Gimnastika

Nazorat savollari:
1.Gimnastikani vujudga kelishi.
2.Gimnastikani turlari.
3. Sa f mashqlari tavsifini aytib bering.
4. Sa f mashqlari bilan qanday vazifalar hal qilinadi?
5. Sa f usullari guruhiga qanday mashqlar kiradi?
Javoblari:

1. 
   Gimnastika (yunoncha gymnastike mashq qilaman) — 1) jismoniy mashqlar tizimi, jismoniy tarbiyaning muhim turi. Gimnastika mashqlari Yunonistonda jismoniy tarbiya tizimiga kirgan, yoshlarni Olimpiada oʻyinlariga tayyorlash vositasi boʻlib xizmat qilgan. 18-asr oxiri — 19-asr boshlaridan Yevropa mamlakatlarida turli gimnastika asboblarida mashqlar bajarish, 19-asr 2-yarmidan esa musobaqalar oʻtkazish rasm boʻladi. 1896-yildan gimnastika Olimpiada oʻyinlari dasturiga kiritildi (1928-yildan ayollar musobaqalari oʻtkaziladi). 1903-yildan erkaklarning, 1934-yildan ayollarning jahon birinchiligi oʻtkaziladi.
   

2. 
   Gimnastika turlari.
   

Mashqlar - gimnastika vositalarining ko’plab turlari mavjudligi, ulardan foydalanish ko’p qirrali ekani gimnastika turlari farqlanishiga asos bo’ladi. Jismoniy tarbiya vazifalariga ko’ra 1984 yilda tasdiqlangan gimnastikaning turli guruhlari:
1) Tarbiyalovchi rivojlantiruvchi tur.
2) Soglomlashtirish turlari
3) Gimnastikaning sport turlari.
3. Saf mashqlari - bu shug’ullanuvchilaning ma’lum bir safda birgalikda yoki yakka harakatlaridan iborat. Saf mashqlari yordamida mashg’ulotni tashkil etish marom va sur’at hissiyotini tarbiyalash masalalari muvaffaqiyatli hal qilinadi, jamoa bo’lib mehnat qilish malakalari shakllantiriladi. Bu mashqlar kishi qaddi-qomatini to’g’ri shakllantirish vositasi hamdir. Saf mashqlari aniq ijro etilishiga bo’lgan talabchanlik, intizomlilik va uyushqoqlikni tarbiyalaydi. Saf mashqlari o’quv mussasalarida saf mashqlari turli xil o’lchamlardagi(12x24, 15x30 metr va h.k.) zallarda tashkil etiladi. Mashg’ulotlarni tashkil etishda o’qituvchi va murabbiylar zalning tomoni va burchaklariga tayangan holda tashkil etadi
4. Saf mashqlari - safdagilaming barchasi bir vaqtning o‘zida birgalikda bajariladigan, shug‘ullanuvchilarda uyushqoqlik va barchani bir vaqtning o‘zida bir xil harakat qilish - teng harakatlanish intizomini, jamoa tarkibida safdan chiqmay harakat qilish malakalarini, ayniqsa, qomatni safdagidek tutish, shuningdek, ritm va sur’at hissini his qilishni tarbiyalashda qo‘llaniladi
5. Saf usullari - turgan joyda ijro etiladigan saf harakatlardan iborat. Bu mashqlaming ahamiyati eng avvalo shundan iboratki, ular yordamida intizomlilik va uyushqoqlik tarbiyalanadi.
1. «Saflaning!» - bu buyraqqa ko‗ra shug‗ullanuvchilar safga turadilar.






«Rost-lan!» - bu buyruqqa ko‗ra saf tik turish holatini qabul qiladi. U gimnastikada asosiy tik turish holatiga to‗g‗ri keladi.







«Tekislan!», «Chapga qarab tekislan!», « O‗rtaga qara!».






«To‗xta!»- bu buyraqqa ko‗ra harakat (mashq) to‗xtatiladi.






«Erkin» - bu buyruqqa ko‗ra shug‗ullanuvchilar turgan joylaridan jilmasdan, bir oyoqni tizzadan bo‗shatib, erkin turadilar.






« O‗ng (chap) oyoqda erkin tur!»- shug‗ullanuvchi o‗ng (chap) oyoqni o‗ngga (chapga) bir qadam jildirib, gavda og‗irligini ikkala oyoqqa taqsimlaydi va qo‗llarini orqada tutadi.






«Tarqal!» - shug‗ullanuvchilar safdan chiqib, zalda (maydonchada) erkin joylashadi.






«Tartib bo‗yicha- Sana!», «Bir-ikkiga - sanang!», «Uchtalab (to‗rt, besh va hokazo)- sanang!» va boshqalar. Hisob o‗ng qanotdan boshlanadi. o‗z raqamini aytayotgan shug‗ullanuvchi ayni vaqtda boshini tez chap tomondagi shug‗ullanuvchiga qarab buradi va keyin dastlabki holatga qaytadi. Safni oxirida turuvchi bir qadam oldinga odimlab, «sanash tugadi» deb o ‗z joyiga turadi.






Turgan joyda burilishlar (buymqlar « o‗ng-ga», «Chap-ga», «Ort-ga», «Yarim o‗ng-ga») Ayrim hollarda buyraqlar topshiriqlar bilan almashtirilishi mumkin, biroq qayd etilgan mashqlar turgan joyda burilishlardan tashqari buyraqqa ko‗ra ijro etilishi lozim.