Atomlarning nurlanish spektorlari. Atomlarning nurlanish spektorlari

• O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI Fizika fakulteti II kurs, F 1908 - guruh talabasi
• AKBAROV ABBOSBEK ning optika fanidan
• Kurs ishi

• Toshkent – 2021 y.

ATOMLARNING NURLANISH SPEKTORLARI.

• ATOMLARNING NURLANISH SPEKTORLARI.
• Reja:
• Kirish
• Asosiy qism
• Zarralarning to’lqin dualizmi
• Atom tuzilishi
• Nurlanish va yutilish spektrlari
• Xulosa
• Foydalanilgan adabiyotlar

• Kirish
• Spektroskopiya: materiya va nurlanish orasidagi bog’liqlikni o’rganuvchi ilmiy soha hisoblanadi.
• atom qabul qilayotgan (nurlanganda esa chiqaradigan) yutulish (nurlanish) kvanti energiyasi quyidagicha:
• E = hv + A
• ifodalanadi.

Kvant tizimi turg’un bo’lmagan holatdan turg’un, ya’ni asosiy holatga qaytishga intiladi.

• Kvant tizimi turg’un bo’lmagan holatdan turg’un, ya’ni asosiy holatga qaytishga intiladi.
• Yuqori energiyali Em sathda joylashgan (g’alayonlantirilgan) zarra ma’lum vaqt oralig’ida, ma’lum bir ehtimollik bilan energiyasi kichik, ya’ni quyi En sathga energiyasi
• hv = Em – En
• ga teng bo’lgan elektromagnit nurlanish chiqaribgina o’tishi mumkin.

Zarralarning to’lqin dualizmi

• Zarralarning to’lqin dualizmi
• Materiyaning har qanday mikroobyektlari (fotonlar, elektronlar, protonlar, atomlar vahokazo) ham kopsukulyar (zarra) ham to’lqin xususiyatiga egaligi.

• Atom tuzilishi
• Atom tuzilishining Rezerford modeli:

• .

• G’alayonlangan Kvant tizimga, ya’ni yuqori energiyali zarraga chastotasi
• v = vnm = (En – Em)/h
• bo’lgan tashqi elektromagnit to’lqin ta’sir etsa,
• bu zarraning nurlanish berib, quyi energetic sathga o’tish ehtimolligi
• yuzaga keladi.
• Yuqorida aytganlarimizdan kelib chiqib, zarraning yuqori energiyali
• sathdan, quyi energiyali sathga o’tishi o’z – o’zidan (Kvant tizimining
• ichki fluktuatsiyalari natijasida) ya’ni, spontan o’tishida spontan
• nurlanish jarayoni yuz beradi.

• Ayrim moddalar atomlarining nurlanish spektorlari

• Rezerford modelidagi asosiy kamchiliklardan biri bu electron o’z
• orbitalida tezlanish bilan harakatlanishi natijasida energiya
• yo’qolishi yuzaga keladi. Shu sababni oldini olish maqsadida
• Nils Bor o’zining potsulotini kiritadi.

• Xulosa

• Xulosa qilib shuni aytish mumkinki bugungi kunda atom sohasidagi bilimlarimiz, ilmiy ma’lumotlarimiz boshqa sohalarga nisbatan kamligi seziladi. Aslida esa zamonamiz uchun yuqori aniqlik talab etiladi. Shunday ekan atomlarning nurlanish spektri aniqligi va bu kabi sintezlar biz uchun kerakligi, qurolli kuchlar, mudofaa, sanoat, ishlab chiqarish va iqtisodiyotning yana ko’plab jabhalarida ehtiyojlar sezilarli o’rin ko’rsatadi.

• Foydalanilgan adabiyotlar

• 1. I.V. Savelev. “Umumiy fizika kursi”. “O’qituvchi”, Toshkent,1976y.
• 2. A.S. Jdanov. “Fizika”, maxsus o’quv yurtlari uchun darslik,
• “O’qituvchi”, Toshkent , 1980y.
• 3. F.A. Korolev. “Fizika kursi” optika, atom va yadro fizikasi.
• “O’qituvchi”, Toshkent, 1978y.
• 4. Fizika II qism. Akademik litsey va kasb-hunar kollejlari uchun.
• “O’qituvchi”, Toshkent, 2007y.
• 5. www. ZiyoNet.uz
• 6. www. Wikipedia

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

• E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!