Электродинамика к. P. Abduraxmanov

Электродинамика к. P. Abduraxmanov

ЭЛЕКТРОДИНАМИКА

К.P.Abduraxmanov,

V.S.Xamidov, M.F.Raxmatullaeva

7 – ma’ruza

FIZIKA KAFEDRASI

2019

Optika

Fizika II

Ma’ruza rejasi

• 
  Yorug‘lik difraksiyasi.
  
• 
  Difraksiya hodisasini kuzatish sharti.
  
• 
  Guygens – Frenel prinsipi.
  
• 
  Frenel difraksiyasi.
  
• 
  Frenel sohalari usuli.
  
• 
  Fraungofer difraksiyasi.
  
• 
  Bitta va ko‘p tirqishdagi difraksiya hodisalari.
  
• 
  Difraksiyaviy panjara.
  
• 
  Rentgen nurlarining difraksiyasi.
  

Yorug‘likning to‘siqlarni aylanib o‘tish hodisasi yorug‘likning difraksiyasi deb ataladi. Optikada bu hodisa yorug‘likni geometrik soya sohalariga kirishini bildiradi.

Guygens prinspi

Guygens prinsipiga asosan, to‘lqin yetib borgan ikki muhit chegarasidagi har bir nuqta ikkilamchi to‘lqinlar manbaiga aylanadi, manbani o‘rab oluvchi egri chiziq keyingi ondagi to‘lqin fronti holatini belgilaydi.

Guygens – Frenel prinspi

To‘lqin fronti sirtida yotgan barcha ikkilamchi manba’lar bir- biriga nisbatan kogerentdir. Fazoning istalgan nuqtasidagi to‘lqinlar amplituda va fazasi – bu ikkilamchi manba’lar nurlagan to‘lqinlar interferensiyasi natijasidir.

Qandaydir S sirtda yotgan M nuqtadagi tebranishning natijaviy amplitudasini aniqlash uchun S sirtdagi barcha dS elementlaridan shu nuqtaga kelayotgan barcha tebranishlar amplitudasini topish zarur, keyin ularning amplituda va fazalarini hisobga olgan holda qo‘shish kerak. S sirtning barcha dS elementlari kogerent deb hisoblanadi.

Еm

dЕ1

dЕn

dЕi

Diagrammada Em vektor – S sirtadagi barcha dS elementlaridan М nuqtaga kelayotgan dE tebranishlar amplitudalarining vektor yig‘indisidan iborat natijaviy amplitudadir.

Parallel yorug‘lik nurlarining dumaloq to‘siqda hosil qilgan dikraksiyaviy manzarasi

Parallel yorug‘lik nurlari dastasining chiziqli to‘siqda hosil qilgan difraksiyaviy manzarasi