Afrosiyob devoriy rasmlari

---

Afrosiyob devoriy

rasmlari

Afrosiyob devoriy rasmlari – Afrosiyobda arxeologik qazilmalar natijasida topilgan mahobatli

rangtasvirning noyob namu-nalari. Dastlabki namunalari arxeolog V. Vyatkin tomonidan

ochilgan (1913). Keyingi qazishlar davri (1965–68)da o‘zbek arxeologlari 30 ga yaqin saroy

xonasini ochishga muvaffaq bo‘lganlar, bu xonalarning ko‘plari devoriy rasmlar, naqshlar bilan

bezatilgan. Shulardan katta (11x11 m) va kichik (7x7 m) xonalardagi rasmlar birmuncha

yaxshi saqlangan. Xo-nalardan birida erkak va ayol ark oldida o‘tirgan holda tasvirlangan.

Katta xona devorlariga ishlangan rasmlar de-tallarga boyligi, saqlanib qolgan sug‘d yozuvlari

bilan ahamiyatli. Xona devorlariga ishlangan rasmlarda to‘y marosi-mi, Sug‘d hukmdorining

xorijiy dav-latlarning elchilarini qabul qilishi, bu elchilarning yo‘ldagi sarguzashtlari, yirtqich

hayvonlar bilan olishuv, ov man-zaralari, afsonaviy mahluqlar tas-virlangan. Saqlanib qolgan

rasmlar tahlili o‘rta asr mahobatli tasviriy san’atining g‘oyaviy badiiy yo‘nalishi, rassomning ish

usullari va vositalari haqida, tafsilotlarga boy maishiy sahnalar, etnik ko‘rinishlar o‘sha davr

haqida fikr yuritish imkonini beradi. Rassom devorni 3 qismga bo‘lib, 2 chetki qismidan ensiz

naqsh hoshiyasi ajratib olgan, asosiy qismga mavzuli tasvir ishlagan, voqealarni yuqoridan

kuzata-yotganday aks ettirgan. Afrosiyob devoriy rasmlari yagona bir mazmunga

bo‘ysundirilgan: markazda sug‘d hukmdori Varxumon turadi, an’analarga ko‘ra rassom uni

boshqalarga nisbatan yirik ko‘rinishda (butun devor balandligida, 5–6 m) tasvirlab,

hukmdorning buyukligini e’tirof etadi, unga abadiylik, qahramonlik baxsh etadi. Afrosiyob

devoriy rasmlari r. O‘rta Osiyoda arablar istilosiga qadar mahobatli rangtasvirning

rivojlanganligini, Samarqand uning markazi bo‘lganligini ko‘rsatadi.Ad.: Pugachenkova G. A.,

Rempel L. I., Ocherki iskusstva Sredney Azii, M., 1982.

Adabiyotlar

---

  Soʻnggi tahrir 3 yillar avval PlanespotterA320 tomonidan amalga oshirildi  

OʻzME

. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

Bu maqolada 

boshqa til boʻlimlariga ishorat

 yoʻq. 

Siz ularni topib va ushbu maqolaga qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz mumkin.

Ko‘proq o‘rganish

Ushbu maqolada 

Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi

 (2000-2005)

maʼlumotlaridan foydalanilgan.

Ushbu maqola 

chaladir

. Siz uni 

boyitib, (https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Afrosiyo

b_devoriy_rasmlari&action=edit)

 

Vikipediyaga

 yordam berishingiz mumkin. 

Bu andozani 

aniqrogʻiga

 almashtirish kerak.

"

https://uz.wikipedia.org/w/inde

x.php?

title=Afrosiyob_devoriy_rasmlari

&oldid=2018465

" dan olindi 

---

Matndan CC BY-SA 3.0  litsenziyasi boʻyicha

foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan

boʻlsa).