14-Ma`ruza: Pivo shirasini ishlab chiqarish jarayonini avtomatlashtirish Ma`ruza rejasi

14-Ma`ruza: Pivo shirasini ishlab chiqarish jarayonini avtomatlashtirish
Ma`ruza rejasi:

1. 
   Pivo shirasini ishlab chiqarish texnologik jarayoni tavsifi;
   
2. 
   Pivo shirasini ishlab chiqarish texnologik jarayonining asosiy texnologik parametrlari;
   
3. 
   Pivo shirasini ishlab chiqarish texnologik jarayonini avtomatlashtirishning funksional sxemasi.
   

Pivo zavodida sulini namlash, ustirish, quritish, tozalash, silliqlash va maydalashdan so`ng pivo shirasi ishlab chiqariladi.

Pivo shirasini ishlab chiqarish jarayoni I va II shira qozonlarida operatorning pishirish dasturiga ko`ra quyidagi ishlarni bajarishni ko`zda tutadi: oqsilli pauza – solodni suv bilan aralashtirish, 50-52⁰C gacha isitish va 25 minut tutib turish, mal’toz pauza – massani 60-62⁰C gacha isitish va 30 minut tutib turish: dekstrin pauza – massani 70-72⁰C gacha isitish va 45 minut tutib turish.

SHira qozon I ga aralashtirgich PSM 1 dan suv va maydalangan solod kelib tushadi, ular elektr dvigatel’ harakatga keltiradigan aralashtirgich bilan yaxshilab arashtiriladi. Aralashtirishdan so`ng avtomatik boshqarish sxemasi ulanadi, u belgilangan dastur buyicha talab qilingan pauzalarni amalga oshiradi, qozonlar I va II ga shira nasos orqali haydaladi. So`ngra ishlab chiqarish jarayonida massani 76⁰C gacha isitish va 10 minut tutib turish, fil’trlashda qattiq va suyuq fraktsiyaga ajratishni; xmellash – suyuq fraktsiyani xmel’ bilan qaynatish; dekanatatsiya zarrachalarini ajratish, separatordan o`tkazishni ko`zda tutadi.

Aralashtirgichda tayyorlangan iliq suv PSM shira qozoni I ga, PSM-2 shira qozoni II ga, PSM-3 shira pishirish qozoniga tushadi. Fil’trlash idishining aralashtirgichi PSM-4 ga aralashtirgichdan chiqgan issiq suv kelib tushadi.

Operator bergan qaynatish dasturi tugaganda uning oxirgi (dekstrin) pauzasidan so`ng va biroz tutilgandan so`ng shira fil’trlash idishiga haydaladi, u erda shirani (shinniga) va zarrachalarga ajratiladi. Idishdagi shinni shira pishirish qozoniga tushadi, kozon bug` bilan isitiladi, undan xmel tsedil’nikka va keyin sovitishga jo`natiladi. SHinni qozonlari I va II fil’trlash chani va shira pishirish qozoni aralashtirgichlari bilan ta`minlanadi.

Pivo shirasini ishlab chiqarishni avtomatlashtirishda operator tomonidan beriladigan pishirish dasturiga mos ravishda talab qilingan temperatura rejimini texnologik jarayonning ayrim bosqichlarida vaqtincha to`xtab turishlarni, xaydashni ta`minlash kerak. SHira pishirish bo`limini avtomatlashtirish sxemasida issiq suv idishidagi suv sathi datchigi 1a bilan o`lchanadi, undan chiqkan signal elektron sath signalizatori 1b ga keladi, bu signalizator esa issiq suvning bakka uzatilishini elektr yuritma 1v li klapan bilan boshqarib turadi. Bakdagi temleratura statik rostlash qonuni bo`yicha bevosita ta`sir rostlagich 3 va manometrik datchik yordamida o`lchanadi. Issiq suv aralashtirgichda tayyorlanadi. Temperatura datchigi 4a dan kelayotgan signal ko`rsatuvchi va o`zi yozuvchi izodromli rostlagich 4b ga keladi. Aralashtirgichga sovuq suvni uzatish rostlagichdan kelayotgan signal asosida klapan 4v ning holati o`zgaradi.

Operator nazarda tutgan pishirish dasturi elektr boshqarish sxemasi bilan amalga oshiriladi. U ayrim pauzalarda talab qilingan temperaturalarni va apparatlarda tegishlicha vaqt tutib turishlarni, aralashtirgichlarni ulash va uzishni talab qiladi. SHira qozonlari I va II temperaturalarning qiymatlari tegishli temperatura datchiklari 6a va 7a bilan o`lchanadi, ulardan kelayotgan signallar signalizatsiya qurilmalari 6b va 7b bo`lgan ko`rsatuvchi va o`zi yozuvchi ko`priklarga keladi. elektr sxema elektr yuritmalari 6v va 7v bo`lgan klapanlar orqali bug` uzatishni bonqaradi. Apparatlarning aralashtirgichlari elektr yuritmalari 8a, 9a, 12a bilan tegishli magnitli yurgizib yuborgichlar yordamida ulanadi.

Apparatlar isitkichlarining g`iloflaridagi bug` bosimi joqida ko`rsatuvchi manometrlar 14a-16a yordamida nazorat qilinadi. YUvadigan suv va issiq suv baklaridagi temperaturalarni, old aralashtirgich PSM1-PSM4 dagi temperaturalarni mos ravishda joyida o`rnatilgan ko`p nuqtali ko`rsatuvchi o`ziyozar ko`prik 17bga ulangan temperatura datchiklari 17a-22a nazoratqilinadi. Fil’trlash idishining aralashtirgichi elektr yuritmasi 23a ni operator shitdan ulaydi.

Datchik 24a bilan o`lchanadigan shira pishirish qozonidagi temperaturani qozonning bug` g`ilofidagi bug` uzatish klapani elektr yuritmasi 24v boshqaruvchi izodrom rostlash qonuni bilan ko`rsatuvchi va o`zi yozuvchi rostlagich rostlab boradi.

29-rasm. Pivo shirasini ishlab chiqarish jarayonini avtomatlashtirish funktsional sxemasi.

Sinov savollari

1. 
   Pivo shirasini ishlab chiqarish texnologik jarayoni tavsiflang
   
2. 
   Pivo shirasini ishlab chiqarish texnologik jarayonini boshqarish ob`yektini izohlang
   
3. 
   Pivo shirasini ishlab chiqarish texnologik jarayonini avtomatlashtirishning funksional sxemasini tushuntiring.