Fonetika Reja



Download 75 Kb.
bet1/6
Sana20.07.2022
Hajmi75 Kb.
#830455
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Fonetika


Aim.uz

Fonetika
Reja:

  1. Fonetika haqida umumiy ma’lumot.

  2. Tilning fonetik vositalari.

  3. Nutq apparati, uning tuzilishi

  4. Nutq tovushlari.

Tayanch tushunchalar:

  1. Fonetika.

  2. Nutq tovushlari.

  3. Fonema.

  4. Nutq azolari.

  5. Nutq apparati.

Fikr gap orqali ifoda qilinadi. Gap, odatda so`zlardan tashkil topadi. Gap tarkibida so`zlar va shu so`zlarning o`zaro bog`lanishini ta’minlovchi grammatik vositalar (qo`shimchalar, yordamchi so`zlar) ma’lum nutq tovushlari orqali shakllanadi. Masalan: Biz ulug` ayyomni mana shu cho`lda kutib olyapmiz (Y. Shamsharov). Bu gapni tuzishda biz, ulug`, ayyom, mana, shu, cho`l, kutib, olmoq so`zlari, ularning o`zaro bog`lanishini ta’minlovchi –ni (tushim kelishigi qo`shimchasi), -yap (zamon ma’nosini ifodalovchi qo`shimcha), -miz (shaxs-son qo`shimchasi) qo`shimchalari qatnashgan; har bir so`z va qo`shimcha esa nutq tovushlari vositasida (masalan, biz - b, i, z; ulug` - u, l, u, g`; -ni - n, i; -da - d, a kabi) shakllandi.


Ko`rinadiki, nutq tovushlari so`z va gaplarni tuzishda moddiy baza hisoblanadi, chunki inson tili tovush tilidir.
Fonetika tilshunoslikning bir bo`limi bo`lib, unda nutq tovushlari, ularning hosil bo`lishi, turlari, o`zgarishi, urg`u, bo`g`in, ohang kabilar o`rganiladi. Fonetika grekcha phone so`zidan olingan bo`lib lug`aviy ma’nosi tovush demakdir.
Fonologiya so`zi tarjima qilinganda “tovush haqidagi ta’limot” degan ma’noni bildiradi (phone – tovush, logos - ta’limot). Bu bo`limda tovushlarning so`z va morfemalar ma’nolarini farqlashdagi roli bayon qilinadi. Agar fonetika bo`limida tovushlarning fiziologik-akustik xususiyatlari tekshirilsa, fonologiyada, ta’bir joiz bo`lsa, tovushning ijtimoiy mohiyati o`rganiladi.

Download 75 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish