) radioaktivlilik
D) geotermik gradient
##
12. Taw jınısi dep nege aytıladı?
A) bir mineraldan ibarat jınıslar
V) bir mineraldan quralg`an ha`m o`zgermeli minerallar
S) bir yaki bir neshe mineralldan birikken ximiyalıq birikpege
D) tas qatqan organikalıq birikpelerge
##
13. Taw jınısı qanday toparlarg`a bo`linedi?
A) magmatik, intruziv, endogen
V) endogen, ekzogen
S) magmatik, metamorfik, sho`gindi
D) sho`gindi, unıraw, ekzogen
##
14. Ta`biyatta belgili bolg`an minerallardın` sanı qansha?
A) 1000
V) 2000
S) 3000
D) 4000
##
15. Ta`biyatta en` ko`p tarqalg`an minerallar sanın ko`rsetin`?
A) 60
V) 95
S) 105
D) 1000
##
16. Bir elementten quralg`an minerallardı ko`rsetin`?
A) altın, magnetit
V) boksit, platina
S) almaz, magnetit
D) platina
##
17. Metamorfik taw jınısı dep nege aytıladı?
A) Birlemshi sho`gindi jınıslar
V) o`zgermeli sho`gindi jınıslar
S) Tu`pten o`zgergen sho`gindi jınıslar
D) o`zgermegen sho`gindi ha`m magmatik jınıslar
##
18. Baslang`ısh eranı ko`rsetin`?
A) kaynozoy
V) Proterozoy
S) Arxey
D) paleozoy
##
19. Adam sıyaqlı maymıllar qaysı erada payda bolg`an?
A) mezozoy
V) kaynozoy
S) paleozoy
D) arxey
##
20. En` ko`p dawam etken eranı korsetin`?
A) paleozoy
V) kaynozoy
S) arxey
D) proterozoy
##
21. Ortasha ba`lendliktegi tawlar neshe metr ba`lentliktegi jerlerdi o`z ishine aladı?
A) 200-300 m
V) 1000-2000 m
S) 1900-3000 m
D) 2500-3500 m
##
22. Taw jınıslarının` jası qanday usıl menen anıqlanadı?
A) radioaktiv metod
V) tarixıy
S) analitik
D) radioaktiv, tarixıy, analitik
##
23. Dinamik geologiya nelerdi u`yrenedi?
A) jer sharında bolıp atırg`an protsesslerdi
V) jer qatlamının` o`zgeriwine ta`sir etiwshi protsesslerdi
S) paydalı qazılma baylıqlardın` jaylasıwın
D) 1,2,3 tuwrı
##
24. Unıraw dep nege aytıladı?
A) Quyash ta`sirinde jınıslardın` o`zgeriwi
V) Hawa ta`sirinde taw jınıslarının` o`zgeriwi
S) ıgallık ta`sirinde taw jınıslarının o`zgeriwi
D) Organizmler ta`sirinde taw jınıslarının` o`zgeriwi
##
25. Unıraw neshe tu`rge bo`linedi?
A) 2
V) 4
S) 3
D) 5
##
26. Unırag`an jınıslardın` jıynalıwı, toplanıwı protsessi ne dep ataladı?
A) akkumulyatsiya
V) eroziya
S) korroziya
D) abraziya
##
27. Ten`iz ha`m ko`l suwlarınan jınıslardı juwıw protsessi ne dep ataladı?
A) akkumulyatsiya
V) eroziya
S) korroziya
D) deflyatsiya
##
28. Samal tasirinde qattı qum jınıslardı tırnap, oyıp jemiriwi ne dep ataladı?
A) akkumulyatsiya
V) eroziya
S) deflyatsiya
D) korroziya
##
29. Samaldın` toqtawsız esiwi ta`sirinde jer betinin` u`stingi qatlamın` jemirip jumsaq jınıslardı alısqa alıp ketiwi ne dep ataladı?
A) akkumulyatsiya
V) eroziya
S) korroziya
D) deflyatsiya
##
30. Da`rya ha`m ten`iz boyında payda bolatug`ın qum to`beshikleri ne dep ataladı?
A) dyuna ha`m laguna
V) barxan
S) gryada
D) to`beshikler jıyındısı
##
31. Sho`l ha`m yarım sho`l zonalarında qum to`belikleri ne dep ataladı?
A) barxan
V) gryada
S) laguna
D) dyuna va laguna
##
32. Jer sharında muzlıqlardın` iyelegen maydanı qansha (mln kv km).
A) 19
V) 16
S) 13
D) 12
##
33. Muzlıqlardın` geologiyalık jumısı na`tiyjesinde payda bolatug`ın jatqızıqlar ne dep ataladı?
A) unıraw o`nimleri
V) less
S) mineral qatlam
D) Tuwrı juwap joq
##
34. Waqtınsha yamasa ha`mme waqıt ag`atug`ın okean suwlarının` jer betindegi qatlamı ne dep ataladı?
A) korroziya
V) uniraw
S) deflyatsiya
D) eroziya
##
35. Da`riyanın` kelip quyatug`ın jerleri ne dep ataladı?
A) del`ta
V) qaptal eroziyası
S) eroziya bazisi
D) teren`lik eroziyası
##
36. Ba`lent tawlar arasındag`ı u`lken tegislikler ne dep ataladı?
A) platolar
V) qalqanlar
S) pas tawlıqlar
D) qumlıqlar
##
37. Da`rya terrasalarin payda etken jınıslar qalay ataladı?
A) otlaqlı topıraq
V) allyuvial` jatqızıq
S) sho`gindi jatqızıq
D) qumlar
##
38. Jer astı suwları qanday gruppalarg`a bo`linedi?
A) qatlamlı suwlar, mineral suwlar, grunt suwları
V) suwli qatlam, duzli suwlar, artezian suwi
S) ju`ze suwlari, grunt suwlari, artezian suwlari
D) basımsız suwlar, Jer asti suwlari
##
39. Tektonik ha`reketler na`tiyjesinde jer qatlamının` sho`giwinen suw basıwı ne dep ataladı?
A) transgressiya
V) regressiya
S) abraziya
D) denudatsiya
##
40. Ten`izdin` 100 m teren`likke shekemgi jerleri ne dep ataladı?
A) janbawır
V) shelf
S) okean ultani
D) 1,2,3 juwaplar tuwrı
##
41. Jer ishindegi silkiniw orayı qalay ataladı?
A) tektonika
V) epitsentr, gipotsentr
S) Tuwrı juwap joq
D) epitsentr
##
42. Vulkannın` suyıq o`nimi ne dep ataladı?
A) magma
V) lava
S) krater
D) jerlo
##
43. Jer betinin jası qanshag`a ten`?
A) 1-2 mlrd jıl
V) -4 mlrd jıl
S) 5-6 mlrd jıl
D) 2-3 mlrd jıl
##
44. Jer silkiniw orayı ne dep atalaldı?
A) gipotsentr
V) epitsentr
S) seysmologiya
D) tektonika
##
45. Jer silkiniw sebeplerin qaysı pa`n u`yrenedi?
A) geografiya
V) geologiya
S) astronomiya
D) seysmologiya
##
46. Minerallardın` ximiyalıq quramın, fizikalıq qa`siyetlerin uyreniwshi pa`n?
A) mineralogiya
V) kristallografiya
S) paleontologiya
D) geoximiya
##
47. Ximiyalıq elementlerdin` tarqalıwın u`yreniwshi pa`n?
A) mineralogiya
V) kristallografiya
S) paleontologiya
D) geoximiya
##
48. Jer betinde rel`ef formaları ha`m payda bolıwı sebeplerin uyreniwshi pa`n?
A) mineralogiya
V) geomorfologiya
S) tektonika
D) kristallografiya
##
49. Geologiyanın` rauajlanıwın u`lken u`les qosqan bizin` watanlaslarımızdı anıqlan`?
A) Beruniy, Farabiy
V) İbn Sino, Beruniy
S) İbn Sino, Babur, Farabiy, Naqshbandiy
E) Barlıg`ı durıs
##
50. Qaraqalpaqstan geologiyasın uyreniwge u`les qosqan alımlardı ko`rsetin`?
A) k. Orazov
V) J. Samanov
S) k. Kurbaniyazov
D) A.Palıbekov, J. İbragimov
##
51. Geologiya sozi qaysı tilden alıngan?
A) nemis tilinen, Jerdin` ishki ha`m sırtqı bo`limin
V) grek tilinen, okean ha`m ten`izlerdi
S) grek tilinen, Jerdin` ishki ha`m sirtqı bo`limin
D) ispa`n tilinen, Jer forması ha`m du`zilisin
##
52. Litologiya qanday pa`n?
A) sho`gindi jınıslardın` quramın u`yrenedi
V) sho`gindi jınıslardın` payda bolıwın, olardın` quramın u`yrenedi
S) paydalı qazılmalardı u`yrenedi
D) taw jınıslarının` unırawın u`yrenedi
##
53. Paleontologiya qanday pa`n?
A) A`yyemgi haywanlardı u`yrenedi
V) A`yyemgi o`simliklerdi u`yrenedi
S) A`yyemgi tas qatqan o`simlik ha`m haywanlardı u`yrenedi
D) A`yyemgi du`nya tariyxın u`yrenedi
##
54. Geologiya-minerologiya pa`nine u`lken u`les qosqan 17-a`sirde jasag`an rus pa`n ilimpazın u`yrenin`?
A) Lomonosov
V) Vavilov
S) Pavlov
D) Mavlyanov
##
55. Jerdin` maydanın birinshi ma`rte esaplag`an pa`n arbabı kim?
A) Aristotel
V) Galiley
S) Ptolomey
D) Eratosfen
##
56. Jerdin` ekvatorial radiusi neshe km?
A) 6378,2 km
V) 6371,3 km
S) 6373,2 km
D) 6278,2 km
57. Silikat, alyuminiy Jerdin` qaysı bo`limin quraydı?
A) Jerdin` u`stingi bo`limin
V) Jer yadrosin
S) Jer mantiyasin
D) Jerdin` barlıq bo`limin
##
58. Jerdin` u`stingi qatlamınan keyin qaysı qatlam jaylasqan?
A) magma
V) yadro
S) mantiya
D) gidrosfera
##
59. Jer mantiyasi tiykarınan qanday jınıslardan ibarat?
A) altın, gumis
V) platina, altın, gumis
S) alyuminiy, temir
D) nikel, temir
E) silikat, magniy
##
60. Jer beti qalın`lıg`ı qurg`aqlıqta neshe km ge ten`?
A) 10-20
V) 20-75
S) 40-75
D) 75-100
##
61. Jer betinin` qurg`aqlıq bo`liminin` ortasha ba`lentligin belgilen`?
A) 890 m
V) 875 m
S) 850 m
D) 895 m
##
62. Qurg`aqlıq shama menen jer maydanının` neshe protsentin quraydı?
A) 38 %
V) 29 %
S) 33 %
D) 31 %
##
63. En` u`lken materikti belgilen`?
A) Amerika
V) Evraziya
S) Antarktida
D) Afrika
##
64. Evraziyanın` ortasha ba`lentligin belgilen`?
A) 2450 m
V) 2400 m
S) 2370 m
D) 2350 m
##
65. Ten`iz ha`m okeanlardın` ortasha teren`ligin anıqlan`?
A) 3830 m
V) 3800 m
S) 3730 m
D) 3700 m
##
66. Ortasha balentligi boyınsha en` u`lken esaplang`an materikti ba`lentligi qansha?
A) 2100 m
V) 2000 m
S) 1900 m
D) 1800 m
##
67. Afrikanın` en` pa`s noqatı qansha?
A) -153 m
V) -123 m
S) -133 m
D) -143 m
##
68. Afrikanin` en` u`lken noqatı qansha?
A) 5865 m
V) 5885 m
S) 5880 m
D) 5895 m
##
69. Jer sharindag`i en` teren` ko`ldi belgilen`?
A) Baykal
V) Balxash
S) O`li ten`iz
D) Issıqko`l
##
70. Tınısh okeaninın` en` teren` bo`limin belgilen`?
A) Filippin
V) Mariana
S) Mangust
D) kermadek
##
71. Atlantika okeanının` en` teren` bo`limin belgilen?
A) Puerto-Riko
V) Braziliya teren`ligi
S) Argentina teren`ligi
D) kan teren`ligi
##
72. Arqa muz okeanının` en` teren` bo`limin belgilen`?
A) 5327 m
V) 5428 m
S) 5527 m
D) 5627 m
##
73. Peneplen tu`sinigin kim birinshi bolıp ilimge kirgizgen?
A) Devis
V) Penk
S) kint
D) Markov
##
74. Geomorfologik basqısh, geotekstura, morfostruktura, morfoskulptura tu`siniklerin ilimge kim kirgizgen?
A) Vasilkovsikiy, Skvortsov
V) Mavlyanov, Mamatkulov
S) Poslovskaya, kogay
D) GJerasimov, MeshJeryakov
##
75. Jerdin` rauajlanıwının` geomorfologiyalıq basqıshları qaysı eralarg`a tuwra keledi?
A) Arxey
V) Proterozoy
S) Paleozoy
D) Mezozoy
##
76. Tektonik ha`reketler menen relyef formalarının` o`z-ara baylanıslı ekenligin qaysı pa`n tarawı u`yrenedi?
A) klimat geomorfologiya
V) Struktura geomorfologiya
S) Dinamik geomorfologiya
D) Arnawlı geomorfologiya
##
77. Relyeftin` kelip shıgıwı haqqında maglıwmatlardı qaysı ko`rsetkishler arqalı alıw mu`mkin?
A) Jası
V) Relyeftin` forması ha`m elementi
S) Morfologiyası
D) Morfometriyası
##
78. Relyeftin` forması u`lken-kishiligine qaray neshe tu`rge ajıratıladı?
A) 2
V) 6
S) 5
D) 4
##
79. U`lken-kishiligine qaray relyef formasının` en` u`lken tu`rin belgilen`?
A) Megaforma
V) Makroforma
S) Mezoforma
D) Planetarforma
##
80. U`lken-kishiligine qaray relyef formasının` en` kishi tu`rin belgilen`?
A) Mikroforma
V) Makroforma
S) Mezoforma
D) Planetarforma
##
81. Orta u`lkenliktegi relyef formasın belgilen`?
A) Mikroforma
V) Mezoforma
S) Makroforma
D) Megarforma
##
82. Endogen kushler ta`sirinde ju`zege kelgen relyef forması qaysı variantta berilgen?
A) Nanoforma
V) Megaforma
S) Mikroforma
D) Mezoforma
##
83. Jer betinin` relyefinin` anıq ko`rsetilgen sanlı sızılmanı belgilen?
A) Gipsometrik siziq
V) Gipsografiyalıq siziq
S) Batmetriyalıq siziq
D) Vertikal siziq
##
84. Jer betinin` minimal noqatın belgilen`?
A) 12084 m
V) 11034 m
S) 10034m
D) 9034 m
85. Jer betinin` maksimal noqatın belgilen`?
A) 8848 m
V) 6648 m
S) 8748 m
D) 9948 m
##
86. Jer betinin` qurg`aqlıq bo`liminin` minimal noqatın belgilen`?
A) -30 m
V) -370 m
S) -402 m
D) -390 m
##
87. Jer betinin` qurg`aqlıq bo`liminin` ortasha ba`lentligin belgilen`?
A) 890 m
V)875 m
S) 780 m
D) 825 m
##
88. Qurg`aqliq shama menen Jer betinin` neshe % quraydi?
A) 38 %
V) 29 %
S) 33 %
D) 31 %
##
89. En` u`lken materikti belgilen`?
A) Amerika
V) Evraziya
S) Antarktida
D) Afrika
##
90. Evraziyanın` ortasha ba`lentligin belgilen`?
A) 2450 m
V) 2400 m
S) 2370 m
D) 2350 m
##
91. Ten`iz ha`m okeanlardın` ortasha teren`ligin belgilen`?
A) 2830 m
V) 3800 m
S) 3730 m
D) 3700 m
##
92. Minerallardın` qattilig`i boyınsha 1- orındı iyeleytug`ın mineral qaysı?
A) Almaz
V) Ortoklaz
S) Gips
D) Talk
##
93. Kriptozoy atamasının` ma`nisin anıqlan`?
A) A`yyemgi tirishilik
V) Jasırın tirishilik
S) Anıq tirishilik
D) apiwayı tirishilik
##
94. Fanerozoy atamasının` ma`nisin anıqlan?
A) A`yyemgi tirishilik
V) Jasırın tirishilik
S) Anıq tirishilik
D) A`piwayı tirishilik
95. 67 mln. jıldan berli dawam etip atırg`an eranı belgilen`?
A) Mezozoy
V) kaynozoy
S) Paleozoy
D) Arxey
##
96. Samaldın` geologiyalıq jumısı neden ibarat?
A) Deflyatsiya
V) Akkumulyatsiya
S) korroziya
D) Barlık juwap durıs
##
97. Morenalar tiykarınan neshe tu`rli boladı?
A) 2
V) 3
S) 4
D) 5
##
98. Vulkanlar tiplerine qaray qanday tu`rlerge bo`linedi?
A) Gavaiy, Vezuviy-Etna
V) Stromboli
S) Mon-Pele
D) Barlıq juwap durıs
##
99. Ha`zirgi waqıtta jer qabatının` qozg`alısın neshe tu`rge bo`liw mu`mkin?
A) 6
V) 5
S) 4
*D) 3
##
100. Jer yadrosi tiykarınan qanday jınıslardan ibarat?
A) Magniy ha`m temir
V) kislorod ha`m vodorod
S) Alyuminiy ha`m kremniy
D) Tuwrı juwap joq
##end
Soraw
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
Juwap
|
S
|
V
|
S
|
D
|
D
|
A
|
A
|
S
|
S
|
V
|
D
|
S
|
S
|
V
|
D
|
S
|
V
|
S
|
V
|
D
|
V
|
V
|
A
|
S
|
A
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
32
|
33
|
34
|
35
|
36
|
37
|
38
|
39
|
40
|
41
|
42
|
43
|
44
|
45
|
46
|
47
|
48
|
49
|
50
|
D
|
S
|
S
|
A
|
A
|
V
|
V
|
D
|
S
|
A
|
V
|
S
|
A
|
D
|
S
|
A
|
A
|
V
|
A
|
D
|
A
|
V
|
V
|
E
|
A
|
51
|
52
|
53
|
54
|
55
|
56
|
57
|
58
|
59
|
60
|
61
|
62
|
63
|
64
|
65
|
66
|
67
|
68
|
69
|
70
|
71
|
72
|
73
|
74
|
75
|
S
|
V
|
S
|
A
|
D
|
A
|
A
|
S
|
E
|
V
|
A
|
V
|
V
|
V
|
A
|
S
|
A
|
D
|
A
|
V
|
A
|
S
|
A
|
D
|
S
|
76
|
77
|
78
|
79
|
80
|
81
|
82
|
83
|
84
|
85
|
86
|
87
|
88
|
89
|
90
|
91
|
92
|
93
|
94
|
95
|
96
|
97
|
98
|
99
|
100
|
V
|
A
|
V
|
D
|
A
|
V
|
S
|
V
|
D
|
A
|
S
|
A
|
V
|
V
|
A
|
A
|
A
|
V
|
S
|
V
|
D
|
V
|
D
|
D
|
A
|
Tayarlag`an : Jaksımuratov K..
Do'stlaringiz bilan baham: |