Glossariy iste'mol – ehtiyojlarni qondirish maqsadida mahsulot va xizmatlarning ishlatilishi jarayoni. Iste’molchi hulqi

GLOSSARIY

Iste'mol – ehtiyojlarni qondirish maqsadida mahsulot va xizmatlarning ishlatilishi jarayoni.

Iste’molchi hulqi– bu ularning turli xil tovar va xizmatlarga talabning shakllanish jarayonidir.

Iste’molchining afzal ko‘rishi – iste’molchi tomonidan o‘zi uchun turli tovarlarning naflilik darajasining baholanishidir.

Naflilik– sub‘ektiv qoniqish ya‘ni tovar (xizmat) ni iste‘mol qilishdan ko‘riladigan naf.

Keyingi naflilik (margial utility)– muayyan ne‘matning navbatdagi birligini iste‘mol qilishdan olingan qo‘shimcha naflilik.

Umumiy naflilik (total utility) – so‘nggi qo‘shilgan naflilik ko‘rsatkichlarini jamlash orqali aniqlanadi.

Befarqlik egri chizig’i –iste‘molchi uchun A va B tovarlarning u yoki bu teng qiymatli to‘plamini aks ettiruvchi nuqtalarning geometrik joylashishi.

Befarqlik xaritasi – naflilik darajasi bo‘yicha bir-biridan farq qiluvchi farqsiz egri chiziqlar yig‘indisi.

O’rnini bosish samarasi – bunda bir tovar narxi o‘sganda xaridor uchun o‘rnini bosuvchi boshqa tovar nisbatan arzon bo‘lib qoladi hamda u ancha qimmatli tovarni mazkur tovar bilan almashtiradi.

Daromad samarasi – narx o‘zgarishi oqibatida iste‘molchi pul daromadi xarid qilish layoqati tebranishi natijasida tovarlarga talabning o‘zgarishi.

Giffen samarasi – hayotiy zarur tovarlarga narxning o‘sishi ularga bo‘lgan talab miqdorining qisqarishiga emas, balki o‘sishiga olib kelishi mumkinligini ko‘rsatadi.

Naflilikni maksimallashtirish qoidasi – bunda iste‘molchi o‘zining daromadini shunday sarflashi kerakki, u to‘liq sarflanganda tovarni xarid qilishdan olingan keyingi naflilikning tovar narxiga nisbati barcha tovarlar uchun bir xil qiymatga ega bo‘lishi lozim.