Дистрибуция программного обеспечения

• RABG’UZIY
• HAYOTI VA IJODI

REJA:

• “QISASI RABG’UZIY” asarining mavzusi mundarijasi
• Asardagi qissa va hikoyatlar,ularning mazmun mohiyati
• ’’QISASI RABG’UZIY’’ asarining g’oyaviy-badiiy xususiyatlari

RABG’UZIY…..

• Asl ismi NOSIRIDDIN BURHONIDDIN O’G’LI bo’lgan RABG’UZIY XIII-XIV asrlarda Xorazmning Raboti o’g’uz mavzeyida yashagan. Otasi Raboti o’g’uzda qozilik qilgan. Ko’pgina ibratli hikoyatlar,qissalar yozgan.Turkiy xalqlar tarixida birinchilardan bo’lib,nasrda rivoyatlardan hikoyat, hikoyatlardan qissa yaratishni boshlab bergan.

• Bizgacha uning
• “QISSASI
• RABG’UZIY”
• (1309-1310 yillar)
• asarigina yetib
• kelgan.

Nosiruddin Rabg’uziy XIII asirning oxiri XIV asirning boshlarida Xorazimning Raboti o’g’uz degan joyida yashab ijod etgan. ‘’…bu kitobni tuzgan, toat yo’lida tizgan, ma’siyat yobonin kezgan, oz ozuqliq, ko’p yoziqliq Raboti o’g’uz qozisi Burhoniddin o’g’li Nosiruddin… ‘’ Bu asar mo’g’ul beklaridan Nosiruddin To’qbug’aning iltimosiga ko’ra hijriy 709 (milodiy 1309-1310) yilda yozilgan.

• Bu asarda yetmish ikki qissadan iborat. Qissalar syujeti, bosh qahramonlari turlicha bo’lsa-da,ularni bir zot Muhammad alayhissalom siymosi o’zaro birlashtirib turadi.
• Birinchi qissa dunyoning yaratilishi haqida. Asarning oxirgi qissasi Muhammad alayhissalom va u zotning oilasi, avlodlari haqida.
• Asarning juda ko’p o’rinlarida voqealar bayoni, holatlari tasvirida tashbeh,tanosib, tazod, tajnis, jonlantirish kabi tasviriy vositalardan foydalangan.

• Asar musulmon mo’g’ul beklaridan NOSIRIDDIN TO’QBUG’Aning topshirig’i bilan yozilgan.Kitob turkiy tilda asosan,nasrda madhiyalar,qissalarning xulosalari,lirik kechinmalar va xotima qismi esa nazmda yozilgan.

Asar an’anaviy hamd va na’t bilan boshlanadi,so’ng uning yozilish sababi,muallif haqida ma’lumot beruvchi so’zboshi,keyin esa qissalar keladi.Jami 72 qissadan iborat.

Mavzu doirasiga ko’ra asar qissalari juda rang-barang.

• Olamdagi butun
• mavjudot egasi
• bo’lgan Ollohni
• ulug’lash,
• payg’ambarlar
• hayotiga doir lavha-
• larni eslash,
• kamtarinlik va takabburlik
• ,ota-ona va farzand munosabatlari shular jumlasidandir.

QISSALAR HAJMI TURLICHA…..

• Yusuf haqidagi qissa
• salkam 100 sahifani,
• Lut haqidagi qissa 1
• necha sahifadangina
• iborat.Qissalar
• bayonida xalq
• og’zaki ijodining
• ta’siri seziladi.

• Asarda shunday bir jumla borki, u
• asar mavzusini aniqlash imkoni
• beradi:’’Dunyoga boring, menga toat
• qiling, ma’siyatdan yig’iling, qon to’k-
• mang,xamr ichmang,xalq orasida
• ko’ni hukm qiling, zino qilmang,
• xiyonat qilmang”

• Asarda Nuh. Dovud, Sulaymon, Iso,
• Muso, Yusuf, Ya’qub, Ismoil, Ibrohim
• kabi payg’ambarlar, Luqmoni hakim
• haqidagi hikoyat keltirilgan.Yana 4
• saxoba, 7 tarixiy shaxs to’g’risida
• hikoyatlar ham bor.

QO’LYOZMALARI HAQIDA……

• Qissaning XV asrga
• oid qo’lyozmasi
• londondagi Britaniya
• muzeyida,XVI asrda
• ko’chirilgan nusxasi
• Sankt-Peterburgda,
• XIX asrda ko’chirilgani
• O’zb Fanlar
• Akademiyasida saqlanmoqda.