Dengiz boʻyi sivilizatsiyasi va uning oʻziga hos hususiyatlari Reja

Dengiz boʻyi sivilizatsiyasi va uning oʻziga hos hususiyatlari

Reja:

Reja

1. Misr sivilizatsiyasi

2. Mesopotamiya sivilizatsiyasi

3.Hindiston sivilizatsiyasi

4.Xitoy sivilizatsiyasi

Kadimgi Misr davlati Afrikaning shimoli – sharkida joylashgan edi. Nil dunyodagi eng katta daryolarning biri bulib, Markaziy Afrikadagi katta kullardan okib keladi. Ujanubdai~shimolgaokib,turtsharshara—ostonalardan utgach, 700 km gacha masofada chukur vodiydan okib, Urta er dengiziga kuyiladigan joyda tarmoklarga bulinib, delta xosil kiladi. Nil voxasining kengligi 1 bilan 20 km oraligida bulib, kuyi delta kismida

esa ancha kengayib boradi. Vodiyning shark tomonida—Nil daryosi bilan Kizil dengizoraligida Arab kirlari, garb tomonida esa Liviya yassitogliklari joylashgan. Mamlakatning shimoli Urta er dengizi, janubi esa Nubiya toglari bilan uralgan. Misrliklar uz vatanlarini "Kora tuprok" deb ataganlar. Yunonlar esa bu mamlakatni "Egipet" deb nomlaganlar. Bu Qmamlakat kadimgi poytaxti Memfisning Xekau Ptax deb, ya’ni "Ptax (xudo) ruxining kal’asi" degan nomining buzib aytilishidir.

Nil daryosining sersuv va serunum loyka okizib kelishidan xosil bulgan vodiyda yashagan axoli miloddan avvalgi VI – V chikaruvchi xujalik tarmoklarini yuzaga keltirib, dastlabki kishloklarni paydo kilgan.

Miloddan avvalgi VI—V ming yilliklarda Misrda dastlabki davlatlarning paydo bulipsh uchun zaruriy sharoit vujudga keladi. Urugdoshlik tuzumi davrida urug jamoalarini urug oksokollari, sardorlari va xarbiy kishilar boshkarganlar. Misrda urugdoshlik tuzumi urnida yangi jamiyat paydo bulayotgan ekan, bu jamiyatni boshkaradigan tashkilot zarur edi. Bu tashkilot — kuldorlik davlati edi. Urug jamoasining oksokollari, sardorlari va xarbiy kishilari bu davlat tashkilotini boshkara boshlaydilar.Kadimgi Misr sharoitida Nil kabi buyuk daryolarni jilovlash va yangi erlarni uzlashtirish kupchilik bilan kilinadigan ishlar edi. Kanal va suv inshotlarini kurishni bulgan. Urug va kabilalararo ishlarni tartibga solish, jamoani,mamlakatni kushni kabilalarxujumidan ximoya kilish xam davlat tomonidan amalga oshirilgan. Boshka joylardagi kabi

Misrda xam davlat asta-sekinlik bilan vujudga kelgan va rivojlana bor. Dastlab Misrda bir necha davlatchalar tashkil topgan. Misrliklar bu davlatchalarni "senat", yunonlar esa "nom" deb ataganlar. Bu nomlarning xar biri atrofida kishloklari, dalalari va maxsus maxalliy xudosi bor shaxardan iborat bulgan. xar bir nomning uz xokimi bulib, u yunon tilida "nomarx" deyilgan. Ma’lumotlarga karaganda, miloddan avvalgi IV ming yillik boshlarida Misrda 42 ta davlatcha bulgan. Xar bir nomning nomarxi dexkonchilik, chorvachilik, ayniksa sugorish ishlarini, shuningdek,xarbiy va diniy ishlarni boshkargan. Ularda kulchilikning daslabki kurtaklari paydo bulgan.