Хлоралканларни термик ва каталитик парчалаш

Хлоралканларни термик ва каталитик парчалаш

Гелдиев Ю.А.

Умумий маълумот

• Хлоралканлар нефт кимёвий синтезда оралиқ маҳсулот сифатида кенг қўлланилади. Улар осон ҳосил қилинади ва бошқа бирикмаларга нисбатан реакцион қобиляти ҳам юқорироқ.

1,2-almashgan xloretanlar gaz fazasida tegishli xlor-olefinlarga qadar degidroxlorlanadi;

• Reaksiyalar qo'shimcha gidroxlorlanish bilan birga bo'lishi mumkin, masalan:

Ushbu reaksiyalarning nisbati harorat oshishi bilan ortadi. Termal degidroxlorlanish 500-600°C da amalga oshiriladi, bu reaksiyalarning yuqori tezligi va selektivligini ta'minlaydi. Boshlovchilardan foydalanish (CI2, CCI4, CrCl va boshqalar) degidroxlorlanish haroratini 100-150°C ga kamaytirishga imkon beradi. Geterogen katalizatorlar (faol uglerod) jarayonni undan ham pastroq haroratda (230-280°C) o'tkazishga imkon beradi.

• Ushbu reaksiyalarning nisbati harorat oshishi bilan ortadi. Termal degidroxlorlanish 500-600°C da amalga oshiriladi, bu reaksiyalarning yuqori tezligi va selektivligini ta'minlaydi. Boshlovchilardan foydalanish (CI2, CCI4, CrCl va boshqalar) degidroxlorlanish haroratini 100-150°C ga kamaytirishga imkon beradi. Geterogen katalizatorlar (faol uglerod) jarayonni undan ham pastroq haroratda (230-280°C) o'tkazishga imkon beradi.

Termik yoki boshlangan degidroxlorlanish jarayonlarining kinetikasini o'rganish uchun ichi bo'sh quvurli reaktorlardan foydalaniladi rasmlarga qarang). Katalitik degidroxlorlanish kinetikasini o'rganish uchun katalizator bilan to'ldirilgan quvurli siljish reaktoridan ham, to'liq aralash reaktordan ham foydalanish mumkin.

• Termik yoki boshlangan degidroxlorlanish jarayonlarining kinetikasini o'rganish uchun ichi bo'sh quvurli reaktorlardan foydalaniladi rasmlarga qarang). Katalitik degidroxlorlanish kinetikasini o'rganish uchun katalizator bilan to'ldirilgan quvurli siljish reaktoridan ham, to'liq aralash reaktordan ham foydalanish mumkin.

1, 12 - gaz soati;

• 1, 12 - gaz soati;
• 2 - adsorbanli ustunlar;
• 3 - reometr;
• 4 - suyuqlik reaktivi bilan o'lchash tsilindri; 5 - dozalash pompasi; 6 - katalizatorli reaktor; 7 - evaporator-oldindan isitgich;
• 8, 10 - termojuftlar;
• 9 - elektr pechka;
• 11 - millivoltmetr;
• 13, 14 - uch tomonlama valflar;
• 15 - qaytib sovutgich; 16 - to'g'ridan-to'g'ri sovutgich;
• 17 - kondensat qabul qiluvchisi;
• 18 -avtotransformatorlar; 19 – Dyuar idishi;
• 20 - gazometr

1 - reaktor;

• 1 - reaktor;
• 2 - qabariq;
• 3 - suyuq reaktivlar uchun naycha;
• 4 - termometr;
• 5 - qaytib sovutgich;
• 6 - kontaktli termometr;
• 7 - termostat;
• 8 - turbinali mikser;
• 9 - elektr isitgich sargisi;
• 10 - reaktsiya massasini to'kish uchun naycha;
• 11 - reaktsiya massasini qabul qiluvchi

Uyga vazifa

• Xloralkanlar va ularning xossalari mavzusiga 5 tadan masala tuzish.