Asosiy qisim Davlat tomonidan iqtisodiyotni tartibga solish mexanizimi

Reja:

1. 
   Kirish
   
2. 
   Asosiy qisim
   
   1. 
      Davlat tomonidan iqtisodiyotni tartibga solish mexanizimi.
      
   2. 
      Korxonalar faoliyatining davlat tomonidan tartibga solish zaruriyati
      
   3. 
      2022-2026 yillarga mo’ljallangan yangi O’zbekistonning taraqqiyot strategiasi to’g’risida.
      
3. 
   Xulosa
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar
   

Markaziy bankdagi zahiralari minimal hajmini o’rnatish va o’zgartirish; davlat muassasalarining qimmatli qog’ozlar bozoridagi operasiyalari.

• 
  Aholi daromadlari – aholining ma’lum vaqt davomida pul va natural shaklda olgan daromadlari miqdori.
  
• 
  Real daromad – narx darajasi o’zgarishini hisobga olib, aholining ixtiyorida bo’lgan daromadga sotib olish mumkin bo’lgan tovar va hizmatlar miqdorini ko’rsatadi, ya’ni daromadning xarid quvvatini bildiradi.
  
• 
  Daromadlar tengsizligi – aholi jon boshiga to’g’ri keladigan o’rtacha daromadlar darajasi birbiridan farqlanishini bildiradi.
  
• 
  Djini koeffitsienti – yalpi daromadning aholi guruhlari o’rtasida taqsimlanishini tavsiflash uchun qo’llaniladi.
  
• 
  Oila byudjeti – bitta oilaning ma’lum davr uchun barcha daromadlari va harajatlari tarkibi.
  
• 
  Ijtimoiy siyosat – davlatning daromadlar taqsimotidagi tengsizlikni iqtisodiyot qatnashchilari o’rtasidagi ziddiyatlarni bartaraf qilishga yo’naltirilgan siyosat.
  
• 
  Ijtimoiy himoya – mamlakat aholisini ijtimoiy va moddiy muhofaza qilinishini taʼminlaydigan va jamiyatda qaror topgan xuquqiy, iqtisodiy, ijtimoiy chora-tadbirlar majmui;
  

Aholini ijtimoiy himoyalash chora-tadbirlari tizimidagi eng asosiy yo’nalish – bu narxlarni erkinlashtirilishi va pulning qadrsizlanish darajasi ortib borishi munosabati bilan daromadlarning eng kam va o’rtacha darajasini muntazam oshirib borish hisoblanadi.
Tartibga solish o’z oldiga qanday maqsad va vazifalarni qo’yadi?
Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish ob’ektiv ravishda shartlanadi. Ko‘plab iqtisodchilar iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solinishining
j) tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishda belgilangan me`yorlardan og`ishmaslikni ta`minlash maqsadida taqiq va sanksiyalar kiritish.
k) tadbirkorlik subyektlari maqomini va ular amalga oshirayotgan faoliyat turlarini tasdiqlash, rasmiy tan olish (ro`yxatga olish, litsenziya berish va hokazo);
m) tadbirkorlik faoliyati asoslarini normativ tartibga solish (faoliyat turlari, yo`nalishi, mazmuni va hokazo);

Bu uslublar iqtisodiy vaziyatga moslanuvchan va mohiyatan o`zgaruvchan xususiyatga ega bo`lib, ularni shartli ravishda uch turga ajratish mumkin: nisbatan barqaror (masalan, tadbirkorlarni ro`yxatga olish); birmuncha o`zgaruvchan (masalan, soliqlar, litsenziyalar turlari) va tez o`zgaruvchan. Jamiyat iqtisodiy negizini saqlashga xizmat qiluvchi bank, birja, axborot markazlari, sug`urta kompaniyalari kabi shakllangan bozorga taalluqli tuzilmalar faoliyatini ta`minlash, tadbirkorlarning xo`jalik yuritishdagi tashabbusi va mustaqilligini rag`batlantirish bu uslublarning muhim xususiyati hisoblanadi.

Demak, davlat tadbirkorlik faoliyatini tartibga solishni qonun aktlarida davlat organlarining ushbu faoliyatni nazorat qilish huquqini mustahkamlash orqali amalga oshiradi.