2-laboratoriya mashg`uloti mavzu: molekulyar biologik tahlillarda qo’llaniladigan eritmalar klassifikatsiyasi va ularni tayyorlash

2-LABORATORIYA MASHG`ULOTI
MAVZU: MOLEKULYAR BIOLOGIK TAHLILLARDA QO’LLANILADIGAN ERITMALAR KLASSIFIKATSIYASI VA ULARNI TAYYORLASH

1. 
   Atsetat buferini tayyorlash. 1 n atsetat kislotasi (SN₃SOON) bilan 1 n li natriy atsetat (CN₃COONa) eritmalari 1:1 nisbatda aralashtiriladi. Shu nisbatda tayerlangan aralashmaning rN-4,7 ga teng buladi.
   
2. 
   Bufer eritmasini tayyorlash. 10 ml muzli atsetat kislotasi va 3 g natriy atsetat tuzi dan olib, 100 ml li o‘lchov kolbasiga solinadi va uning ustiga kolba chizig‘igacha distillangai suv quyiladi.
   
3. 
   Birlamchi (matochnыy) bufer eritmasini tayyorlash. 50 ml muzli atsetat kislotasi va 15 g natriy atsetat tuzidan olib, ularning ustiga 50 ml distillangai suv solib yaxshilab aralashtiriladi. Tajriba boshlashdan oldin 5 ml shu eritmadan olib, 4 marta distillangan suv bilan suyultirilsa, yuqoridagi ishchi bufer eritmasi hosil bo`ladi.
   
4. 
   2,6-Dixlorfenolindofenolning 0,001 normalli eritmasi. Bu reaktivni tayyorlashda Syorensen tomonidan tavsiya etilgan bufer eritmasidan foydalaniladn. 9,078 g KN₂RO₄ va 11,867 g NaN₂P0₄ *2N₂0 tuzlaridan olib, ularni ayrim-ayrim xolda 1 l distillangan suvda eritiladi. Tayerlaigan eritmalar ayrim-ayrim shisha idishlarda saqlanadi.
   

So`ngra 2,6-dixlorfenalindofenoldan 0,25 g olib, 1 l xajmdagi o`lchov kolbasiga solinadi va uning ustiga 700 ml distillangan suv quyiladi. Bu eritma ustiga pN-6,9-7,0 bo`lgan fosfat buferidan solib, I l xajmga yetkaziladi. Tayyorlangan eritma 1 sutkadan keyin filtrlanadi. Shy usulda tayerlangan 2 ,6 -dixlorfenolindofenol eritmasi, to`yingan oksalat kislotaning ammoniyli tuzi ishtirokida Mor tuzi eritmasi bilan titrlash orqali, uning titri aniqlanadi. Titrlash uchun olingan xar 10 ml 2,6- dixlorfenoliidofeiol eritmasiga 5 ml oksalat knslotasining ammoniyli tuzidan quyiladi.

5. 
   Yod eritmasi. 20 g kaliy yodid olib, 100 ml xajmli o`lchov kolbasida 79 ml distillaigan suvda eritiladi. So`ngra, shu eritma ustiga 1 g yod kristalidan solib yaxshilab aralashtiriladi. Mabodo, eritma hajmi kolbadagi chiziqdan pastda bo`lsa, distillangan suv bilan to`ldiriladi. Shu usulda tayerlaigan konsentrlangan eritmadan uzoq vaqt davomida foydalanish mumkin. Tajriba qilishdan oldin bu eritmadan ma'lum miqdorda olib, distillangan suvda (eritma va suv nisbati 1:5 qilib) suyultiriladi.
   

Kraxmalni aniqlashda ishlatiladigan yod eritmasini tayyorlash uchun 7,5 g yod kristalini, 7,5 g kaliy yodid bilan chinni hovonchadan 5-10 ml distillangai suv ishtirokida maydalanadi (yanchiladi). So`ngra, bu aralashma 250 ml xajmdagn o`lchov kolbasiga o`tkaziladi. Chinin xovoncha 2-3 marta distillangai suv bilan yuviladi va uni xam shu kolbaga solib, eritma xajmi I l ga yetkazilib, filtirlanadi.

6.