Бухгалтерия

Кириш

Ҳурматли китобхон !
Сиз қўллингизга ушбу қулланмани олган экансиз, демак, ўз ишингизни яратиш йўлида биринчи қадамни ташладингиз. Биз бу сўзни онгли равишда катта харфда ёздик чунки бизнинг замонда – бухгалтерия, ишбилармонлик ва ташаббускорлик замонида, сиз бошламоқчи бўлган ёки бошлаб бўлган бизнес эҳтимолдан холи эмаски, бутун хаётингиз иши бўлиб қолиши мумкин.
Шундай бўлиши хам мумкинки, сиз бухгалтерия эндигина кириб келган одам эмассиз, лекин сизда жавобини олиш керак бўлган бир қатор саволлар тўпланиб қолган. Умид қиламизки, хар қандай ҳолларда ҳам сиз маскур китобда ўз буҳгалтерия назариясида бизнесинггизни юритишда умуман оддий, лекин жуда муҳим бўлган масалалар тўғрисида фойдали ва қизиқарли маълумотларни оласиз, яъни ўз бухгалтер ҳисобингизда ишингизни қандай ташкил қилиш ва ривожлантириш мумкин, молиявий маблағлар ва шерикларни қандай ва қаердан топиш мумкин, шунингдек кўпгина маслаҳатлар.
Шу муносабат билан биз маскур нашрда тадбиркорларга зарур ёрдамни кўрсатувчи ва сизнинг доимий ишончли шеригингиз бўлиши мумкин бўлган ташкилотлар ва тузилмалар тўғрисида маълумотлар келтирамиз. Умид қиламизки, китоб билан танишиб чиққач, сиз бухгалтерия оламида керакли маълумотларга эга бўласиз, ва хеч бўлмаганда, асосий тушунчалар ҳосил қилиб, ҳал қилиниши лозим бўлган бирор бир масалалар ва муамолар юзага келганда сиз ушбу китобимиздан фойланишингиз мумкин.
А.Ш.Абдуллаев

1.1 Бухгалтерия тушунчаси.
Ҳар бир фаннинг ўзининг тушунчаси бўлганидек бухгалтерия тизимининг ўзини тушунчаси ва пайдо бўлиб яралиши мавжуд. Бухгалтерия деганда биз нимани тушунамиз?, бухгалтерия бу корхона ва ташкилотларнинг ҳисоб китобини олиб бориш, асосий воситалар билан ишлаш, солиқ ва статистика ҳисоботларини ўз ватида юритиш, ходимларнинг ойлик иш ҳаққини ўз вақтида тўлаб бериш, хамда корхона рахбари ва давлат оргонлари олдида жавобгар бўлиш каби тушунчаларга эга.
Бухгалтерия тизими ва буҳгалтерия сўзининг маъноси 1489 йилда ушбу тизим ишлаб чиқилган, германия миллатига мансуб рим императори Максимилиан ўзининг ходимини Христофор Штехерни бухгалтер лавозимига тайинлаган. Бухгалтерия сўзининг маъноси Buchhalter – немисча сўздан олинган бўлиб buch-китоб halter-ушламоқ яъни китоб кўтариб юрган одам деган маънони билдиради. Қадимда ҳисоб китобни юритиб юрган одамнинг кўлида, кўбгина ҳисоб-китоб қоғозлари бўлган, шу туфайли шу сўз келиб чиқган.