Buxoro Muhandislik-Texnologiya institute tjbt fakulteti 3-bosqich 710-19 icht guruh talabasi Jamilov Alisherning “Til boyligi va nutq boyligi” mavzusida tayyorlagan Mustaqil ishi

Buxoro Muhandislik-Texnologiya institute TJBT fakulteti 3-bosqich 710-19 ICHT guruh talabasi Nurov Asadning “Muomala madaniyatining inson duyoqarashi mahsuli ekanligi.Telefonda gaplashish madaniyati haqida” mavzusida tayyorlagan Mustaqil ishi

TASHKILIY VA FARMOYISH HUJJATLARI: SHARTNOMA, BUYRUQ HUJJATLARINING ZARURIY QISMLARINI O‘RGANISH.

Reja: 1. Tashkiliy va farmoyish hujjatlari haqida 2. Shartnoma turlari va uning zaruriy qismlari 3.Buyruqlar to’g’risida

1.Kech soat 9:00 dan to tonggi 6:00 gacha qo‘ng‘iroq qilish yaxshi emas. Agar oldindan kelishilgan bo‘lsa, bu boshqa gap.

2. Agar ikkinchi liniyaga tushib qosangiz – qo‘ng‘iroq qilinayotgan inson telefoni band bo‘lsa, «ikkinchi liniyaga tushib qoldingiz» degan so‘zlar yangrashi bilan qo‘ng‘iroq qilishni to‘xtating, madaniyatli odam o‘zi qaytib sizga qo‘ng‘iroq qiladi. Mabodo qilmasa, 5-10 daqiqadan keyin qayta qo‘ng‘iroq qilishingiz mumkin, chunki odatda telefonda suhbat besh daqiqadan oshmaydi.

3. Qo‘ng‘iroq qilib tusha olmasangiz («tarmoq band», «abonent xizmat doirasida emas» va b.), imkon bo‘lganda telefon qilishini so‘rab SMS yuboring. Qoidaga ko‘ra, albatta sizga qo‘ng‘iroq qiladilar. Yoki 5-10 daqiqadan so‘ng o‘zingiz qo‘ng‘iroq qiling.

4. Agar narigi tomondan qo‘ng‘iroq uzib qo‘yilsa yoki telefon ko‘tarilmasa, demak u odam band yoki telefonda gaplasha oladigan holatda emas (darrov u haqda yomon fikrga borishning hech keragi yo‘q). Agar juda shoshilinch gapingiz bo‘lsa, SMS yozib yuboring – imkoni bo‘lishi bilan o‘zi qo‘ng‘iroq qiladi yoki, xuddi avvalgi holatlardagidek, keyinroq qo‘ng‘iroq qiling.

5. Necha marta urinib, axiyri ulana olsangiz (balki, baxtingiz chopib bittadayoq ulanarsiz – uyali aloqa operatorlarimiz omon bo‘lishsin), avvalo salom bering va suhbatdoshingiz gaplasha oladimi – shuni aniqlang.

6. Yuqoridagi qoidalarga barcha insonlar, barcha holatlarda rioya etishlari lozim, hatto qo‘l ostingizdagilarga, uka-singillaringizga qo‘ng‘iroq qilganingizda ham!

Qo‘ng‘iroqqa javob berish qoidalari 1. Albatta salomlashing!

2. Agar band bo‘lsangiz, muloyim suratda suhbatdoshingizni bu haqda ogohlantiring va keyinroq qo‘ng‘iroq qilishini so‘rang (yoki o‘zingiz qo‘ng‘iroq qilishingizni ayting – bu holatda ehtiyot bo‘ling: keyin esingizdan chiqib qolmasin!)

3. Uchrashuvda bo‘lsangiz, aslo qo‘ng‘iroqqa javob bermang – bu bevosita oldingizda o‘tirgan suhbatdoshga nisbatan hurmatsizlik bo‘ladi. Agar shoshilinch qo‘ng‘iroq bo‘lsa, unga javob berishdan oldin suhbatdoshingizdan uzr so‘rang. Nima bo‘lganda ham, eng yaxshisi «Men uchrashuvdaman, keyinroq qo‘ng‘iroq qilaman» qabilidagi tayyor SMSni yuborgan ma’qulroq.

Telefonda gaplashish qoidalari 1. O‘zimning boshimdan o‘tgan va menga ko‘p marta pand bergan holat: Hech QACHON telefon orqali telefon raqamini, elektron pochta manzilini, sayt nomi yoki pochta manzilini aytmang! Bunday ma’lumotlarni SMS, messenjer (M-agent, Vatsap va b.) orqali yuborgan ma’qul. Chunki, birinchidan, og‘zaki aytilganda suhbatdosh xato eshitishi tabiiy. Ikkinchidan, yozma ravishda yuborilgan ma’lumotni istalgan payt qayta ko‘rib, foydalanish mumkin bo‘ladi.

2. «Uzr» va «rahmat» so‘zlari doimo tilingiz uchida tursin. Chunki bu so‘zlar quloqqa yoqimli eshitiladi.

3. Gapni kalta qiling. Lo‘nda, tushunarli gapiring. Chunki siz suhbatdoshingiz telefonning u tomonida qanday holatda, qanday sharoitda turganligini bilmaysiz.

4. Tasavvur qilish, hisoblab chiqish, o‘ylab ko‘rish kerak bo‘lgan murakkab narsalar haqida telefonda so‘zlashmang. Sizning o‘zingizga bu oson ko‘rinsa ham, butunlay boshqa joyda, boshqa vaziyatda turgan odam uchun gapingizni tushunish qiyin bo‘ladi.

5. Kim bo‘lmasin, suhbatdoshni telefon orqali urushmang. Yaxshisi yuzma-yuz uchrashishni kelishib oling va real uchrashuvda gaplashib oling.

6. Murakkab vazifalarni telefon orqali topshirmang, og‘irroq yoki nozikroq ishlarni bitkazib berishni iltimos qilmang. Buning uchun elektron pochtadan, yozma messenjerlar yoki, eng yaxshisi, bevosita uchrashuvdan foydalaning.

7. Suhbat davomida tabassum qilishni unutmang – buni suhbatdoshingiz ko‘rmasa ham, albatta his etadi.

8. Oxirgi qoida – suhbat uzilib qolsa, kim avvalda qo‘ng‘iroq qilgan bo‘lsa, o‘sha qayta qo‘ng‘iroq qiladi. Mana shunday sodda qoidalar. Ularga rioya etsak, o‘zimizni telefonda suhbatlashish madaniyatiga ega, deb hisoblasak bo‘ladi. Barchangizga yoqimli suhbatlar tilab qolaman.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT