6-Mavzu: Gidravlik zarba. Gidravlika mashinalari Reja: Gidravlik zarba. To‘g‘ri zarba uchun N. E. Jukovskiy formulasi



Download 103,91 Kb.
bet1/9
Sana29.01.2022
Hajmi103,91 Kb.
#415332
  1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
6-mavzu(1)


6-Mavzu: Gidravlik zarba. Gidravlika mashinalari
Reja:
1. Gidravlik zarba.
2. To‘g‘ri zarba uchun N.E. Jukovskiy formulasi.
3. Teskari gidravlik zarba haqida tushuncha.
4. Gidravlik zarbani susaytirish usullari.
5. Gidravlik zarbadan amalda foydalanish.
6. Gidromashinalarni mashinasozlikda tutgan o‘rni.
7. Gidromashinalarning turlari.
Gidravlik zarba
Quvurlarda gidravlik zarba hodisasi deformatsiyalanuvchi quvurlardagi kam siqiluvchi suyuqlikning tezligi yoki bosimi keskin o‘zgarganida hosil bo‘ladigan tebranma harakatdan iboratdir. Bu hodisa tez sodir bo‘lib, bosimning keskin ortishi va kamayishi bilan xarakterlanadi. Bosimning bunday o‘zgarishi suyuqlikning va quvur devorlarining deformatsiyalanishi bilan bog‘liqdir.
Gidravlik zarba ko‘p hollarda jo‘mrak yoki oqimni boshqaruvchi biror boshqa qurilmaning tez ochilishi yoki yopilishi natijasida sodir bo‘ladi. Unga boshqa hodisalar ham sabab bo‘lishi mumkin. Quvurlardagi gidravlik zarbani birinchi marta proffessor N.E. Jukovskiy nazariy asoslagan va tajribada tekshirib ko‘rgan va uning «O gidravlicheskom udare» nomli asarida (1899-yil) e’lon qilingan. Suyuqlik 0 tezlik bilan va p0 bosim bilan harakat qilayotgan quvurning oxiridagi kran «J» bir onda yopilsin deylik. (1 - rasm, a). U holda kranga (yopilgandan so‘ng) birinchi yetib kelgan suyuqlik zarrachalarining tezligi sunib, ularning kinetik energiyalari quvurning devorlarini va suyuqlikning deformatsiyalash ishiga aylanadi. Bu erda gidravlikaning avval ko‘rilgan bo‘limlarida kabi suyuqlik siqilmaydi deb hisoblamay, uning siqilishi oz miqdorda bo‘lsa ham hisobga olishga to‘g‘ri keladi, chunki shu siqilish katta va chekli miqdordagi zarba bosimi ni vujudga keltiradi. Shunday qilib, jo‘mrak oldida hosil bo‘lgan qo‘shimcha bosimga mos ravishda Quvur devorlari cho‘zilib, suyuqlik siqiladi. Jo‘mrak oldida to‘xtatilgan suyuqlik zarrachalariga qo‘shni bo‘lgan zarrachilar ham yetib keladi va ularning ham tezliklari so‘nadi. Natijada bosim oshish chegarasi (a—a kesim) jo‘mrakdan ta’minlovchi idish tomonga, zarba to‘lqinining tezligi deb ataluvchi a tezlik bilan siljib boradi. Bosim sohaning o‘zi esa zarba to‘lqini deb ataladi. Bu to‘lqin idishga yetib borganda esa, suyuqlik butun quvur bo‘yicha to‘xtagan va siqilgan bo‘lib, quvur devorlari esa butunlay cho‘zilgan bo‘ladi. Bosimning zarbali ortishi esa quvur bo‘yicha butunlay tarqalgan bo‘ladi (1–rasm, b). Lekin, quvurdagi suyuqlik teng vaznli holatda bo‘lmaydi. Bosimlar farqi ta’sirida suyuqlik Quvurdan idishga oqa boshlaydi. Bu oqim idishning bevosita oldida turgan zarrachalardan boshlanib uning chegarasi (a—a kesim, teskari yo‘nalishda) kran tomonga a tezlik bilan harakat qiladi va ketida tiklangan r0 bosimi v0 tezlikka ega suyuqlik oqimini qoldiradi (1 - rasm, v). Suyuqlik va Quvur devorlari elastik deb qaralib, r0 bosimi tiklanishi bilan o‘z holiga qaytadi. Deformatsiya ishi qayta kinetik energiyaga aylanib, suyuqlik yana avvalgi v0 tezligiga ega bo‘ladi va teskari yo‘nalishda oqa boshlaydi. Suyuqlik ustuni ana shu tezlik bilan oqishda davom etib, jo‘mrakdan

a
b


v
g

d


e

j



Download 103,91 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish