9- мavzu: Tolalarning yigiriluvchanlik qobilyatiю Reja: Ip gazlama nisbiy mustahkamligi aniqlash

9- Мavzu: Tolalarning yigiriluvchanlik qobilyatiю

Reja: 

1. Ip gazlama nisbiy mustahkamligi aniqlash.

2. Tolaning yigiruvchanlik qobiliyatini hisoblash.

3. Prof. A.N.Solovev formulasi yordamida paxta ipining nisbiy muctahkamligini aniqlash.

4. Kritik pishitish koeffitsienti.

5. Viskoza shtapel tolasidan yigirilgan ip nisbiy mustahkamligi aniqlash formulasi.

6. Turli tolalar aralashmasidan olingan ip nisbiy mustahkamligini aniqlash usuli

Xom ashyo tanlashda korxonaning iqtisodiy samaradorligini xisobga olish kerak. Tolalarni tanlash uchun uning yigiriluvchanlik qobiliyatiga ahamiyat beriladi.

Xom ashyo tanlashda korxonaning iqtisodiy samaradorligini xisobga olish kerak. Tolalarni tanlash uchun uning yigiriluvchanlik qobiliyatiga ahamiyat beriladi.

Tolalarning yigiruvchanlik qobiliyati diagrammasi.

ab→ip sifat ko‘rsatkichi gh→ip uzilish darajasi

cA→ipning sifatiga talablar

Tolalarda yigiruvchanlik qobiliyatini hisoblash mumkin va tajriba yo‘li bilan 1 kg yoki 100 kg tolani qayta ishlab, olingan ip sifatini aniqlash mumkin.

Ko‘pchilik olimlar ipning sifat ko‘rsatkichlarini aniqlash uchun turli formulalar tavsiya etishgan. Umumiy holda ipning umumiy uzish kuch quyidagicha aniqlanadi.

R-ipning nisbiy mustaxkamligi;

- tolaning o‘rtacha nisbiy mustahkamligi;

- tolaning ipdagi mustahkamligidan foydalanish koeffitsienti, <1

Solov’yev formulasi bilan ip mustahkamligini hisoblash.

Paxta tolasi uchun prof. A.N.Solov’yev formulasi ishlatiladi:

•  

-tolaning o‘rtacha mustahkamligi, cN.

-tolaning o‘rtacha mustahkamligi, cN.

K= -1+1 gacha o‘zgaradi.

-kr=-15,8 da k=0,7 ga teng.

-kr=0 da k=+1 ga teng.

-kr=+25,3 da k=0,79 ga teng.

- mashinalarning texnologik

xolatiga bog‘liq koeffitsient 0,91

- yigirish tizimigiga bog‘liq bo‘lgan notekislik koeffitsienti.

- karda sistemasi uchun 4-5 %,

- qayta tarash uchun 3,5-4 %.

Bu formula halqali yigirish usulida ip olish uchun qo‘llaniladi.

Pnevmomexanik ip yigirish usulida olinadigan ip nisbiy mustaxkamligi yana bitta koeffitsientga ko‘paytirilib topiladi.

•  

Usenko V.A. formulasi bilan viskoza tolasidan yigirilgan ip mustahkamligini aniqlash. Viskoza shtapel tolali yigirilgan ip nisbiy mustaxkamligi Usenko V.A. formulasi orqali topiladi:

Usenko V.A. formulasi bilan viskoza tolasidan yigirilgan ip mustahkamligini aniqlash. Viskoza shtapel tolali yigirilgan ip nisbiy mustaxkamligi Usenko V.A. formulasi orqali topiladi:

-ipning texnik jixatdan mos ravishdagi notekisligi,

karda tarash uchun 2,53 %;

-tolaning uzunligi bo‘yicha notekisligiga mos koeffitsient;

-amaliy va kritik pishiqlik orasidagi farq koeffitsienti.

•  

Tolalar aralashmasidan olingan ipning xossasini hisoblash uchun Vanchikov formulasidan foydalaniladi:

Tolalar aralashmasidan olingan ipning xossasini hisoblash uchun Vanchikov formulasidan foydalaniladi:

b–tolaning cho‘ziluvchanligi va chiziqiy zichligi nisbatlariga olingan koeffitsient

bu erda: a – tolaning cho‘ziluvchanligiga bog‘liq koeffitsient

-aralashma tolalarni tarkibiy tuzilishiga bog‘liq koeffitsienti:

paxta va viskoza uchun-1,1;

sintetik va paxta uchun-1;

sintetik va jun uchun-0,9.

-Solov’ev A.N. formulasi bilan xisoblab topilgan paxta tolasini mustaxkamligini iplardan foydalanish koeffitsiyenti.

-Solov’ev A.N. formulasi bilan xisoblab topilgan paxta tolasini mustaxkamligini iplardan foydalanish koeffitsiyenti.

Kimeviy shtapel tolalari bilan aralashtirib olinadigan iplar uchun Vanchikov A.N. formulasidan foydalaniladi.

Nazorat savollari:

1. Ip gazlama nisbiy mustahkamligi qanday aniqlanadi?

2. Tolaning yigiruvchanlik qobiliyati qanday topiladi?

3. Prof. A.N.Solovev formulasi yordamida paxta ipining nisbiy muctahkamligini aniqlang.

4. Kritik pishitish koeffitsienti nima?

5. Viskoza shtapel tolasidan yigirilgan ip nisbiy mustahkamligi qanday aniqlanadi?

6. Turli tolalar aralashmasidan olingan ip nisbiy mustahkamligini qanday aniqlanadi?