Gruntlar mexanikasi, zamin va poydevorlar

«O‘bekiston temir yo‘llari» AJ

Toshkent temir yo‘l muhandislari instituti

Qurilish fakulteti

«Ko‘priklar va tonnellar» kafedrasi

Toshkent - 2020

Fan:

GRUNTLAR MEXANIKASI, ZAMIN VA POYDEVORLAR

Ma’ruzachi: аssistent, doktorant

Normurodov Shahboz Ulug‘bekovich

MA`RUZA № 7

GRUNTLARNING SUV O’TKAZUVCHANLIGI

Reja:

• Grutlarning suv o’tkazuvchanligi;
• G’ovaklardagi suv bosimi;
• Gruntda suv sizish xususiyati;
• Sizish bosimi;
• Suvga to’yingan gruntlarning quyqalanishi.

Gruntlarning suvga bog‘iqlik xossalaridan biri ularning o‘zidan bosim ostida suv o‘tkazuvchanligidir. Sochilgan, bo‘lakli va gilli gruntlarning suv o‘tkazuvchanlikka berilgan tavsifi amaliyotda juda ko‘p qo‘llaniladi. Gruntlarning suv o‘tkazuvchanligi kotlovanga, yer osti inshoatlariga suv oqib kelishi miqdorini aniqlash, filtrasiya uchun yo‘qotilgan suvni baholash, gruntlarning quritish uslublarini, inshoatlarning cho‘kishi tezligini aniqlashda juda muhimdir.

Qumlar, galechniklar va boshqa zarrachalari bog‘lanmagan gruntlarning o‘zidan suv o‘tkazuvchanligi ularning g‘ovakliligiga bog‘liq. Gilli gruntlar katta bo‘lmagan bosim ostida juda sekin suv o‘tkazuvchanlikka ega yoki ularning g‘ovakliklari sababli o‘zidan suv o‘tkazmaydi.

G‘ovakli gruntlardan suv, boshqa suyuqlik va gazlarning bosimsiz harakatlanishi filtrasiya deb ataladi. Gili va qumli gruntlarning o‘zidan suv o‘tkazuvchanligi ularning filtrasion qobiliyatiga bog‘liq. Har qanday gruntning o‘zidan suv o‘tkazuvchanligi qancha ko‘p bo‘lsa ularning g‘alvirligi shunchalik ko‘p bo‘ladi, ya’ni grunt g‘ovakligi o‘lchami, bo‘shliq, darzliligi shuncha katta bo‘ladi.