Abdulla Qodiriy "Oʻtgan kunlar"

Abdulla Qodiriy

"Oʻtgan kunlar"

Abdulla Qodiriy – XX a. yangi oʻzbek adabiyotining ulkan namoyandasi, oʻzbek romanchiligining asoschisi; 20-yillardagi muhim ijtimoiy-madaniy jarayonlarning faol ishtirokchisi. Bogʻbon oilasida tugʻilgan. Otasi Qodirbobo xon, beklar qoʻlida sarbozlik qilgan, rus bosqini paytida Toshkent mudofaasida qatnashgan.

Asarning tematik tasnifi

Ishqiy-romantik

O‘tkan kunlar" - bu o‘zbek romanistikasidagi birinchi qaldirg‘ochdir. Qodiriy romanning kirish so‘zida shunday deb yozadi: “Modomiki, biz yangi davrga oyoq qo‘ydik, bas, biz har bir yo‘sunda ham shu ‎yangi davrning yangiliklari ketidan ergashamiz va shunga o‘xshash ‎dostonchiliq, ro‘monchiliq va hikoyachiliqlarda ham yangarishg‘a, xalqimizni ‎shu zamonning "Tohir-Zuhra"lari, "Chor darvesh"lari, «Farhod-Shirin»... lari bilan tanishdirishka o‘zimizda majburiyat his etamiz.‎

Yozmoqqa niyatlanganim ushbu — “O‘tkan kunlar”, yangi zamon ro‘monchilig‘i ‎bilan tanishish yo‘lida kichkina bir tajriba, yana to‘g‘risi bir havasdir”. Butun roman davomida yozuvchi to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘quvchiga murojaat qiladi, rang-barang obrazlarni yaratadi, qahramonlarning haqiqiy his-tuyg‘ularini yetkazadi.

Asardagi milliy kalorit

Kundoshlik, Kumushning najot farishtasi ekanligi, Oʻzbek oyimning haqiqiy zbek ayoli timsoli ekanligi

Asar sarlavhasi

Abdulla Qodiriy shu asar orqali oʻsha paytdagi amaldorlarning kirdikorlariga toʻla ekanligini koʻrsatib bergan

Asardagi kasb-korlarlarga oid soʻzlar

Savdogarlik - savdogar;

Etikdoʻzlik - etikdoʻz;

Sovunchilik - sovunchi;

Toponimlar

Margʻilon va Toshkent

Aforizmlar

Tana buzoqning turqi tugʻganiga tamgʻa;

Oldidagi yovni koʻrmay, uzoqdagi yovni koʻradi;

Miltiqning oʻqidek, pushti gulning toʻqidek kelinim bor ekan;

Asar kulminatsiyasi

Kumushning Zaynab tomonidan zaharlanishi va Yodgorbekning tugʻilishi, Otabekni Zaynabni uydan haydab yuborishi

Asardan olgan taasurotlarim

Oʻtgan kunlar romani tarzida yozilgan. Oʻtgan kunlarning poydevori Otabek va Kumushning muhabbati. Men bu asarni Shimoliy okeandagi bahaybat muz togʻiga oʻxshataman. Bu togʻning faqat choʻqqilari koʻzga tashlanadi. Asos qismi esa koʻzga koʻrinmaydi. Har bir asarning ulugʻvorligini ana shu koʻzga koʻrinmas qismi taʼmin etadi deb oʻylayman.

FING - 2021 guruh talabasi Qozoqboyev Shavkatjon

Eʼtiboringiz uchun tashakkur !!!