2-mavzu. Pedagogik texnika va uning komponentlari, tarkibiy qismlari Reja



Download 203,05 Kb.
Pdf ko'rish
Sana02.01.2022
Hajmi203,05 Kb.
#309137
Bog'liq
МАВЗУ 2



2-mavzu. Pedagogik texnika va uning komponentlari, tarkibiy qismlari 

Reja: 

1.Pedagogik texnika haqida tushuncha. 

2.Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari. 

3. Pedagogik texnikani shakllantirish usullari. 

4.O‘qituvchining o‘z ruhiy holatini boshqara olish texnikasi. 

 

Darsning maqsadi:

Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari, o‘qituvchining 

o‘z ruhiy holatini boshqara olish texnikasi buyicha bilim, malaka va kunikmalarni 

shakllantirish 

 

T

ayanch  iboralar: 

texnika,  tarkibiy  qism,savodli  gapirish,-  mimika, 

pantomimika,ma’noli karash, xissiy psixik xolat. 

Pedagogik texnikaning tarkibiy kismi sifatida pedagogning nutq madaniyatini, 

ya’ni  savodli  gapirish,  uz  nutkini  chiroyli  va  tushunarli,  ta’sirchan  kilib  bayon 

etish,  uz  fikr  va  xis-tuygularini  suzda  anik  ifodalash  malakalarini  aytib  utish 

mumkin.          Pedagogik texnikaning bosh tarkibiy kismi pedagogning mimik va 

pantomimik  ifodaligidir.  Anik  imo-ishora,  ma’noli  karash,  ragbatlantiruvchi  yoki 

istexzoli tabassum pedagogik ta’sir kursatishda kup suzli tushuntirish yoki e’tiroz 

bildirishga qaraganda ancha samarali muomila vositalari xisoblanadi.   Pedagogik 

uzaro  ta’sir  kursatishda  pedagogning  uz  xissiy  psixik  xolatini  boshkarish,  uzida 

eng  kulay  xissiy  (ijodiy)  jiddiilik  darajasini  va  umidbaxshlik,  xayrixoxlik 

kayfiyatini saklash uzining xissiy dam olishini tashkil etish maxoratida muxim rol 

uynaydi.  Bu  maxorat  pedagogning  kasbiy  jixatdan  uz-uzini  nazorat  kilishini 

ta’minlaydi.  Kup  yillar  davomida  soglom  asab  tizimini  saklab  kolish,  asabii 

buzilishilardan,  xissiy  va  akliy  zerikishdan  uzini  tiyishga  yordam  beradi.     

Shunday  kilib,  pedagogning  pedagogik  texnikasi  -  bu  shunday  bir  malakalar 

yigindisidirki, u tarbiyalanuvchilar kurib va eshitib turgan narsalar orkali ularga uz 

fikrlari  va  kalbini  yetkazish  imkonini  beradi.  Talabalar  bilan  bevosita  muomila 

kilishda  pedagogning  xuddi  ana  shu  malakalari  yoki  ularning  yo‘qligi  uning  xulk 

atvorida namoyon buladi.    




Pedagogik  texnika  -  ukituvchiga  ukuv  faoliyatida  xam  ukishdan  tashkari 

faoliyatda  xam  zarur  bulgan  umumiy  pedagogik  malakalar  majmuidan  tashkil 

topadi.  Pedagogning  pedagogik  texnikasi  –  bu  shunday  bir  malakalar 

yigindisidirki,    u  tarbiyalanuvchilar  kurib  eshitib  turgan  narsalar  orqali  ularga  uz 

fikrlari va kalbini yetkazish imkonini beradi. 

Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlari: 

- nutk texnikasi 

- mimika, pantomimika 

- Ma’noli karash 

- xissiy psixik xolat 

- kayfiyat va istexzoli tabassum 

- savodli gapirish 

-Anik imo-ishora 

Tarbiyachi,  pedagog  xar  bir  ishni  tashkil  etishni,  yurishni,  xazillashishni, 

kuvnok, jaxldor bulishini bilish lozim. U  uzini shunday tutishi kerakki, uning xar 

bir  xarakati  tarbiyalanuvchilarga  namuna  bulsin.  Pedagogik  texnika  pedagog 

malakalarining  shunday  yigindisidirki,  u  pedagogning  eng  yaxshi  ijodiy  xulk 

atvoriga,  boshkacha  kilib  aytganda,  xar  kanday  pedagogik  vaziyatda 

tarbiyalanuvchilarda  samarali  ta’sir  kursatishga  yordam  beradi.  Mukammal 

pedagogik texnika pedagogning vakti va kunlarini ijodiy ish uchun bushatib beradi. 

Pedagogik uzaro ta’sir kursatish jarayonida talabalar bilan muomila kilishda zarur 

suzni topish yoki muvaffakiyatli chikmagan gan oxangini tushuntirishga uz fikrini 

chalgitmaslik  imkonini  beradi.  Individual  pedagogik  texnika  pedagogning  yoshi, 

mijozi,  fe’l  atvori,  sixat-salomatligi,  anatomik,  fiziologik  xususiyatlariga  ancha 

boglik buladi. Pedagogik texnikaning shakllanishi shaxsning sifatlariga xam ta’sir 

kursatadi.  Chunonchi,  nutkni  ifodali,  sof,  savodli  bulishi  ustida  ishlash, 

fikrlashning ravon bulishiga ta’sir kiladi. Psixik faoliyatni mustakil tartibga solish 

usullarini egallash, fe’l atvor bilan bulgan xissiy vazminlikning rivojlanishiga olib 




keladi.  Pedagogik  texnika  malakalarining  shakllanish  darajasida  pedagogning 

umumiy  madaniyati,  imkoniyatlari  namoyon  buladi.  Agar  pedagogning  nutqi 

qashshoq  va  tartibsiz  bo‘lsa,  bo‘lar-bo‘lmas  sabablar  bilan  uz  xissiyotlariga  erk 

bersa,  tarbiyalanuvchi  xissiyotiga  ta’sir  kilmaydi.  Pedagoglarning  talabalar  bilan 

bevosita  mulokati  tarbiyalanuvchilarga  ta’sir  kursatadi.  Bu  jarayondan  ikki 

tomonlama  axborot  almashiladi.  Ya’ni,  pedagog  boshkarish  sub’ektidan  ob’ektga 

"talabalar"ga  boradi.  Va  aksincha  ob’ekt  sub’ektga  boradi.  Pedagog  bevosita 

shaxslararo  muomiladan  uz  tarbiyalanuvchilari  umuman  jamoa,  undagi  ichki 

jaraenlar xakida royat xilma-xil axborotga ega buladi. Pedagogning talabalar bilan 

muomilasi  ular  urtasidagi  uzviylikni  tuldiruvchi  vazifasini  xam  bajaradi.  Shu 

munosabat  bilan  tarbiya  uzluksiz  jarayon  ekanligini  nazarda  tutish  kerak. 

Talabalarga  nisbatan  tarbiyaviy  vazifani  bajaruvchi  katta  yoshdagi  kishilar,  unga 

doimiy  ta’sir  etuvchi  tizimiga  ega  emas.  Xar  bir  talabaga  xar  xil  ta’sirlar  okimi 

yetib boradi. Ular bir-birlari bilan unchalik mos kelmasligi va ma’lum darajada biri 

ikkinchisiga  zid  kelishi  mumkin.  Pedagogning  uz  tarbiyalanuvchilariga 

kursatadigan  turli  tuman  ta’sirlari  unga  tuzatish  kiritishga  intilishiga  boglik. 

Albatta bunga talabalarga munosabat uning shaxsiy sifatlariga karab boshkariladi. 

Muammolarning  kup  yoki  oz  darajada  bulishi  inobatga  olinadi.  Pedagogik 

kobiliyatlar  strukturasida  akl,  idkoo,  xozirjavoblik,  tankid  kuz  bilan  karash, 

sobitkadamlik,   notiklik,  suz  boyligi va  xokazolar  muxim  rol uynaydi.  Pedagogik 

kobiliyatlar    fakat  pedagogik  faoliyat  samarali  bulishi  shartigina  emas,  balki  kup 

jixatdan pedagogning muvafydakiyatli ishlashi natijasidir.  

 

Nazorat savollari 



1. Pedagogik texnika xakida tushuncha bering? 

2.  Pedagogning  uz  ruxiy  xolatini  boshkarish  texnikasi  deganda  nimani 

tushunasiz?  

3. Pedagog nutkini boshkarishi uchun qanday xolatni saqlashi lozim? 

4. Nutq madaniyati deganda nimani tushunasiz? 



5. Pedagog diqqatni jalb qila bilishi uchun uzini qanday tutishi lozim? 

Mustaqil ta’lim uchun topshiriq 

1.Pedagogik texnikaning tarkibiy qismlariga oid hayotiy misollar keltirish   



2. Pedagog nutqini boshqarishiga oid adabiy manbaalarni o’rganish. 

 

Download 203,05 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish