Farmakologiya Бухоро тиббиёт техникуми Сана. 2022 йил гурух талабаси Мавзу

Farmakologiya
Бухоро тиббиёт техникуми Сана ____.___________ 2022 йил
___--______ гурух талабаси _______________________________________________________________(________)
Мавзу.: Qalqonsimon bez gormon preparatlari: tireoidin,
merkazolil,diyodtirozin, triyotironin, eutiroks dorilarining
qo’llanilishi, retsept yozish, signaturasini tahlil
qilish va kundalikka qayd etish.
Qalqonsimon bez — odam va hayvonlarning ichki sekretsiya bezi. Qalqonsimon bezning rivojlanishi homilalik davrida boshlanib, bola 1 yoshga yetganda uning vazni 1—2 g ni tashkil etadi, oʻsish jarayonida u kattalashib 15—20 g gacha yetadi. Qalqonsimon bez embrion jabra xaltachasi epiteliysidan rivojlanadi. Qalqonsimon bez odam embrioni taraqqiyotining 8—9 oyida toʻliq shakllanib, gormon ajrata boshlaydi, u boʻyinda, hiqildoq togʻaylari sohasida joylashgan; 2 palla va boʻyinchadan iborat. Qalqonsimon bezni bir juft yuqori va bir juft pastki arteriyalar qon bilan taʼminlaydi, simpatik va parasimpatik nerv tolalari innervatsiya qiladi. U organizmda modda va energiya almashinuvi regulyatsiyasida ishtirok etuvchi yodli gormon tiroksin (T4), triyodtironin (TZ) va tireokaltsitonin ishlab chiqaradi. Qalqonsimon bez funksiyasini markaziy nerv sistemasi, faoliyatini esa gipofiz bezi boshqaradi. Gipofizning tireotrop gormoni Qalqonsimon bez funksiyasi va rivojlanishini kuchaytiradi. Organizmda Qalqonsimon bezning ahamiyati juda katta, u bosh miya faoliyati, moddalar almashinuvi, suyak oʻsishi, immun sistemalar, jismoniy va aqliy rivojlanish, jinsiy yetilish jarayonlari, adaptatsiya va boshqalar reaksiyalarni taʼminlaydi. Bu bez faoliyatining buzilishi buqoq, gipotireoz, gipertireoz va boshqalar kasalliklarga olib keladi.
Merkazolil:
Антитиреоид препарат; қалқонсимон безида трийод ва тетрайодтирониннинг ҳосил бўлиши билан бўлган тирониннинг йодланишда иштирок этадиган пероксидаза ферментини блоклаб, қалқонсимон бези гормонларининг синтезини бузади, тироксиннинг (Т4) ички секрециясини пасайтиради. Бу хусусияти этиологиясидан қатъий назар тиреотоксикознинг симтоматик даволашни ўтказишга имкон беради. Меркозолил қалқонсимон безининг фолликулаларидан синтезланган тирониннинг ажралиб чиқиш жараёнига таъсир қилмайди. Бу билан турли давомийликдаги яширин даври тушунтирилади, улар қон плазмасида трийодтиронин (Т3) ва Т4 даражасини меъёрлашувига мос келиши, яъни клиник манзарани яхшиланиши мумкин. Мерказолил қалқонсимон безининг ҳужайраларини парчаланишидан кейин гормонларни ажралиб чиқиши оқибатида (радиофаол йод билан даволашдан кейин ёки тиреоидитда) ривожланган тиреотоксикозга таъсир қилмайди. Мерказолил асосий алмашинувни пасайтиради, қалқонсимон бездан йодидларнинг ажралиб чиқишини тезлаштиради, синтезини ва гипофиз томонидан тиреотроп гормонини чиқарилишини реципрок фаоллашувини оширади, бу қалқонсимон безининг бироз гиперплазияси билан бирга кечади. Бир марта қабул қилинган дозанинг таъсирини давомийлиги деярли 24 соатни ташкил қилади.
Kaliy yod:
Ko'pchilik homilador ayollarda yod etishmaydi. Istisno - dengiz qirg'og'ining aholisi. Ushbu hududlarda mikroelement ichimlik suvi, havo va ko'plab mahalliy sabzavotlar va mevalarda etarli miqdorda mavjud. Yod tanqisligi bo'lgan hududlarda yashovchi har bir kishi homiladorlikdan 2-3 oy oldin va undan keyin profilaktika uchun buyuriladi, faqat dozalar farqlanadi. Homiladorlikga tayyorgarlik ko'rayotgan ayollar kuniga 150 mikrogramm ushbu mikroelementga muhtoj. Kontseptsiyadan keyin unga bo'lgan ehtiyoj 250 mg gacha ko'tariladi, ammo shifokorlar 200 mkg ichishni tavsiya qiladilar. Ushbu doz moddaning bir qismi oziq-ovqat yoki suv bilan kelishi mumkinligini hisobga oladi. Kaliy yodid va Iodomarin bir xil, shuning uchun shifokor har qanday vositalarni buyurishi mumkin. Dorilarning har biri 100 va 200 mkg dozada taqdim etiladi.
Eutiroks:
Левотироксин – Эутирокс препаратида сақланадиган тироксиннинг чапга айланувчи синтетик изомери бўлиб, қалқонсимон безда секреция қилинадиган гормон самараларига ўхшаш таъсир кўрсатади. Левотироксин периферик аъзоларда эндоген гормон сифатида Т3 га (трийодтиронинга) айланади ва Т3-рецепторларига таъсир кўрсатади. Инсон организми эндоген ва экзоген левотироксин орасидаги фарқни аниқлай олмайди.
Хавфсиз эутиреоид буқоқни даволаш
Эутиреоид буқоқни жарроҳлик операцияси йўли билан даволашдан кейин қайталанишларни олдини олишда, гормоннинг операциядан кейинги статусига боғлиқ
Гипотиреозда ўрнини босувчи даволаш
Қалқонсимон без ракини супрессив даволаш
Гипертиреозда антитиреоид даволашни ўтказишда бирга ишлатилувчи препарат сифатида.

Тиреоид супрессия тестини ўтказишда диагностик восита сифатида қўлланилади.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________(________________)
Rр.: Tab. Mercazolili 0,005 №10
D.S. по 1 таб. 3 рд после еды , при диф. токс. зобе.
Rp. Thiamazoli 5 mg
D.t.d. № 50 in tabl.
S. По 1 таблетке 2 раза в сутки

Rp.: "Iodomarin" 0.0002
D.t.d.: №50 in tab.
S.: По 1 таблетке 1 раз в сутки.
Rp.: Kalii iodidi 0.0002
D.t.d.: №50 in tab.
S.: По 1 таблетке 1 раз в сутки.

Rp: Tab. Euthyroxi 0.000025

D.t.d: №25
S: По 1 таблетке 1 раз вы день
Rp: Tab. Levothyroxini natrii 50 mkg
D.t.d №50 in tab.
S: По 1 таблетке 1 раз вы день