1. Transduksiya jarayoni haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang yadro yoki sitoplazmada dnk

1.Transduksiya jarayoni haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang.

1. 
   yadro yoki sitoplazmada DNK asosida
   

i-RNK sintezlanishi

2. 
   bir bakteriya hujayrasidan ikkinchisiga faglar orqali genlarning o‘tishi
   
3. 
   i-RNKdagi kodonlarga t-RNKdagi antikodonlar komplementarligi
   
4. 
   donor bakteriyadan ingichka ko‘prikcha yordamida DNKning bir ipi retsipiyent bakteriyaga o‘tishi
   

2.Plazmatik membrana uchun xos xususiyat- larni aniqlang.

1. 
   hujayra uchun tayanch vazifasini bajaradi;
   
2. 
   himoya, to‘siq, tanlab o‘tkazuvchanlik, retseptorlik vazifasini bajaradi;
   
3. 
   faqat eukariot hujayralarda uchraydi;
   
4. 
   membrana orqali Na⁺ va K⁺ ionlari transporti uchun ATF sarflanadi;
   
5. 
   suyuqliklarning membrana orqali hujayra ichiga kirishi fagositoz usulida amalga oshadi;
   
6. 
   membrana orqali hujayradan moddalarning ajralishi – ekzositoz deyiladi.
   

A) 1, 2, 4 B) 1, 3, 5
C) 2, 4, 6 D) 3, 5, 6

3.Insulin oqsili molekulasida 50 ta peptid bog‘ bo‘lsa, ushbu oqsilga tegishli genning uzunligi qancha (nukleotidlar orasidagi masofa 0,34 nm)? A) 17,34 nm B) 34,68 nm

C) 52,02 nm D) 104 nm

4.Prokariotlarda eukariotlar singari …

1. 
   genetik kod universal
   
2. 
   mitoz va meyoz usullarida ko‘payadi
   
3. 
   fotosintez jarayoni xloroplastlarda kechadi
   
4. 
   aerob nafas olish mitoxondriyalarda kechadi
   

5.Deletsiya o‘zgaruvchanlikning qanday turi?

1. 
   fenotipik – modifikatsion
   
2. 
   genotipik – kombinativ
   
3. 
   fenotipik – ontogenetik
   

genotipik – mutatsion

6. 
   Quruq mevali, ko‘p yillik o‘tlarni aniqlang.
   

1) beda; 2) na’matak; 3) qora ituzum;
4) yerbag‘ir tugmachagul; 5) o‘tloq sebargasi; 6) qizil lola.
A) 1, 4, 5 B) 1, 5, 6
C) 2, 3, 4 D) 2, 4, 6

7.Quyidagi qaysi biomolekulalarda denaturat- siya va renaturatsiya hodisasi kuzatiladi?

1. 
   glikogen, kollagen, keratin
   
2. 
   fruktoza, ADF, xolesterin
   
3. 
   miozin, elastin, tubulin
   
4. 
   mum, xitin, kraxmal
   

8.Funariya yo‘sini gametofiti (a), zuhrasoch qirqqulog‘i sporofiti (b) uchun tegishli ma’lumotlarni aniqlang.

1. 
   zigotadan rivojlanadi;
   
2. 
   rizoidga ega;
   
3. 
   spora hosil qiladi;
   
4. 
   poya-bargli o‘simlik;
   
5. 
   sporadan rivojlanadi;
   
6. 
   ildizpoyali o‘simlik.
   

A) a – 1, 4; b – 2, 3 B) a – 2, 5; b – 1, 6
C) a – 3, 4; b – 2, 5 D) a – 5, 6; b – 2, 4

8.Sxemaga mos javobni aniqlang.

1. 
   K – RNK; L – DNK; M – kraxmal; N – saxaroza
   
2. 
   K – ATF; L – DNK; M – maltoza; N – laktoza
   
3. 
   K – ADF; L – ATF; M – selluloza; N – maltoza
   
4. 
   K – timin; L – uratsil; M – laktoza; N – saxaroza
   

9.Barglari parallel yoki yoysimon tomirlangan o‘simliklarni aniqlang.

a) achambiti; b) qo‘ng‘irbosh; c) bo‘ritaroq;

4. 
   javdar; e) karam; g) g‘umay.
   
   1. 
      a, c, d B) a, d, e
      

C) b, c, e D) b, d, g

10.G‘o‘za o‘simligida hosil shoxining cheklan- magan bo‘lishi, hosil shoxining cheklangan bo‘lishi ustidan to‘liq dominantlik qiladi. Tolasining malla bo‘lishi oq bo‘lishi ustidan chala dominantlik qiladi va geterozigotalilarda novvotrang tolali o‘simliklar paydo bo‘ladi. Digeterozigotali o‘simliklar chatishtirilganda, avlodda necha xil fenotipik sinf hosil bo‘ladi?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 9

11.Quyidagi ketma-ketlikdagi hayvonlarda yurak bo‘lmalari soni qanday o‘zgaradi?

𝑓 𝑜 𝑟𝑒𝑙 𝑎 → 𝑞 𝑢 𝑟 𝑏𝑎𝑞𝑎 𝑏 → 𝑏 𝑢 rgu𝑡

1. 
   a – ortadi; b – o‘zgarmaydi
   
2. 
   a – kamayadi; b – o‘zgarmaydi
   
3. 
   a – o‘zgarmaydi; b – ortadi
   

a – o‘zgarmaydi; b – kamayad

12.Qaysi javobdagi sistematik birliklar bir xil?

1. 
   karpsimonlar, pingvinlar, kemiruvchilar
   
2. 
   suyakli baliqlar, jo‘rchi, sudralib yuruvchilar
   
3. 
   bo‘shliqichlilar, qisqichbaqasimonlar, xordalilar
   
4. 
   mollyuskalar, sutemizuvchilar, to‘garak chuvalchanglar
   

13.Timusning funksiyalarini ko‘rsating.

1. 
   limfotsitlar hosil bo‘lishini kuchaytiradi;
   
2. 
   suv, tuz, oqsil, uglevod almashinuviga ta’sir qiluvchi gormonlar ajratadi;
   
3. 
   jinsiy bezlar faoliyatini susaytiradi;
   
4. 
   ovqat hazm qilish organlari faoliyatini kuchaytiradi;
   
5. 
   siydik ajralishini kuchaytiradi;
   

A) 1, 3 B) 2, 4 C) 2, 5 D) 3, 5

14.Rasmdagi organoid haqidagi to‘g‘ri fikrni aniqlang.

1. 
   turgorlikni ta’minlaydi
   
2. 
   tillakoid va stroma qismlarga ega
   
3. 
   bir qavat membrana bilan o‘ralgan
   
4. 
   umumiy ichki aylanma tizimini hosil qiladi
   

15.Sarkodalilar vakillarini aniqlang.

1) aureliya; 2) amyoba; 3) chuchuk suv gidrasi;
4) foraminifera; 5) evgelena.
A) 1, 3 B) 2, 4 C) 2, 5 D) 3, 4

16.Bo‘r (a), granit (b), o‘simlik (c) biosferaning qanday tarkibiy qismlariga mansub?

1. 
   a, b – qattiq modda; c – tirik modda
   
2. 
   a, b – qattiq modda; c – biogen modda
   
3. 
   a – biogen modda; b – qattiq modda; c – tirik modda
   
4. 
   a – qattiq modda; b – biogen modda; c – tirik modda
   

17. 
    Sog‘lom ota-onadan daltonik va Daun sin- dromli o‘g‘il tug‘ilgan. Bemorning irsiyatiga tegishli fikrlarni aniqlang.
    

1. 
   daltonizmni yuzaga chiqaruvchi gen o‘z juftiga ega emas;
   
2. 
   daltonizmni yuzaga chiqaruvchi genni farzand faqat onasidan olgan;
   
3. 
   daltonizmni yuzaga chiqaruvchi genni bemor onadan ham, otadan ham olgan;
   
4. 
   somatik hujayrasi 45 ta xromasomali.
   

A) 1, 2 B) 1, 3 C) 2, 4 D) 3, 4

17. 
    Makkajo‘xorining tuxum hujayrasidagi xromasomalar sonini (a), somatik hujayrasidagi bitta belgining allel genlari sonini (b) aniqlang. A) a – 10; b – 1 B) a – 10; b – 2
    

C) a – 20; b – 1 D) a – 20; b – 2

17. 
    Quyidagi sxemada 4 ta organizmning bog‘liqligi keltirilgan.
    

Sxema uchun qaysi javob mos keladi?

1. 
   a – qoziq tishlari rivojlanmagan, kurak tishlari doim o‘sib turadi
   
2. 
   b – kemiruvchilar turkumiga mansub
   
3. 
   c – o‘ljasini ta’qib qilib tutadi
   
4. 
   b – tirnoqlari maxsus xaltachaga kirib turadi
   

17. 
    G‘o‘za guli …
    

1. 
   faqat changchilardan iborat
   
2. 
   ostgulkosachaga ega
   
3. 
   gultojbarglari gul ochilguncha changchi va urug‘chini qalpoqqa o‘xshab qoplab turadi
   
4. 
   uzun gulpoyada bandsiz joylashgan
   

17. 
    Yirtqich – o‘lja (a), parazit – xo‘jayin (b) munosabatlari yashash uchun kurashning qaysi turiga mansub?
    

1. 
   a – tur ichida; b – tur ichida
   
2. 
   a – tur ichida; b – turlararo
   
3. 
   a – turlararo; b – turlararo
   
4. 
   a – turlararo; b – tur ichida
   

17. 
    Quyidagi qaysi chatishtirish usulida digete- rozigota organizmlardan olingan nasldagi fenotipik sinflar soni genotipik sinflar sonidan yettita kam?
    

1. 
   dominant epistaz irsiylanishda
   
2. 
   komplementar irsiylanishda
   
3. 
   kumulyativ polimeriyada
   
4. 
   nokumulyativ polimeriyada
   

17. 
    To‘g‘ri keltirilgan oziq zanjirini aniqlang.
    

1) ari; 2) tuvaloq; 3) o‘simlik; 4) ilon; 5) arixo‘r qush; 6) erkak chivin; 7) qurbaqa; 8) tipratikan. A) 3 → 1 → 2 → 4 → 8
B) 3 → 1 → 5 → 4 → 6
C) 3 → 6 → 4 → 2 → 7
D) 3 → 6 → 7 → 4 → 8

17. 
    Olimlarning biologiya fani rivojiga qo‘shgan hissalari va aniqlagan kashfiyotlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.
    

1. 
   Tatum – bakteriyalarda jinsiy ko‘payish sodir bo‘lishini;
   
2. 
   Navashin – irsiy o‘zgaruvchanlikning gomologik qatori;
   
3. 
   Jinder – transduksiya hodisasi;
   
4. 
   Shpeman – yuksak hayvonlarni klonlash.
   

A) 1, 3 B) 2, 3 C) 2, 4 D) 3, 4

17. 
    G₁ davrida DNK miqdori X bo‘lgan hujayra- ning G₂, profaza va anafaza davrlaridagi DNK miqdori uchun qaysi javob mos keladi?
    

A) X – X – X B) X – 2X – X C) 2X – X – X/2 D) 2X – 2X – 2X

17. 
    Biotik munosabat turlarini aniqlang.
    

1. 
   tugunak bakteriyalari – dukkakli o‘simliklar;
   
2. 
   bo‘g‘ma ilon – tovushqon.
   
   1. 
      1 – parazitizm; 2 – yirtqichlik
      
   2. 
      1 – mutualizm; 2 – yirtqichlik
      
   3. 
      1 – simbioz; 2 – o‘zaro raqobat
      
   4. 
      1 – protokooperatsiya; 2 – o‘zaro raqobat
      

17. 
    Monstera …
    

1. 
   fitofag
   
2. 
   hasharotxo‘r o‘simlik
   
3. 
   ikkilamchi konsument
   
4. 
   biosferaning birlamchi biomassasini hosil qiladi
   

17. 
    Qon plazmasidagi oqsillarni aniqlang.
    

1) gemoglobin; 2) fibrinogen; 3) agglutinin β;
4) antitelo; 5) tromboplastin; 6) agglutinogen A. A) 1, 2, 6 B) 1, 5, 6
C) 2, 3, 4 D) 2, 4, 5

17. 
    Rasmdagi bo‘linish jarayonlari (I, II) game- togenezning qaysi davrlarida amalga oshadi?
    

1. 
   I – spermatogenezning yetilish davri; II – ovogenezning ko‘payish davri;
   
2. 
   I – ovogenezning yetilish davri; II – ovogenezning ko‘payish davri;
   
3. 
   I – spermatogenezning yetilish davri; II – spermatogenezning ko‘payish davri
   
4. 
   I – spermatogenezning ko‘payish davri; II – spermatogenezning yetilish davri
   

30.Quyidagilarda baliqlarning (a), ikki pallali molluskalarning (b) qon aylanish va nafas olish sistemalariga tegishli to`g`ri fikrlarni aniqlang. 1) yuragi ikki kamerali; 2) bitta qon aylanish doirasiga ega; 3) yuragida kislorodga to`yingan qon oqadi; 4) Jabra orqali nafas oladi; 5) yuragi uch kamerali; 6) o`pka orqali nafas oladi. A) a – 1,5; b – 3,6 B) a – 2,4; b – 1,3 C) a – 4,5; b – 2,3 D) a – 3,6; b – 1,2

Kimyo

31. 
    Qaysi metallmas normal sharoitda qattiq?
    

A) bor B) aluminiy
C) xlor D) brom

31. 
    8 mol litiy 2 mol magniydan qancha (g) og‘ir?
    

A) 2 B) 4 C) 6 D) 8

31. 
    Mis (II) sulfat tarkibidagi oltingugurtning massa ulushini (%) aniqlang.
    

A) 10 B) 20 C) 30 D) 40

31. 
    Geliy va neon aralashmasining molyar massasi 16 g/mol bo‘lsa, geliyning hajmiy ulushi (%) qancha?
    

A) 20 B) 25 C) 75 D) 80

31. 
    
    2
    X ²⁺ ionida 28 ta elektron bo‘lsa, noma’lum elementni aniqlang.
    

A) azot B) kislorod
C) fosfor D) oltingugurt

31. 
    ¹⁵⁴Sm + xα → ¹⁶²Ho + 3p + yn ushbu yadro reaksiyadagi x va y ni aniqlang.
    

A) 4; 5 B) 4; 6 C) 5; 3 D) 5; 5

31. 
    Quyidagi elementlardan qaysi biri boshqa oilaga mansub?
    

A) azot B) natriy
C) kremniy D) xlor

38. 
    Qaysi element atomida toq elektronlar soni eng ko‘p?
    

A) ftor B) natriy
C) magniy D) kremniy

38. 
    “Neytral atomda to‘rtala kvant soni bir xil bo‘lgan ikkita elektron bo‘lishi mumkin emas”
    

– ushbu qoida yoki prinsip kimga tegishli?
A) Pauli B) Klechkoviskiy (1)
C) Gund D) Klechkoviskiy (2)

38. 
    Qaysi molekulada qutbli kovalent bog‘lanish mavjud?
    

A) NH₃ B) N₂ C) PH₃ D) O₂

38. 
    Quyidagi moddalardan qaysi birining suyuq- lanish temperaturasi pastroq?
    

A) grafit B) oq fosfor
C) karbin D) qora fosfor

38. 
    Qaysi birikmada marganesning oksidlanish darajasi +6?
    

A) Mn₂O₃ B) MnO₂
C) K₂MnO₄ D) KMnO₄

38. 
    Reaksiya tezligini 32 marta oshirish uchun temperaturani 30° dan qanchagacha ko‘tarish kerak (γ = 2)?
    

A) 50º B) 60º C) 70º D) 80º

38. 
    А_(g) + В_(g) ↔ C_(g) reaksiyada A gazning boshlang‘ich konsentratsiyasi 0,9 mol/l bo‘lib, C gazdan 0,3 mol/l hosil bo‘lganda muvozanat qaror topdi (K_C = 1). В gazning boshlang‘ich konsentratsiyasini (mol/l) aniqlang.
    

A) 0,5 B) 0,6 C) 0,7 D) 0,8

38. 
    200 g 24% li mis (II) sulfat eritmasiga qancha (g) mis kuporos qo‘shilsa, konsen- tratsiya ikki marta ortadi?
    

A) 100 B) 200 C) 300 D) 400

38. 
    Natriy gidroksid eritmasining zichligi va molyar konsentratsiyalari 1:4 nisbatda bo‘lsa, eritmaning foiz konsentratsiyasi (%) qancha? A) 8 B) 16 C) 24 D) 32
    

38. 
    90 g tuzdan qancha (g) to‘yingan eritma olish mumkin (S = 60)?
    

A) 210 B) 240 C) 280 D) 320

38. 
    200 g mis (II) sulfat eritmasiga 80 g temir plastinka tushirildi. Bunda plastinka massasi 2% oshgan bo‘lsa, dastlabki eritma konsentrat- siyasi (%) qancha?
    

A) 8 B) 10 C) 16 D) 20

38. 
    Aluminiy sulfatning 0,4 moli dissotsilanma- gan bo‘lsa, eritmadagi ionlar miqdori qancha
    

(α = 80%)?
A) 2 B) 4 C) 6 D) 8

38. 
    1 mol natriy digidrofosfat va 2 mol natriy gidroksid reaksiyasidan qanday tuz(lar) hosil bo‘ladi?
    

1. 
   natriy fosfat
   
2. 
   natriy gidrofosfat
   
3. 
   natriy fosfat va natriy gidrofosfat
   
4. 
   natriy gidrofosfat va fosfat kislota
   

38. 
    200 g natriy karbonat va 304 g aluminiy sulfat eritmalari aralashtirildi. Ma’lum vaqtdan so‘ng eritmadagi natriy ionining massa ulushi 1,25 marta oshib, karbonat ionining miqdori 4 marta kamaygan bo‘lsa, oxirgi eritmadagi natriy karbonat miqdorini (mol) aniqlang.
    

A) 0,25 B) 0,30 C) 0,35 D) 0,40

38. 
    Bariy gidroksid eritmasiga vodorod xlorid yuttirildi. Hosil bo‘lgan eritmadagi bariy ionlarining molyar konsentratsiyasi 0,1 mol/l va eritmaning pH qiymati 1 ga teng bo‘lsa, xlorid ionlari konsentratsiyasini (mol/l) aniqlang.
    

A) 0,1 B) 0,2 C) 0,3 D) 0,4

38. 
    NO + HClO + H₂O → HNO₃ + HCl reak- siyadagi koeffitsiyentlar yig‘indisini aniqlang. A) 11 B) 12 C) 13 D) 14
    

38. 
    1 mol mis (II) nitrat va 1 mol kumush nitrat saqlagan eritmadan qancha tok (F) o‘tsa, 94 g tuz qoladi?
    

A) 0,5 B) 1,0 C) 1,5 D) 2,0

38. 
    Butanning izomerini ko‘rsating.
    

A) 2-metilpropan B) 2-metilbutan
C) n-pentan D) 2,3-dimetilbutan

38. 
    1,1-dimetilsiklopentan olish uchun necha xil digalogenalkanni rux bilan qizdirish kerak?
    

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

38. 
    10,4 g asetilenni to‘liq yondirish uchun qancha (l; n.sh.) havo kerak [φ(O₂) = 0,2]?
    

A) 44,8 B) 56 C) 89,6 D) 112

38. 
    Etilendan etanol, etanoldan kaliy etilat olish uchun qaysi reagentlar kerak?
    

A) H₂O/H₂SO₄; K B) H₂O/H₂SO₄; KOH
C) KMnO₄/H₂O; K D) KMnO₄/H₂O; KOH

38. 
    Brutto formulasi C₆H₁₂O bo‘lgan nechta keton bor?
    

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8

38. 
    Polimerlanish darajasi 250 bo‘lgan polistirolning molekulyar massasini (u) hisoblang.
    

A) 2600 B) 26000
C) 5200 D) 52000