Dengiz boʻyi sivilizatsiyasi va uning oʻziga hos hususiyatlari Reja

Miloddan avvalgi IV mingyillikda Mesopotamiyada shumerlar manzilgohlari vujudga kela boshladi. Ular Janubiy Mesopotamiyaga joylashib, bu yurtni Shumer deb atadilar. Mamlakatning Akkad deb atalgan shimoliy qismiga akkadlar o’rnashdi. Miloddan avvalgi III mingyillik oxirida shumerlarga singishib ketgan akkadlar butun Mesopotamiyani egallab oldilar.

Mesopotamiya aholisining mashg’ulotlari

Mesopotamiya aholisi asosiy mashg’uloti dehqonchilik bo’lgan. Dajla va Frot daryolari har yilgi toshqinlari mahalida dalalarga unumdor loyqa suv bilan birga oqib kelgan.

Mesopotamiyada yog’och, tosh, metall singari xo’jalik uchun zarur materiallar bo’lmagan, ammo don ko’p yetishtirilar, chorva tuyog’i ko’p edi. Shuning uchun Mesopotamiya aholisi savdo-sotiq bilan ham shug’ullanadi. Qo’shni Kavkazorti va Eron o’lkalaridan donga ayirboshlab oltin, mis, kumush, qalayi va noyob toshlarni keltirishardi. Suriyadan esa kedr yog’ochi keltirilar edi.

Mesopotamiyada turli mahsulotlar va hunarmandchilik buyumlari bilan savdo qilishgan. Metall buyumlar, zeb-ziynatlar, qurol-yaroq va kulolchilik buyumlari ayniqsa qadrlangan. Savdo-sotiqda kumush quymasi ko’rinishidagi metall tangalar ishlatilgan. Mesopotamiyadagi og’irlik o’lchovi bo’lgan «mino» 550 gramm kumushga barobar edi.

Shumerlar eng qadimgi yozuv – mixxatni ixtiro qilishgan. Shumerlar qo’li gul quruvchilar va hunarmandlar bo’lishgan. Shumerlar uchi o’tkirlangan tayoqchalar bilan pishmagan loy – sopolga yozishgan. Zargarlik san’ati shumerliklar orasida yuksak darajaga ko’tarildi. Qo’li gul ustalar oltin va kumushdan har xil zeb-ziynatlar yasashgan.