|
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
“KOMPYUTER INJINIRINGI” FAKULTETI
“AXBOROT TEXNOLOGIYALARI” KAFEDRASI
20-06 Guruh talabasi
Baxronov Feruz
“Kiberxavfsizlik asoslari” fanidan
12-Mustaqil Ishi
Mavzu: Elektromagnit nurlanish qurilmalarida mavjud xavf-xatarlar
Shakarov.A
S a m a r q a n d_2021
Mavzu: Elektromagnit nurlanish qurilmalarida mavjud xavf-xatarlar
Maksvell qonunlarining kashf qilinishidan keyin, ushbu qonunlar o‘sha zamonda hali fanga ma'lum bo‘lmagan tabiat hodisasi - elektromagnit to‘lqinlarning mavjudligiga ishora berayotgani ma'lum bo‘ldi. Bunday to‘lqinlar o‘zaro bog‘liq elektr va magnit maydonlarining fazoda yorug‘lik tezligida tarqaluvchi tebranishlarini o‘zida namoyon qiladi. Ushbu mulohazalarni va o‘zi kashf qilgan qonunlardan kelib chiqadigan boshqa muhim xulosalarni Jeyms Klark Maksvell tenglamalar sistemasi ko‘rinishida ilmiy jamoatchilik e'tiboriga havola qilgan. Ushbu tenglamalarga ko‘ra, elektromagnit to‘lqinlarning vakuumdagi tarqalish tezligi shunchalik muhim va fundamental qiymat bo‘lib chiqdiki, uning butun olam uchun universial konstanta ekanligi vajidan, fizikagi boshqa tezliklarni ifodalash uchun qo‘llaniluvchi v belgisi o‘rniga, ushbu tezlik uchun (ya'ni, elektromagnit to‘lqinlarning tarqalish tezligi uchun) alohida bir belgi - c qo‘llanilishi kerakligiga qaror qilindi.
Ushbu kasfiyotdan keyin, Maksvell darhol shuni tushundiki, biz ko‘zlarimiz bilan koradigan oddiy yorug‘lik nurlari, ya'ni, ko‘rinuvchi yorug‘lik, tabiatda mavjud rang-barang elektromagnit to‘lqinlar xilma-xilligining atiga kichik bir qismi xolos ekan. Bu vaqtda ko‘zga ko‘rinadigan nurlar spektridagi yorug‘lik to‘lqinlarining to‘lqin uzunliklari allaqachon fanga ma'lum bo‘lib, ya'ni, binafsharang spektridan boshlab (400 nm) spektrning qizil qismi (800 nm) gacha bo‘lgan uzunlikka ega elektromagnit to‘lqinlarni odamzot bevosita, o‘z ko‘zi bilan tabiiy ravishda kuzatib kelayotgan edi. (nm - nanometr, ya'ni, 10−9 metr uzunlik).
https://www.orbita.uz/index.php?option=com_content&view=article&id=628:elektromagnit-nurlanishlar-spektri&catid=85:tabiat-qonunlari&Itemid=53
Elektromagnit nurlanish energiya fazoda tarqalishining koʻplab yoʻllaridan biridir. Yonayotgan olovning issiqligi, quyosh nuri, doktorlar qoʻllaydigan rentgen nurlari, shu bilan birga, mikrotoʻlqinli pechda ovqat pishirish uchun ishlatiladigan energiya – bularning barchasi elektromagnit nurlanishning turlaridir. Ushbu energiya turlari bir-biridan ancha farq qilishi mumkin boʻlsa-da, ularning hammasi toʻlqin xususiyatlariga egaligi bilan bir-biriga bogʻliq.
Agar siz oldin ummonda suzgan boʻlsangiz, allaqachon toʻlqinlar bilan tanishsiz. Toʻlqinlar – maʼlum bir fizik muhitda yoki maydonda tebranish yoki titrashning tarqalishi. Okeandagi toʻlqinning koʻtarilishi va undan keyingi pasayishi bu shunchaki okean yuzasidagi suvning tebranishi va titrashidir. Elektromagnit toʻlqinlar oʻxshash, ammo ular bir-biriga perpendikulyar tebranadigan 222 ta toʻlqindan iboratligi bilan ham ajralib turadi. Toʻlqinlardan biri tebranuvchi magnit maydon; ikkinchisi tebranuvchi elektr maydon. Buni quyidagicha tasavvur qilish mumkin:
https://uz.khanacademy.org/science/physics/light-waves/introduction-to-light-waves/a/light-and-the-electromagnetic-spectrum
Inson tanasi tabiiy geommagnit maydonning o'zgarishiga va boshqa turli xil texnogen manbalardan elektromagnit nurlanish ta'siriga ham javob beradi. Tananing javobi, ba'zi holatlarda, ba'zi hollarda, sog'liqni saqlash va genetik oqibatlarda chiqarilgan o'zgarishlarga olib keladi.
Mahalliy va xorijiy tadqiqotchilarning eksperimental ma'lumotlari barcha chastotalarda elektromagnit maydonning yuqori biologik faolligini (EMF) ko'rsatadi. EMF ta'sirining biologik ta'siri, radiatsiya to'lqinining chastotasi va radiatsiya to'lqinining chastotasi, IMFning intensivligi, nurlanishning davomiyligi va chastotasi, IMF va boshqa omillarning birlashtirilgan va umumiy effekti. Belgilangan parametrlarning kombinatsiyasi tananing reaktsiyasida sezilarli darajada farqli oqibatlarga olib kelishi mumkin.
Ekspozitsiyani mahalliylashtirish bir xil darajada muhim - umumiy yoki mahalliy, chunki umumiy ta'sir ko'rsatadi. Masalan, elektr uzatish liniyalarining ta'siri butun tanaga xosdir va uyali telefonning ta'siri mahalliy (inson tanasining ma'lum qismlarida).
EMF o'rtasidagi o'zaro ta'sirning biologik muhiti nurlanishning dozasiga qarab amalga oshiriladi. U sohani issiqlikka aylantirishga asoslanadi; Bunday o'zgarishni amalga oshiradigan mexanizm molekulalarning aylanishiga (harakati) keltirib chiqaradi. Bu tanada turli xil salbiy hodisalarga olib keladi.
Shuni ta'kidlash kerakki, bizning tanamiz har kuni bir vaqtning o'zida yoki ketma-ket elektromagnit maydonlariga duch keladi.
Bunday ta'sir asab, immunitet, endokrin va reproduktiv tizimlarga, tana uchun salbiy ta'sirni o'z ichiga olgan funktsiyalarning o'zgarishiga ta'sir qiladi.
https://osnovaschool.ru/uz/relationship/kakoe-elektromagnitnoe-izluchenie-okazyvaet-teplovoe-deistvie-vozdeistvie/
Biz yorugʻlik fazodan qanday qilib toʻlqin kabi harakatlanishini tasvirlab berdik. Bu anchadan beri maʼlum edi; aslida, golland fizigi Kristian Gyugens dastlab yorugʻlikning toʻlqin tabiatini XVII asr oxirlarida tasvirlab bergan. Gyugensdan 200 yil oʻtgach, fiziklar yorugʻlik toʻlqinlari va materiya bir-biridan ancha farq qiladi deb taxmin qilishdi. Klassik fizikaga koʻra, materiya massaga ega boʻlib, fazodagi vaziyatini bilish mumkin boʻlgan zarralardan iborat edi; boshqa tomondan, yorugʻlik toʻlqinlari massaga ega emas va ularning fazodagi vaziyatini aniqlab boʻlmaydi deb hisoblangan. Ular turli toifalarga kirgani sababli olimlar yorugʻlik va materiyaning oʻzaro taʼsiri toʻgʻrisida yaxshi tushunchaga ega emas edi. Ammo bularning barchasi 1900-yilga kelib fizik olim Maks Plank qora jismlarni – choʻgʻlangunga qadar qizdiriladigan jismlar – oʻrganishni boshlaganda oʻzgardi.
https://mirhat.ru/uz/childrens-room/po-kakim-priznakam-klassificiruyutsya-opasnosti-klassifikacii/
.
Do'stlaringiz bilan baham: |
