8-amaliy mashG’ulot mavzu: Polimetall rudalarni kollektiv flotastion sxemasini tanlash va hisoblash

---

126 
8-AMALIY MAShG’ULOT 
Mavzu: Polimetall rudalarni kollektiv flotastion sxemasini tanlash va 
hisoblash. 
 
Polimetall rudalar mineral tarkibi va metallning miqdoriga qarab to‘rt 
guruhga bo‘linadi. 
Birinchi guruh – rangli metallar miqdori yuqori bo‘lgan, yaxlit sulfidli 
rudalar. Bu rudalar asosan qo‘rg‘oshin, mis va temir sulfidlaridan tashkil 
topgan. Sulfidlarning umumiy miqdori 75–90 %, rangli metallarning miqdori 
6–15 %. Bu guruhdagi rudalarni boyitishda selyektiv flotatsiya sxemasi 
qo‘llaniladi. 
Flotatsiya chiqindisini tarkibida yetarli darajada boy bo‘lgan 
oltingugurt bor va sulfat kislota ishlab chiqarish sanoati uchun xomashyo 
sifatida ishlatiladi. Shuning uchun to‘g‘ri selyektiv flotatsiya sxemasini 
qo‘llash maqsadga mu- vofiqdir. 
Ikkinchi guruh 
– rangli metallar miqdori kam va oltin- gugurtning 
miqdori yuqori bo‘lgan sulfidli rudalar. Rudalar- ning bu guruhiga ko‘pchilik 
mis–ruxli, piritli rudalar kiradi. Mis–ruxli piritlardagi misning miqdori 1–2 
%, ruxning miqdori esa 1–2,5 %. 
Bu guruhlardagi rudalarni boyitishning eng samarali usuli boy piritli 
chiqindi olinuvchi mis va rux sulfidlarini dastlabki kollektiv flotatsiyalash 
hisoblanadi. 
Rudada oltingugurtning miqdori kam bo‘lganda, kollektiv flotatsiya 
chiqindisi oltingugurtning miqdori bo‘yicha talabga javob bermaydigan 
hisoblanadi. Shuning uchun barcha sulfid- larni dastlabki kollektiv 
flotatsiyalash sxemasini qo‘llash maqsadga muvofiqdir. 
Uchinchi guruh 
– rangli metallarning miqdori yuqori va ora-sira 
joylashgan polimetall rudalar. Bu guruhga foy- dalanilayotgan qo‘rg‘oshin, 
ruxli va mis–ruxli konlarning ru- dalari kiradi. Bu turdagi rudalarda mis, 

---

127 
qo‘rq‘oshin va ruxning umumiy miqdori 8–15 %gacha yetadi. 
Foydali minerali yirik va ora-sira joylashgan rudalar to‘g‘ri selyektiv 
flotatsiyali sxema bo‘yicha boyitiladi..