Farg‘ona Davlat Universiteti Maktabgacha ta‘lim yo‘nalishi 2-kurs 20. 41-guruh talabasi Abubakirova Muslimaxonning “ Bolalar nutqini o‘stirish” fanidan mustaqil ish taqdimoti

Farg‘ona Davlat Universiteti Maktabgacha ta‘lim yo‘nalishi 2-kurs 20.41-guruh talabasi Abubakirova Muslimaxonning “ Bolalar nutqini o‘stirish” fanidan mustaqil ish taqdimoti.

Mavzu: Ravon nutqni rivojlantirish.

Reja:

• Ravon nutq tushunchasi va uni rivojlantirish vazifalari.
• Ravon nutq mohiyati.
• Maktabgacha ta‘lim muassasalarida bolalarni ravon nutqqa o‘rgatish.

Nutq

• Tilning fikr ifodalash va almashish jarayonlarida amal qilishi, tilning alohida ijtimoiy faoliyat turi sifatidagi muayyan yashash shakli. Nutq deganda uning og‘zaki va yozma ravishda namoyon bo‘lishidagi jarayonlar ya‘ni so‘zlash jarayoni va uning natijasi tushuniladi.

Ravon nutq

• Bu kishilarning muloqotini va o‘zaro bir-birlarini tushunishlarini ta‘minlovchi mazmunan keng yoyilgan fikrdir. Ravon nutqni fikrlar dunyosidan ajratib bo‘lmaydi: ravon nutq bu fikrlar ravonligidir, unda bolaning mantiqiy fikrlash,o‘zi qabul qilayotganlarini mulohaza qilish va ularni to‘g‘ri ifodalash qobiliyati aks etadi.

Ravon nutqni shakllantirish, uning vazifasini o‘zgartirish murakkablashib borayotgan bola faoliyati oqibati bo‘lib , u bolaning atrofdagilar bilan muloqotga kirishish sharoiti, muloqot shakliga bog‘liq bo‘ladi.

• Ravon nutqni shakllantirish, uning vazifasini o‘zgartirish murakkablashib borayotgan bola faoliyati oqibati bo‘lib , u bolaning atrofdagilar bilan muloqotga kirishish sharoiti, muloqot shakliga bog‘liq bo‘ladi.

• Maktabgacha yoshda u muloqot va ta‘lim jarayonida shakllanadi. Ravon nutqning shakllanishi ilk yoshdan boshlab asta-sekin ro‘y beradi

Bolalar hayotining dastlabki yetti yilida atrofdagi kishilar bilan muloqat vositasi sifatida nutqning paydo bo‘lishi va uni rivojlantirish jarayoniga alohida e‘tibor qaratish zarur. Har bir kishi hayotida ravon nutq muhim ahamiyatga ega.

• Bolalar hayotining dastlabki yetti yilida atrofdagi kishilar bilan muloqat vositasi sifatida nutqning paydo bo‘lishi va uni rivojlantirish jarayoniga alohida e‘tibor qaratish zarur. Har bir kishi hayotida ravon nutq muhim ahamiyatga ega.

Nutqning vazifalari

• 1- vazifasi-individuallararo- kishilar o‘rtasidagi muloqot vositasidir.
• 2-vazifasi- ichki individual-bu yerda nutq ko‘plab ruhiy jarayonlarni aniq-tiniq anglash darajasiga ko‘targani holda amalga oshirish vositasi bo‘lib xizmat qiladi.
• 3-vazifasi-umuminsoniy-bu o‘rinda nutq alohida bir odamga umuminsoniy ijtimoiy-tarixiy tajriba xazinasidan axborot olish imkonini beradi.

Dialogik ravon nutqni rivojlantirishga doir maxsus mashg‘ulotlar suhbat metodi va imitatsiya metodi asosida o‘tkaziladi. Mazkur metodlar ko‘pincha quyidagi usullar yordamida amalga oshiriladi:

• Dialogik ravon nutqni rivojlantirishga doir maxsus mashg‘ulotlar suhbat metodi va imitatsiya metodi asosida o‘tkaziladi. Mazkur metodlar ko‘pincha quyidagi usullar yordamida amalga oshiriladi:
• Tayyorgarlik suhbati usullari;
• Teatrlashtirish usullari( imitatsiya, qayta aytib berish).

Tayyorlangan suhbatning quyidagi vazifalari mavjud:

• Tayyorlangan suhbatning quyidagi vazifalari mavjud:
• To‘g‘ridan-to‘g‘ri bolalarni suhbatlashishga, ya‘ni suhbatdoshi so‘zlarini bo‘lmasdan tinglash, suhbatdoshi uchun tushunarli qilib so‘zlash;
• Yo‘ldosh talaffuz va grammatik ko‘nikmalarni mashqa qilish, ma‘lum so‘zlar ma‘nosini aniqlashtirish.

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati

• 1.” Nutq o‘stirish nazariyasi va metodikasi “ D.R.Babayeva.Toshkent:2018
• 2. Kadirova R.M. Maktabgacha katta yoshdagi bolalarda dialogik nutqni rivojlantirishning omillari( o‘quv qo‘llanma) T.: TDPU,2002.
• 3.http://uz.m.wikipedia.org
• 4. http:// library.ziyonet.uz

E‘tiboringiz uchun raxmat!!