1-topshiriq. Savollarga javob yozing

1-topshiriq. Savollarga javob yozing.

1. 
   Mamlakat iqtisodiyotida temir yo‘l tarmog‘ining roli va tutgan o‘rni.
   

Respublika iqtisodiyotini rivojlantirishda transport muhim rol o‘ynaydi.  O‘zbekistan Respublikasi transport kompleksining xizmat ko‘rsatish bo‘lagi 10% ni tashkil kiladi. Respublikada temir yo‘lda tashish asosiy o‘rinni egallaydi va yuqori tashish ko‘rsatkichiga ega; tashish tannarxi nisbatan arzon, yuqori tezlik va harakatning muntazamligi, iqlim sharoitga bog‘lik emasligi va atrof-muhitga kam ta’sir etishi bilan ham ustuvor turadi.

Xalk xo‘jaligining yirik sub’ektlarini to‘xtovsiz zamonaviy sharoitlarda ishlashi, mamlakatning xar bir regionida temir yo‘l transporti ishi bilan uzviy bog‘liq. Temir yo‘lga taalluqli bo‘lgan omillar va  tashish tannarxining arzonligi  mamlakat iqtisodiy rivojlanishini belgilovchi muhim omillardan biri hisoblanadi.

Bugungi kunda tashiladigan yuklar umumiy hajmining 23% temir yo‘l transporti ulushiga to‘g‘ri keladi, agar quvur transportida tashiladigan yuklar hisobga olinmasa, temir yo‘l transportiga 89% yuk to‘g‘ri keladi. Temir yo‘l transportida tashish tannarxi avtotransportga qaraganda 3-5 marta kam, havo transportiga qaraganda esa 12-15 marta arzon hisoblanadi.

Temir yo‘lda tashish ishida avtomobil va havo yo‘llarining tashish ishlaridan ancha kam mehnat sarfi talab kilinadi; bundan tashqari elektrpoezdning tortish kuchi ekologik jihatdan boshqa transport vositalaridan ancha toza, temir yo‘l boshkaruvi ishlarining yaxshilanishi mamlakat transport ishi xarajatlarini kamayishi va uning samaradorligini oshirishda katta ahamiyatga ega.

2. 
   Xarajat tushunchasini tushuntirib bering?