Fizika,2 qism 20

Gîlîgràfiya hàqidà tushunchà

Ì à z m u n i :   gîlîgràfiya  tàriõidàn;  gîlîgràfiyaning  àsîsi;

gîlîgràmmà hîsil qilish; gîlîgràfik tàsvir hîsil qilish; gîlîgràfiya-

ning  qo‘llànilishi.

32-§.

---

132

Gîlîgràfiya  tàriõidàn.  Gîlîgràfiya

(yunînchà  –  to‘là  yozuv)  –  intårfårånsiya

mànzàràsi  yordàmidà  yozuvni  và  to‘lqin

màydînini  qàytà  tiklàshning  màõsus  usuli.

Bu usul intårfårånsiya và difràksiya qînun-

làrigà àsîslàngàn.

Jismlàrning  fàzîviy  tàsvirini  qàyd

qilishning  và  qàytà  tiklàshning  bu  yangi

usuli  1947- yildà  ingliz  fizigi  D . G à b î r

(1900–1979) tîmînidàn kàshf qilingàn. Bu

kàshfiyoti uchun D.Gàbîr 1971- yildà Nîbål

mukîfîtigà sàzîvîr bo‘ldi. Gîlîgràfiya iõtirî

qilingàn dàstlàbki yillàrdà ungà yetàrlichà e’tibîr bårilmàdi. Bu-

ning  àsîsiy  sàbàbi  qizigàn  mànbàlàr  chiqàràdigàn  yorug‘lik

to‘lqinlàri  yordàmidà  kåskin  intårfårånsiya  mànzàràsi  hîsil  qi-

lishning  imkîni  bo‘lmàgànligidàdir.  Àmmî  yuqîri  dàràjàdàgi

mînîõrîmàtik  nurlàr  –  làzår  nurlàri  pàydî  bo‘lgànidàn  so‘ng

bu  usulning  àmàldà  qo‘llànishidà  kåskin  burilish  ro‘y  bårdi.