4-TEMA: BILIMLERDI TEKSERIW HA`M BAHALAWDIN` INNOVASION
METODLARIN PROEKTLESTIRIW.
Joba:
1. Informatika ha’m informaciya texnologiyalari pa’ninen oqiwshilardin’ bilimin
qadag’alawdin’ tu’rleri
2. Informatika ha’m informaciya texnologiyalari pa’ninen oqiwshilardin’ bilimin
qadag’alaw usillari
3. Test tiykari’nda oqiwshilardin' bilimin tekseriw
Oqiwshi bilimi, ko`nlikpe ha`m sheberligin tekseriw ha`m bahalaw talim protsessinin`
a`hmiyetli du`zilisi komponenti ha`m pu`tun oqiw jili dawaminda sistemali izshillik ha`m
talimnin` puxtalig`i printsiplerine muwapiq alip bariladi. Sol menen bilimdi tekseriw ha`m
bahalaw tu`rleri bar.
Qanday sheshilip atirg`anina , yag`niy oqiwshi qanday bilimge, uqip ha`m sheberlikke,
du`n`ya qarasi ha`m aqloqiy-estetik qaraslar jag`dayinda do`retiwshilik xizmetine iye
ekenligine itibar qaratiw a`hmiyetli. Haqiyqiy ma`nisi ja`ne oqiwshini oqiwg`a qanday
qatnasta boliwina, qanday shug`illanip atirg`anlig`ina ha`m tag`i basqalarg`a baylanisli.
Bulardin` barlig`i bilimdi tekseriw ha`m bahalawdin` tu`rli usillarin qollawdin`
za`ru`rligin ko`rsetedi. Informatika boyinsha bir da`wirde oqiwshilar bilimin ku`ndelikli
bahalawdin` tu`rlerinin` klassifikatsiyasin ko`rip shig`amiz:
– Awiz eki soraw,
– U`y jumisi ,
– Oqiwshilardin` oqiw xizmetin gu`zetiw,
– Laborotoriya jumis baqlawidin` do`retiwshilik formasi.
– Oqiwshilardin`bilimin bahalawdin` qizig`arli formalari sipatinda tu`rli
informatikadan referatlar, krossvordlar, rebuslar usinis etiw mu`mkin.
Araliq bahalaw ku`ndelikke qarag`anda ko`birek o`zbetinshe bahalaw tu`ri, onda
oqiw da`stu`rlerin ha`m aniq oqiw pa`ninin` o`zine say qa`siyetlerin shuqir esapqa aliw
imka`niyati bar. Araliq, kundelik ha`m juwmaqlawshi bahalawdin` tu`rli maqsetleri
olardin` tu`rli funktsiyalarinda o`z sa`wleleniwin tabadi. Araliq bahalawdin` to`mendegi
tu`rleri bar: oqiw xizmetinin` na`tiyjelik da`rejesin (bahalaw) tekseriw, diagnostik (arqada
qaliw sebeplerin dag`aza etiw); sho`lkemlestiriw (qollanilip atirg`an metodlar na`tiyjeleri);
ta`rbiyaliq-motivatsion (araliq bahalaw na`tiyjeleri menen oqiwshilardin` o`zlerin o`zleri
bahalawdi bekkemlew.)
Araliw bahalawdin` maqseti oqiwshilardin` oqiw bag`darinda ma`lim bir
temalardin` o`zlestirilgenligin tekseriw. Araliq bahalaw oqitiwshi ta`repinen awiz eki, test
ha`m jazba formada o`tkeriliwi mu`mkin.
Texnologiyanin’ rawajlaniwi kompyuterde u’yretiwde jan’a interaktiv pedagogikaliq
ortaliqlar ped funktsiyalardi mug’allim wziypalarin aniq ko’rsetip berdi. Mug’allim
basqariwshi ro’li kompyuterde mug’allim menen oqiwshinin’ arasindag’I dosliqti
bekkemlew tiyis.
Kompyuter menen qurallang’an oqiwshi u’yreniwde jumis stilin u’yreniwde
tvorshestvoliq u’yretiwde ta’rbiyanin’ rawajlaniwina u’lken ta’sirin tiygizdi.
Mekteplerde misali kompyuter ja’rdeminde oqiw-ta’rbiya islerin alip bariwda olarda ha’r
qiyli detallardi tu’sindiriwde u’lken ja’rdem beredi.Mug’allim tek kompyuter menen emes
oqiwshilar menen ha’m ata-analar menen tig’iz baylanisli boliw kerek.Informatikani
u’yretetug’in en’ tiykarg’I didaktik ayirmashilig’I sonnan ibarat oqiw materiallarin pretmeti
informatika kursin u’yretiwde onin’ alding’I formalarina paydalaniw kerek.Oqiwshilardi
barqulla EEM u’yretiwde basil qa’dem oqiwshilardin’ imotsiyaliq tayarlig’I olardin’
EEMtapsirmalarin mashinada aqilli tu’siniwi.Bul na’rse mektep sabaqlig’inda ta’biyiy tu’rde
bilimlerdi tekseriw. Islep atirg’an oqiwshilar menen tig’iz baylanista boliwi Bell Lonkerskiy
sistemasi ko’pshilik oqiwshilarg’a ja’rdem berip bul mag’liwmatlardi monitorlar dep ataydi.
Mısal retinde «Informatika oqitiw metodikasi» pa`ninen talabalardın` bilimin
reyting sisteması tiykarında bahalaw kriteriyası kórsetildi.
“Informatika oqitiw metodikasi” pa`ni boyınsha reyting kesteleri, qadag`alaw
tu`rleri, forması, sanı ha`m ha`r bir qadag`alawg`a ajıratılg`an maksimal ball, sonday-aq,
ag`ımdag`ı ha`m shegaralıq bahalawlardın` tan`law balları haqqındag`ı mag`lıwmatlar pa`n
boyınsha birinshi sabaqta talabalarg`a dag`aza qılınadı.
Pa`n boyınsha talablardin` bilim ha`m o`zlestiriw da`rejesinin` Ma`mleketlik ta`lim
standartlarına muwapıqlıg`ın ta`miyinlew ushın to`mendegi qadag`alaw tu`rleri o`tkeriledi:
