Energiya tejamkorlik fanidan mustaqil ish

Energiya tejamkorlik fanidan mustaqil ish

Tayyorlovchi Dauranbek Kamalov

Reja:

• Energiya tejamkorlikning mohiyati.
• 1. O’zbekistonda mavjud bo’lgan elertrostansiyalar.
• 2. Issiqlik elektr stansiyalarida energiya tejamkorlik va audit ishlari.
• 3. Atom eletr stansiyalarida energiya tejamkorlik.
• 4. Shamol elektr stansiyalarida energiya tejamkorlik.

Yer planetasi mamlakatlari iqtisodiyotining XX asrda gurkirab rivojlanishi borgan sari ko‘proq yoqilg‘i-energetika resurslarining sarflanishini talab qila boshladi. Neft, gaz, ko‘mir qazib olish yil sayin o‘sib bordi. Bu manbalar bitmas-tugallanmasdek tuyular edi. 1973-74- yillarda yuzaga kelgan neft inqirozi ko‘plab mamlakatlarni muqobil energiya manbalaridan foydalanish va yoqilg‘i-energetika resurslaridan tejamli foydalanish ustida o‘ylashga majbur etdi, bu ko‘plab mamlakatlarning o‘zini o‘zi energiya resurslarini bilan ta’minlash darajasining oshishiga asos bo‘ldi

• Yer planetasi mamlakatlari iqtisodiyotining XX asrda gurkirab rivojlanishi borgan sari ko‘proq yoqilg‘i-energetika resurslarining sarflanishini talab qila boshladi. Neft, gaz, ko‘mir qazib olish yil sayin o‘sib bordi. Bu manbalar bitmas-tugallanmasdek tuyular edi. 1973-74- yillarda yuzaga kelgan neft inqirozi ko‘plab mamlakatlarni muqobil energiya manbalaridan foydalanish va yoqilg‘i-energetika resurslaridan tejamli foydalanish ustida o‘ylashga majbur etdi, bu ko‘plab mamlakatlarning o‘zini o‘zi energiya resurslarini bilan ta’minlash darajasining oshishiga asos bo‘ldi
• Energiya tizimi hamma turdagi energetik resurslar, ularni olish (qazib olish), o‘zgartirish, taqsimlash va foydalanish va, shuningdek, iste’molchilarni energiyaning hamma turlari bilan ta’minlashni amalga oshiruvchi texnik vositalar va tashkiliy majmuasidan iboratdir.
• Energiya tejamkorligi – bu davlat organlari, yuridik va jismoniy shaxslarning yoqilg‘i-energetika resurslarini qazib olish, qayta ishlash, tashish, saqlash, ishlab chiqarish, foydalanish va utilizatsiyalash (qayta foydalanish) jarayonida ularning sarfini (yo‘qolishlarini) pasaytirishga yo‘naltirilgan tashkiliy, ilmiy, amaliy va axborotli faoliyatidir.

O‘zbekiston elektr energetikasining xususiyati shundan iboratki, ishlab chiqarilayotgan hamma elektr energiyasining asosiy qismi tabiiy yoqilg‘ida (tabiiy gaz, mazut, ko‘mir) ishlaygan issiqlik elektr stansiyalari ulushiga to‘g‘ri keladi va 85 % ni tashkil etadi, gidrostansiyalar ulushiga 12 % va boshqa manbalarga (asosan, yerosti gazi energetik qurilmalari) 3 % to‘g‘ri keladi.

• O‘zbekiston elektr energetikasining xususiyati shundan iboratki, ishlab chiqarilayotgan hamma elektr energiyasining asosiy qismi tabiiy yoqilg‘ida (tabiiy gaz, mazut, ko‘mir) ishlaygan issiqlik elektr stansiyalari ulushiga to‘g‘ri keladi va 85 % ni tashkil etadi, gidrostansiyalar ulushiga 12 % va boshqa manbalarga (asosan, yerosti gazi energetik qurilmalari) 3 % to‘g‘ri keladi.
• Elektr stansiyalarining o‘rnatilgan quvvati 12 mln. kW-soatdan oshiq. Shu jumladan, IESlarning quvvati 10,6 mln. kVt, GES larning quvvati 1,4 mln. kW. Issiqlik elektr stansiyalari jami 8 ta bo‘lib, turli hududlarda joylashgan va turli belgilangan quvvatlarga ega. Sirdaryo IES – 3000 MW, Yangi Angren IES – 2100 MW, Toshkent IES – 18960 MW, Navoiy IES – 1250 MW, Taxiatosh IES – 730 MW, Angren IES – 484 MW, Tollimarjon IES – 800 MW.

Toxiyotosh issiqlik elektr stansiyasi

To’raqo’rg’ondagi elektr stansiya